Gotik Müzik Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Gotik müzik nedir? Gotik müzik sanatının özellikleri, sanatçıları, hakkında bilgi.

gotik-muzikGotik müzik; 12.-13. yüzyılda Avrupa müziğine Fransızlar egemendi. Dinsel törenler için müzik yazan Leonius, sonradan Notre-Dame adını alan Beatae Mariae Virginis Tapınağı’nın koro yöneticisi ve orgçusuydu; iki sesli şarkıların yer aldığı Magnum Liger adlı bir kitap hazırlayarak ritm biçimleri üzerinde çalıştı. Perotinus ise bu kitabın üzerinde çalışarak iki sesi dörde çıkardı, baş ses olan Gregor melodilerinin yerine kendine özgü melodiler koydu. İki besteci de, özellikle nota değerleri üzerinde çalışıp notalamayı bu yönden geliştirdi. 12. ve 13. yüzyıllarda daha önce başlayan devletle kilise arasındaki egemenlik savaşı, kilise müziğiyle dindışı müzik arasındaki çatışmaya yansıdı. Bu eğilimin bir örneği Readirig Manastırı papazlarından John Fornsete’nin yazdığı Sümer is İcumen in adlı kanondur. 1240 dolayında yazılan bu 6 sesli kanon, kilise dışı müziğe benzeyen bir din müziğidir. 12. yüzyıl kilise müziğinde yeni bir çokses biçimi olan Motet’in doğduğu çağdır. Trobadour Adam de la Hale’in (1220-1287) Napoli’deki Fransız sarayı için hazırladığı Le jeu de Robin et Marion (Robin ve Morion’un Oyunu) ilk hafif opera örneği sayılır. Adam de la Hale’ in bu eseri gerçekte o yıllarda geçerli olan pastourelle türünde yazılmış şarkıların sahneye aktarılmasıdır. Troubadour müziği, sanat müziğinde yeni bir akım ortaya çıkardı; kilise müziğinin katı düzenine başkaldırılmasına yol açtı. 14. yüzyılda baş gösteren bu akıma Arts Nova (Yeni Sanat) adı verilir. Yeni Sanat akımının öncüsü Philippe de Vitry (1285-1361), Ats Nova adlı kitapçığında gelenekle bağların koparılmasını öne sürdü. Fransa’da Yeni Sanat’ın en önemli temsilcisi olan Guillaume de Machaut’un (1300-1377) din dışı parçalar yanında birçok moteti, baladı, rondosu ve şansonu vardır. Machaut’dan bu yana missa, senfoni ve konçerto gibi bir müzik biçimi oldu. Bestecinin Notre-Dame Missa’sı geleceğin armonik yazısının öncüsü oluşu açısından önemlidir. Yeni sanat, Fransa dışında en parlak yankısını İtalya’da buldu. Floransalı Francesco Landini (1320-1397), org, flüt ve lavta çalıyordu. Ayrıca Floransalı Giovanni da Cascia ve Jacopo da Bologna çağın geçerli müzik biçimlerine madrigali eklediler. 1340 dolayında İtalya madrigali, çoğunlukla sevgi şiirleri üzerine yazılan iki sesli şarkıyı, İtalyan çokses yazısı, şarkıya doğru yöneldi. Özellikle danslı şarkı (ballata) biçimi, çizelgelerden birinin insan ses, öbür ikisinin de çalgılarla sunulmasıyla bu yönelişin belirgin bir örneğidir. Arts Nova’yı 15. yüzyılda “çoksesli müziğin altın yılı” izledi. Bu arada Normanlar İngiltere’ye yayıldılar ve Notre-Dame’ın egemenliği bu ülkeye kadar ulaştı. Sonra Fransa, Azincourt’da yenilince İngilizler sanatçılarıyla birlikte Fransa’ ya girdiler. Bu sanatçıların başında gelen John Dunstable’m (1370-1453) müziği katı kurallardan uzak olup sanatçı, kilise müziğine çalgıyı ilk getiren, Gregor melodilerini özgürce ilk süsleyen besteci olarak bilinir. 15. yüzyılın ikinci yarısında Guillaume Dufay (1400-1474) Flemenk Okulu’ndadır. Dufay’ın gerek dindışı, gerekse kilise için yazdığı eserlerinden birçoğu günümüze gelmiştir. Çağın başka bir bestecisi olan ve daha çok din müziğinde başarı gösteren Gilles Binchois’ in (1400-1460) eserleri daha çok sezgi ve ilkel kıpırdanışlardan esinlenmiştir.


Leave A Reply