Gözlemsel Astronominin Babası Galileo Galilei’nin Hayatı ve Çalışmaları

0
Advertisement

Galileo Galilei kimdir ve neyi bulmuştur? Galileo Galilei hayat hikayesi, biyografisi, çalışmaları ve eserleri hakkında bilgi.

Galileo Galilei

Galileo Galilei; İtalyan fizikçisi ve gökbilimcisidir (15 Şubat 1564, Pisa, İtalya – 8 Ocak 1642, Arcetri). Manastır eğitiminde Yunanca, Latince ve ilahiyat okuduktan sonra 1581’de tıp öğrenimi için Pisa Üniversitesi’ne girdiyse de geçim darlığından yarıda bıraktı. Matematik ve fizik alanındaki sürekli çabasıyla kendini yetiştirdi. Katı cisimlerin ağırlık merkezleri üzerindeki çalışmalarını yürüttü, yer çekiminin etkisi altında tüm cisimlerin eşit hızla düştüklerini ortaya koydu, gözlemlerini 1604’te matematiksel olarak açıklayarak serbest düşme yasasını buldu. Serbest düşme deneyimleri sırasında mekanik enerjinin korunduğunu gözledi. Bu deneyler için, eğik konumlu ünlü Pisa Kulesi’ni kullandı. Hidrostatik teraziyi buldu.

1589’da Pisa Üniversitesi’nde matematik dersleri verdi. Podova’daki çalışmaları sırasında adıyla anılan ve Hollanda dürbünü de denilen teleskopu yaptı. 32 kat büyütme gücüne ulaştırdığı bu araçla güneş lekelerini, aydaki tepeleri, Samanyolu’ nun yapısını ve 1609’da Jüpiter’in uydularını inceledi. Venüs’ün evrelerini açıkladı. Satürn’ün biçimini ortaya koymak üzere gözlemler yaptı. 1597′ de Kepler (1571-1630) ile yazışmasında Korpernik (1473-1543) sistemini benimsediğini belirttiyse de savunusunu çok sonraları üstlendi, dünyanın döndüğünü ortaya koydu. Fiziğe, ölçüme dayanan deneysel yöntemi ve sonuçlarını matematiksel bir yasayla açıklaması yöntemini kazandıran Galilei, bilimsel fiziğin kurucusu sayılır.

Galileo Galilei

Galileo Galilei

Hareket olaylarını ilk kez bu bakışla inceledi ve hareketin küvetle olan ilişkilerini ortaya koyarak, mekaniğin “dinamik” adı verilen daimi kurdu. Bu buluşlarıyla Aristoteles ve Ptolemaios’un (Batlamyus) kuram ve öğretilerinin geçersizliğini kanıtladı. 1610’da II. Cosimo’nun çağrısı üzerine gittiği Floransa’da kendisine yüksek bir aylık bağlandı. Kopernik sistemini savunmayı bundan sonra da sürdürdü, Kopernik öğretisiyle İncil arasındaki çelişkiler nedeniyle, Kilise’nin tepkisini çekti.

1632’de yayımladığı ve Kopernik sistemi ile Ptolemaios sistemini karşılaştıran bilimsel yazı, karşıtlarının harekete geçmesine neden oldu. O zamana kadar kendisine dostça davranan Papa VIII. Urbanus tarafından engizisyona çıkarıldı ve işkenceyle cezalandırıldı (1633). Kopernik sistemini yadsımaya ve onu kötülemeye zorlandı, yaşamının bundan sonraki bölümünü engizisyon gözetiminde geçirmek üzere Floransa’ya döndü.

Advertisement

Yaşamı boyunca bilimsel düşüncenin özgür olmasını savunan ve bunun için mücadele eden Galilei, 1637’de Ay’ın salınımlarını gözledi. Daha sonra yeniden mekaniğe dönerek eğik düzlem üzerindeki hareketi, eğik atış hareketini ve sarkaç hareketlerini inceledi ve bu hareketleri açıklayan yasaları ortaya koydu.

Katı cisimlerin yoğunluk ve dayanıklılıklarıyla sıvı ve gazların davranışlarını da inceledi, termometrenin temeli olan termoskopu buldu. 1636’da önemli çalışmalarını içeren Dialoghi delle Nuove Scienze (Yeni Bilim Üstüne Konuşmalar) adlı ders kitabını yayımladı. Yaşamının son yıllarında görme duyusunu yitirdi. Yasaklanmış eserleri 1835’te yasak yayınlar listesinden silindi. Çalışmaları derlenerek Le Opere di Galileo Galilei (Galileo Galilei’nin Eserleri) adıyla 1890-1909 arasında yayımlandı (20 cilt).

