Gıda Katkı Maddeleri Rehberi, Gıdalarda kullanılan koruyucu maddeler, bunların yan etkileri, kullanım alanları.
KORUYUCULAR (E200-E290)
E200 / Sorbic acid / doğal yolla etli ve zarlı kabuksuz meyvelerden, sentetik olarak da ketenden elde edilir; deri tahrişatı yapabilir
E201 / Sodium sorbate / bilinen yan etkisi yok
E202 / Potassium sorbate / bilinen yan etkisi yok
E203 / Calcium sorbate / bilinen yan etkisi yok
E210@ / Benzoic acid / benzoin çiçeği, phenlycarboxylic acid, carboxybenzene olarak da bilinir; Asya’da bulunan ‘Benzoin’ ağacından sızan reçineden elde edilir; alkollü içecek, fırınlı mamuller, peynir, çiklet, çeşni, dondurulmuş mandıra ürünleri, yumuşak tatlı ve likör üretiminde, kozmetik ürünlerde, eczacılıkta öksürüğe karşı antiseptik ve mantara karşı merhem yapımında kullanılır; astıma (özellikle ‘steroid astım’a), sinirsel bozukluğa, sulphur bisulphite (222) ile reaksiyona ve çocuklarda hiperaktiviteye neden olarak gösterilir
E211 / Sodium benzoate / antiseptik, düşük kalitede gıda koruyucu ve tad değiştirici; portakal sularında yüksek miktarda bulunur (250ml’de 25mg), süt ve et ürünleri, çeşniler, fırınlı mamuller ve saplı şekerlerde, ağız yoluyla alınan bir çok ilaçta (Actifed, Phenergan and Tylenol gibi) kullanılır; kurdeşene neden olduğu ve astımı ağırlaştırdığı bilinir
E212 / Potassium benzoate / alerjik geçmişi olanlarda reaksiyonlara neden olabilir; kullanım için bkz 210
E213 / Calcium benzoate / bkz 212
E214 / Ethyl p-hydroxybenzoate / bazı ülkelerde yasaklandı
E215 / Sodium ethyl p-hydroxybenzoate / bazı ülkelerde yasaklandı
E216 / Propyl p-hydroxybenzoate / alerji ile ilgili olabilir
E217 / Sodium propyl p-hydroxybenzoate / bazı ülkelerde yasaklandı
E218 / Methyl p-hydroxybenzoate / alerjik reaksiyonlar mümkün, deriye zararlı
E219 / Sodium methyl p-hydroxybenzoate / bazı ülkelerde yasaklandı
E220 / Sulphur dioxide / kömür katranından sağlanır, sülfür ve alçıtaşının yanması ile üretilir; tüm sülfürlü ilaçlar zehirlidir ve kullanımı sınırlandırılmıştır (Amerikada, FDA** çiğ meyve ve sebzelerde kullanımını yasaklamıştır); astım nöbetlerini azdırdığı ve böbrek fonksiyonları zayıflamış olanlarda metabolizmayı zorladığı, ‘B1 vitamini’ni yok ettiği bilinir; tipik ürünler bira, hafif içecekler, kurutulmuş meyvalar, meyva suyu, likör, şarap, sirke ve patates ürünleridir
E221 / Sodium sulphite / taze portakal suyunda kullanılan berraklaştırma ajanı; bkz 220
E222 / Sodium hydrogen sulphite / bkz 220
E223 / Sodium metabisulphite / tedavi ajanı; bkz 220
E224 / Potassium metabisulphite / bkz 220
E225 / Potassium sulphite / bkz 220
E226 / Calcium sulphite / bazı ülkelerde yasaklandı
E227 / Calcium hydrogen sulphite / bazı ülkelerde yasaklandı
E228 / Potassium hydrogen sulphite / bkz 220
E230 / Biphenyl, Diphenyl / tarımsal amaçlarla kullanılabilir; tipik ürün turunç meyvasıdır; bazı ülkelerde yasaklandı
E231 / Orthophenyl phenol / tarımsal amaçlarla kullanılabilir; tipik ürünler armut, havuç, şeftali, erik, erik kurusu, sarmaşık patatesi, turunç, ananas, domates, biber, kiraz, tüysüz şeftalidir; bazı ülkelerde yasaklandı
E232 / Sodium orthophenyl phenol / bkz 231
