Göllerin Özellikleri Nelerdir? (Maddeler Halinde), Sıcaklık, Tuzluluk, Debi

0
Advertisement

Göl nedir, göllerin özellikleri nelerdir? Göllerin sıcaklık, tuzluluk ve debi özellikleri, maddeler halinde açıklaması.

göl

Kaynak: pixabay.com

Göllerin Özellikleri (Maddeler Halinde)

GÖLLER

Karalar üzerindeki çanaklarda biriken, okyanuslarla bağlantısı olmayan durgun su birikintilerine göl denir. Göllerin büyüklüğü, derinlikleri ve kimyasal özellikleri birbirinden farklıdır.

Göllerin dünya yüzeyinde kapladıkları alan, yaklaşık 2,5 milyon km2 olup bu, karaların yüzölçümünün % 1,8 idir.

En geniş göl Hazar Gölü olup, en derin göl ise Baykal Gölü’dür. Deniz seviyesinden en aşağıda bulunan göl Lut Gölü, en yüksekte yer alan göl ise Güney Amerika’da yer alan Titicaca Gölü’dür.

Göllerin Özellikleri:

1. Sıcaklık Özelliği

Dünya’da bütün sıcaklıkların ana kaynağı Güneş olduğu için, göllerinde sıcaklık kaynağı Güneş’tir. Göllerin sıcaklığına:

  • Enlem: Ekvator’a yaklaştıkça sıcaklık artarken, kutuplara yaklaştıkça sıcaklık azalır.
  • Yükselti: Gölün yükseltisi arttıkça sıcaklığı azalır. Doğu Anadolu’daki göllerin soğuk olması gibi.
  • Derinlik: Göl derinleştikçe geç ısınıp geç soğur.
  • Yağışlar: Yağışlar da göl suyunun sıcaklığına etki eder.

2. Tuzluluk Özelliği

Göl sularında erimiş halde madensel tuzlar bulunur. Bunların oranı farklıdır. Bu farklılıkta;

Advertisement

Gölün, fazla suyunu dışarı boşaltıp boşaltamaması tuzluluk oranını etkiler. Göl suyunu dışarı boşaltıyorsa hem açık havzadır, hem de suları tatlıdır. Eğridir, Beyşehir, Manyas, Ulubat gölleri gibi. Suyunu dışarıya boşaltamayan göller hem acı (tuzlu) dır, hem de kapalı havzadır. Van, Tuz, Burdur, Acıgöl gibi.

Tuzluluğa;

  • ***Göl çanağının yapısı
  • ***Sıcaklık
  • ***Derinlik
  • ***Yağış miktarı,
  • ***Akarsuların taşıdığı su miktarları etki eder.

Tuz Gölü, içerisinde fazlaca tuz bulundururken, Van Gölü de soda bulundurmaktadır.

3. Göllerin Debileri

Göllerin içerisinde bulundurduğu su miktarıdır. Debileri:

  • ***Yağış miktarına
  • ***Kar erimeleri ve kaynak sularına
  • ***Mevsimlere
  • ***Göl çanağındaki toprağın geçirimliliğine
  • ***Buharlaşma şartlarına bağlı olarak değişir.
göl

Kaynak: pixabay.com

Göl İle İlgili Cümleler

  • *** Bölgede sayısız göl bulunur.
  • *** Finlandiya Körfezi ve Ladoga Gölü kıyılarında, Viborg ve Primorsk gibi balıkçılık merkezleri bulunur.
  • *** Bunlardan başlıcaları Balık, Liman, Çernek (Gernek) ve Karaboğaz gölleridir.
  • *** Kanada’da Vancouver ve Aşağı Büyük Göller-St. Lawrence sanayi bölgelerine, Alberta’dan boru hattıyla petrol ve doğal gaz sağlanır.
  • *** İç bölgelerin de çok gelişmiş olmasına karşın, Büyük Göller, Puget Boğazı ve California başta olmak üzere kıyı yerleşmeleri üstünlüğünü sürdürür.
  • *** Balık Gölü, Karadeniz Bölgesi’nin orta kesiminde lagün.
  • *** Uzungöl ile deniz arasında genişliği yer yer 2 km’yi bulan kıyı kordonu üstündeki subasar orman kuşlar için çok önemli bir kuluçka alanıdır.
  • *** Balliviân Gölü, Bolivya-Peru sınırındaki Titicaca Gölünün yerinde, Pleyistosen Bölümde (y. 2,5 milyon – 10 bin yıl önce) bulunan göl.
  • *** Gölün suları çekilirken yerinde daha küçük iki göl oluşmuştur.
  • *** Bunlardan biri havzanın kuzey bölümündeki Titicaca Gölü, öteki ise daha güneyde, bugünkü Poopö Gölünün bulunduğu yerdeki Minchin Gölüdür.
  • *** Küçük açık deniz gemileriyle Neva Irmağı ve Ladoga Gölü üzerinden Beyaz Deniz, Hazar Denizi ve Karadeniz’e kadar giden iç kesimdeki suyolu sistemlerine ulaşılabilir.

Göl Nedir? Sözlük Anlamı

  • “Göl”
    1. Oluşması genellikle tektonik, volkanik vb. olaylara bağlı olan, toprakla çevrili, derin ve geniş, tuzlu veya tuzsuz durgun su örtüsü
    “Gölün üstünde güneşin doğuşuna batışına, aylı gecelere doyum olmuyordu.” – N. Cumalı
    2. Yapay su birikintisi
  • “göl olmak”
    gereksiz olarak bir yerde su toplanmak, göllenmek
  • “göle su gelinceye kadar kurbağanın gözü patlar ”
    “yapılması geciken iyilikler, bekleyenleri sıkıntı içinde bırakır” anlamında kullanılan bir söz
  • “göl alası ”
    Avrupa ve Anadolu göllerinde yaşayan bir tür alabalık (Salmo lacus tris)
  • “göl ayağı ”
    Bir gölün artarak akan suları, ayak, gideğen
  • “göl bilimi ”
    Göllerde araştırma yapan bilim dalı, limnoloji
  • “göl kestanesi ”
    Suda yetişen ve meyvesi kestane gibi yenilen bitki (Trapa natans)
  • “artık göl ”
    Önceden denizken kurumalar, çekilmeler yüzünden göl durumuna gelmiş yer
  • “çöküntü gölü ”
    Yer altındaki mağaraların ve oyukların tavanlarının çökmesiyle meydana gelen çanaklarda suların birikmesiyle ortaya çıkan göl
  • “dağ gölü ”
    Dağlar arasındaki çukur alanlarda, akan suların birikimi ile oluşan göl
  • “krater gölü ”
    Yanardağ ağzında oluşmuş göl


Leave A Reply