Galileo Galilei

Başlıca eserleri:

la Bilancetta (Küçük Terazi) 1586, De Motu (Hareket Üstüne) 1590, le Meccaniche (Mekanik) 1600, Siderus Nuncius (Yıldızların Habercisi) 1610, Discorso Sulle Comete (Kuyrukluyıldızlar Üstüne Söylev) 1619, Dialogo Sopro i due Mas-simi Sistemi de Mondo (İki Büyük Dünya Sistemi Üstüne Konuşmalar) 1632, Discorsi e Dimostrazioni Mate-mache Intorna a due Nuove Scienze Attenenti Alla Meccanica (Mekanikle İlgili İki Yeni Bilim Üstüne Konuşmalar ve Matematiksel Kanıtlar) 1638.

Kaynak 2

GALILEO (1564-1642)

Galileo Galilei, ünlü İtalyan fizik ve astronomi bilginidir. Deneysel fizik ilminin kurucusu sayılır. Aynı zamanda astronomi biliminde de birçok icatları vardır.

Galileo Galilei

Kaynak: commons.wikimedia.org

Galileo, İtalya’nın Pisa şehrinde doğdu. Daha çok küçük yaşta aletlerle oynamayı, çeşitli oyuncaklar yapmayı çok severdi. Kendi kendine org çalmayı da öğrenmişti. İlk gençlik yıllarında yaptığı tablolarla haklı bir şöhret kazandı.

Advertisement
Buluşları:

Galileo 19 yaşındayken Pisa’daki büyük kilisede kubbede asılı duran lambalardan birinin muntazam aralıklarla iki yana sallandığını fark etmişti. Bu olayı nabzının atışıyla karşılaştırmış, lambanın her hareketinde nabzının da bir kere attığı sonucuna varmıştı. Bu sonuç sonradan saatlerin yapılmasında önemli bir rool oynamıştır.

Galileo, daha sonra aynı cinsten olan her cismin, ne kadar ağır veya hafif olursa olsun, aynı hızla düştüklerini keşfetti. Pisa kulesinden aşağıya çeşitli eşyalar atarak teorisini ispat eden Galileo’nun bu keşfi fizikte yeni bir çığırın açılmasını sağlamıştır. Galileo bir süre tıp öğrenimi yaptıktan sonra matematiğe merak sardı, bu alanda çalışmalara başladı. Pisa ve Padua Üniversitelerinde matematik profesörlüğü yaptı. 1610’da Padua’dan ayrıldı, Floransa’ya gitti. Ölümüne kadar orada kaldı.

Galileo’nun en önemli buluşu teleskoptur.  İlk teleskopunu bir org borusundan yapmıştı. Borunun iki ucuna birer adese yerleştirdi. Bu ilk teleskop eşyayı ancak üç kat büyütebiliyordu. Sonradan otuz kat büyütebilen teleskop yapmayı da başardı. Bu teleskopla Ay’ın yüzündeki dağları gördü, o güne kadar bilinmeyen bazı yıldızları keşfetti. Bu arada en büyük başarısı Jüpiter gezegeninin dört uydusunun bulunduğunu keşfetmesidir. Bilgin teleskopla gördükleri üzerine, tanınmış Astronomi bilgini Copernicus‘un teorilerinin doğruluğuna inandı. Bu arada dünyanın kendi ekseni ve güneş çevresinde döndüğünü de kesin olarak ileri sürdü.

Fakat Galile, Copernicus‘un teorilerini desteklemekle başına iş almıştı. Roma kilisesi Copernikus gibi bilginlerin düşmanıydı. Kilise Galile’ya da resmen ihtarda bulundu. Galileo bildiğinden kolay kolay şaşacak bir insan değildi. Kilisenin ihtarlarına aldırmayarak, uzayla ilgili bir diyalog yayınladı. Artık din adamlarının sabrı tükenmişti. Galileo’yu derhal Engizisyon Mahkemesinin huzuruna çıkardılar.

Galileo, mahkemede ifade verirken de bildiklerinden şaşmadı. Kendine işkence yapıldığı halde “Dünya gene de dönüyor” diyerek teorisinde ayak diredi. Engizisyon Mahkemesi Galileo’nun ömrünün sonuna kadar göz hapsinde tutulmasına karar verdi.

Büyük bilgin ömrünün son sekiz yılını Floransa’da geçirdi. “Yeni Bilimlerin Tartışılması” adındaki eserini de hayatının bu son devrinde yazmıştır. Bu son eserinde, hayatı boyunca yapmış olduğu deneyleri, çalışmaları bir araya toplamıştır. 1637’de gözleri kör olunca teleskopundan ayrılmak zorunda kaldı. Fakat son nefesini verinceye kadar çalışmaktan yılmadı. Galileo, bilim alanında sağladığı başarılarından başka koyu cehalete karşı açtığı savaşla da ölümsüzleşmiştir.


Yorum yapılmamış

Reply To Anonim Cancel Reply