Güneş Radyasyonu Nedir? Nasıl Oluşur? Etkileri Nelerdir? Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Güneşin radyasyonu nedir ve nasıl oluşur? Güneş radyasyonunun değeri, etkileri nelerdir, güneş radyasyonu hakkında bilgi.

dünya güneş ışınları

Kaynak: pixabay.com

Güneş Radyasyonu

Dünya, güneşten tam soğurduğu kadar enerji miktarını salar. Bu basit söz dünyanın ve atmosferinin ısı dengesini özetler, fakat onun bu hale nasıl geldiği oldukça karışıktır. Zira güneşin ışınım enerjisinin sadece bir miktarı dünya tarafından gerçekten soğurulur. Birinci olarak, gelen güneş radyasyonunun bir kısmı, tıpkı bir aynada yansıyan ışık ışınları gibi yansıtılır. Güneş radyasyonunun, dünya ve atmosferi tarafından yansıtılan ve yüzdesine albedo adı verilir ve dünya için, %36 civarındadır. Başka sözlerle, dünyaya gelecek güneş radyasyonundan %36 kadarı, yansımayla kaybedilir. Bu sayı birçok yansıtıcı yüzeylerin, her birinin kendi albedolarının sonucudur. Bulutların üstlerinde çok yansıma olur ve bunların albedoları %40 ile 80 arasındadır; en az yansıma ise su üzerinde oluşur. Toprak yüzeylerinin albedoları tabiatlarına göre değişir; skalanın bir ucunda yoğun ormanlar (%5 kadar) ve öbür ucunda kumlu çöller (%20 kadar) vardır. Parlayan kar yüzeylerine ait albedo %80 kadar yüksektir. Genel konuşulursa, dünyaya ait toplam albedo bölgeden bölgeye pek değişmez (çok geniş kar örtüleri bulunan yerler müstesna) fakat büyük ölçüde örten bulut miktarına bağlıdır.

Başka bir faktör, radyasyonun saçılmasıdır.

Bu olaya, atmosferde asılı küçük parçacıklar ya da damlalar ve hatta atmosferi oluşturan gazların molekülleri sebep olurlar. Çapları radyasyonun dalga boyundan daha küçük olan parçacıklar, radyasyonun bir kısmını dağıtabilirler. Işık üzerindeki etki oldukça enteresandır. Mavi ışık kırmızı ışıktan daha kolay dağıtılır. Bu sebeple, dünya yüzüne varan güneş ışığı, güneşten çıktığı zamankine göre, kırmızı ışık bakımından daha zengindir. Bu etki, güneş ışınları atmosfer içinde daha uzun bir yol gitmeye mecbur oldukları zaman daha fazladır. (güneş doğarken yada batarken) Mavi ışığın saçılmasını sağlayan parçacıklar mavi görünürler; bu sebeple bulutsuz göğün rengi mavidir.

Başka bir faktör, güneş radyasyonunun atmosfer içerisindeki gazlar ve toz tarafından soğurulmasıdır. Burada, insanların varlığı bakımından en önemli olan şey, ultraviyole ışınımı soğuran ozon (oksijenin özel bir şekli) tabakasıdır. Bunun hayati bir önemi vardır, zira ultraviyole ışınımın az bir miktarı bize faydalıdır, fakat fazlası çok zararlıdır. Şu nokta enteresandır ki, havada az bir oranda (ekseriya %3’ten daha az) bulunmasına rağmen, su buharı, öbür gazların hepsinin bir arada soğurduğunun altı katından daha fazla ultraviyole ışınım soğurur. Yansıma, saçılma ve atmosferdeki soğurulma bir arada düşünülürse, dünya tarafından soğurulan güneş radyasyonu yüzdesi, kendisine gelen miktarın yaklaşık olarak %30’uyla %50’si arasındadır. Buna, dünyaya ancak güneşin saldığı toplam radyasyonun %0.0000000005’inin geldiği de eklenirse, güneş tarafından salınan müthiş enerji hakkında bir fikir sahibi olabiliriz.


Leave A Reply