E233 / Thiabendazole / tarımsal amaçlarla kullanılabilir; tipik ürünler turunç, elma, armut, patates, muz, mantar, et ve süttür; bazı ülkelerde yasaklandı
E234 / Nisin / bakteriden sağlanan bir antibiyotik; birada, işlenmiş peynir ürünlerinde, domates ezmesinde bulunur
E235 / Natamycin / bakteriden sağlanan bir küf önleyici; bazen candidiasis’in ilaçla tedavisinde kullanılır; bulantı, kusma, anorexia, ishal ve deri tahrişine neden olur; tipik ürünler et ve peynirdir
E236 / Formic acid / bazı ülkelerde yasaklandı
E237 / Sodium formate / bazı ülkelerde yasaklandı
E238 / Calcium formate / bazı ülkelerde yasaklandı
E239 / Hexamethylene tetramine / bazı ülkelerde yasaklandı
E249 / Potassium nitrite / renk bağlayıcı ve et için kür ajanı; nitritler vücudun nefes daralması, başdönmesi ve başağrısı ile sonuçlanabilecek oksijen taşıma kabiliyetini etkileyebilir; potansiyel kanserojendir; bebek ve küçük çocukların gıdalarında izin verilmemiştir
E250 / Sodium nitrite / hiperaktivite ve diğer yan etkilere neden olabilir, potansiyel kanserojendir, nitrosamine’i oluşturmak için midede kimyasallarla birleşebilir; bir çok ülkede sınırlandırılmıştır, HACSG* sakınılmasını öneriyor
E251 / Sodium nitrate / dölleyici olarak nitric asit’in üretiminde ve mayalanmış et ürünlerinde kullanılır (bkz 250)
E252@ / Potassium nitrate / hayvan artıklarından veya bitkilerden sağlanabilir; barut, patlayıcı, gübre üretiminde ve etin korunmasında kullanılır; hiperaktivite ve diğer yan etkilere neden olabilir, potansiyel kanserojendir, bir çok ülkede sınırlandırılmıştır (bkz 249)
E260 / Acetic acid / sirkenin ana maddesidir; ağaç liflerinden sentetik olarak üretilir; turşu ve soslarda kullanılır
E261 / Potassium acetate / gıda asidi; böbrek fonksiyonları zayıf insanlar sakınmalıdır; tipik ürünler sos ve turşulardır
E262 / Sodium acetate, Sodium diacetate / gıda asidi, asitliği düzenleyici; bilinen yan etkisi yok
E263 / Calcium acetate / gıda asidi, asitliği düzenleyici; ahşap alkolünün ve asetic asitin (sirke) üretiminde kullanılır
E264 / Ammonium acetate / bulantı ve kusmaya neden olabilir
E270@ / Lactic acid / gıda asidi, asitliği düzenleyici; karbohidratların, kesilmiş sütün suyu, patates, mısır nişastası ve pekmezde ısıtılıp mayalanması ile üretilir; bebeklerin sindirimi zordur; tatlılar, salata sosu, hafif içkiler (bazen bira), bebe maması ve şekerlemelerde kullanılır
E280 / Propionic acid / tüm propionatların migren ağrıları ile ilgili olduğu düşünülür; propionatlar doğal olarak mayalanmış gıdalarda, insan teri ve geviş getirenlerin sindirim organlarında bulunur, ayrıca suni olarak etilen, karbon monoksit, propionaldehit, doğal gaz, mayalanmış kağıt hamuru veya çürümüş lif bakterisinden elde edilir; yaygın olarak ekmek ve un mamullerinde kullanılır
E281 / Sodium propionate / migren ile ilgilidir; tipik ürünler un mamulleridir
E282 / Calcium propionate / bkz 281
E283 / Potassium propionate / bkz 281
E290 / Carbon dioxide / sürücü, soğutucu; kireç üretiminden sağlanır; alkolun etkisini arttırabilir; tipik ürünler şarap, hafif içkiler ve şekerlemedir.
1 Yorum
gıda koruyucuların kodu E290’a kauarmıdır aldığım cevizli sucukta E-330 koruyucu kullanılmıştır yazıyor bunun mahiyetini öğrenmek istiyorum. Saygılar.