Gevheri Kimdir? Gevheri hayatı, biyografisi, şiirleri, eserleri ile ilgili bilgi.
Gevheri; 17. yüzyıl saz şairidir.
Hemen bütün halk sanatçıları gibi nerede ve ne zaman doğduğu bilinmiyor. Bazı araştırıcılar, Kırım hanlarından I. Selim Giray’ın İstanbul’u ziyareti (1688-1689) vesilesiyle yazdığı şiirdeki saygılı anlatıma bakarak onun da Kırımlı olabileceğini ileri sürerler. Asıl adının Mustafa değil Mehmet olduğu da son zamanlarda aydınlığa çıkan bir ayrıntıdır. Bunun dışında 1700’de ölen Mehmet Bahri Paşa’nın divan katipliğini yaptığı da biliniyor. Şiirlerindeki edadan, dili ve divan manzumlarının kolaylıkla kullanışından çıkarılan sonuç; iyi bir öğrenim görerek yüksek zümre katlarına yaklaştığı, adını kent çevrelerinde yaymayı başardığıdır. Hem aruz, hem heceyle yazan iki yanlı sanatçılardan biri de Gevheri’dir; bu yüzden çok çeşitli kaynakların saptadığı şiirleri yitirilmemiş, günümüze kadar gelebilmiştir. Şiirlerinden çıkarılan ipuçlarıyla bir yandan Şam’a ve Arabistan’a gittiği; bir yandan Rumeli sınır boylarında bulunduğu anlaşılıyor; bazı yazılı kaynaklar da bunu doğrulamaktadır. İstanbul’da bir süre yaşamış olması da gerekmektedir. Bir şiirinde Hicri 1150 tarihini anışına bakarak 1737’den sonra ölmüş olabileceği düşünülür. Eserleri klasik edebiyatın açık etki izlerini taşır. Aruzla yazdığı eserlerde bunu doğal görsek bile heceli şiirlerinde de aynı terkipli ve dolaşık dili, mazmun kalıpçılığını sürdürüşü; şehir âşıklarının melez yaratılarının belli işaretidir. Yine de saz şiirinin af ve özgün buluşlarını taşıyan bazı şiirleriyle 17. yüzyılın önde gelen saz şairleri arasında sayılır.
