Grigory Potemkin Kimdir? Ünlü Potemkin Zırhlısına İsmini Vermiş Rus Prens

1
Advertisement

Grigori Aleksandroviç Potemkin kimdir? Çarlık Rusya’sında önemli bir yere sahip olup 17 yıl yönetimde etkin olmuş Grigori Aleksandroviç Potemkin hayatı.

Grigory Potemkin

Grigory Potemkin

Grigori Aleksandroviç Potemkin, taur prensi, imparatorluk prensi (d. 24 Eylül 1739, Çizovo – ö. 16 Ekim 1791, Besarab-ya, Rus Çarlığı), Çariçe II. Yekaterina’nın âşığı olan ve 17 yıl boyunca ülke yönetiminde önemli rol oynayan Rus asker ve devlet adamı.

Moskova Üniversitesi’nde öğrenim gördü. 1755’te Atlı Muhafız Birliği’ne girdi. II. Yekaterina’nın tahta çıkmasına yardımcı oldu ve hizmeti karşılığında küçük bir malikâneyle ödüllendirildi. 1768-74 arasındaki Osmanlı-Rus Savaşı’nda sivrildi ve 1774’te çariçenin âşığı oldu. Kendisini “Yeni Rusya” (Güney Ukrayna) başkomutanı ve genel valisi yapan çariçe ile hep dost kaldı ve Yekaterina’nın başka âşıklar edinmesinden sonra da onun üzerindeki etkisini korudu.

Rus topraklarını genişletmek ve ülkenin güney sınırını güvence altına almak için çaba gösteren Potemkin’in 1776’da Kırım’ı Rusya’ya katmak için hazırladığı plan sonradan uygulandı. Potemkin ayrıca, başına Yekaterina’nın torunlarından birinin geçeceği yeni bir Bizans İmparatorluğu’nun kurulmasını amaçlayan “Yunan Projesi”ni hazırladı. 1784’te mareşal olduktan sonra, orduda pek çok reform gerçekleştirdi, Karadeniz’de yeni bir donanma kurdu, Herson Cephane Merkezi ile Sivastopol limanını inşa ettirdi (1784).

1776’da Kutsal Roma-Germen imparatoru II. Joseph tarafından imparatorluk prensi (Reichsfürst) yapıldı. 1783’te de Yekaterina tarafından Taurların (eskiden Kırım’da yaşamış bir halk) prensi unvanıyla ödüllendirildi. 1787’de Osmanlı Devleti ile Rusya arasında yeni bir savaş başlaması üzerine Rus orduları başkomutanlığına getirildi. Ordunun silah ve cephane bakımından zayıf olmasına karşın Özi (Oçakov) ve Bender (Benderi) kalelerini ele geçirmeyi başardı. 1790’da Dinyester kıyısındaki askeri harekâtı yönettikten sonra Iaşi’ye (Yaş) yerleşti. 1791’de Petersburg’a dönerek A. A. Bezborodko ile birlikte Yekaterina’nın yeni gözdesi Platon Zu-bov’u devirmek için başarısız bir girişimde bulundu. Bunun üzerine Potemkin’e Iaşi’ye dönmesini emreden Yekaterina, onu Osmanlı Devleti ile yapılacak barış görüşmelerini yürütmekle görevlendirdi. Potemkin, Nikolayev’e giderken yolda öldü.

Potemkin’in ölümünden bir yüzyıl sonra Rusya’nın melhur zırhlısına onun ismi verildi : Potemkin Zırhlısı. Bu gemi, 1905 Rus Devrimi’ne katılımı sonrası bir ikon haline gelmiştir. Ardından bir çok eleştirmen tarafından tüm zamanların en büyük filmi olarak adlandırılan Sergey Eisenstein‘ın 1925 yılında yapılmış Potemkin Zırhlısı filminde de bu gemideki olaylar anlatılmıştır.

Advertisement

1 Yorum

  1. süleyman şah on

    bu prens bozuntusunun yaptıkları osmanlıların yaptıklarıyla kıyaslandığında hikaye gibi kalıyor…osmanlı padişahı ve emrindeki paşalar 1800’lerden itibaren osmanlının dünya savaş teknolojisindeki yerini layıkıyle almasını sağlayamadılar,bu konuda içerdeki dini taassubu ezip geçemediler,din ulemasının halk üzerindeki etkisini kıramadılar,hertürlü yenilik ve teknolojinin osmanlıya ya geç gelmesi ya da hiç gelememesi küffarın işine yaramış,işini kolaylaştırmıştır,örneğin 2.abdülhamid 1750’lerde padişah olsaydı,iddia ediyorum osmanlı yıkılmazdı,osmanlı dünya silah sanayindeki gelişmeleri değerlendirir,büyük savaş gemileri,yeni silahlar yaparak mevcudiyetini korurdu…koruyamadılar…

Leave A Reply