Günlük Hayattaki Kimyasal Tepkimeler, Karşılaştığımız Kimyasal Reaksiyonlar Nelerdir?

0
Advertisement

Günlük hayatımızda karşılaştığımız kimyasal reaksiyonlar, tepkimeler nelerdir? Kimyasal tepkime denklemleri ve günlük hayattan örnekler.

Etrafınızdaki şeylere bakın, hemen her şey element, karışım, alaşım vb. olarak sınıflandırılan bir tür maddeden oluşur. Ve kimya açısından, soluduğumuz hava gaz halindeki bir karışım, su ise sıvı halde bulunan bir bileşiktir. İçimizdeki ve etrafımızdaki maddelerin bolluğu göz önüne alındığında, günlük yaşamdaki kimyasal reaksiyonların örneklerini gözlemlemek olağandışı değildir. Her gün meydana gelen kimyasal reaksiyonları tartışmadan önce, kimyasal reaksiyonun gerçekte ne olduğunu anlamaya çalışalım.

Kimyasal reaksiyonlar nelerdir?

Bir kimyasal reaksiyon, bir dizi kimyasal maddenin birbiriyle reaksiyona girmesi sonucu diğer farklı formlara dönüşmesine yol açan işlem olarak tanımlanmaktadır. Tepkimeden önce kullanılan maddelere topluca tepkenler denir, tepkimeden sonra oluşan nihai maddeler bir ürün olarak bilinir. Genel olarak, tepkenlerin ve ürünlerin kimyasal özellikleri birbirinden farklıdır. Reaksiyonun enerji ile mi yoksa enerji olmadan mı başlatıldığına dayanarak, kendiliğinden reaksiyon (kendi başına gerçekleşen) ve kendiliğinden olmayan reaksiyon (aktivasyon için enerji gerektirir) olmak üzere iki türe ayrılır.

Günlük Yaşamda Bazı Kimyasal Tepkimeler

Her gün kullandığınız ve kimyasal reaksiyon uygulamasıyla formüle edilmiş bir çok ürün var. Mesela; diş macunu, sabun, şampuan, temizlik maddesi vb. kimyasal reaksiyonların sonucudur. Gündelik hayatta karşılaştığımız en belirgin kimyasal reaksiyonlardan bazıları şunlardır:

Aerobik Solunum

Fiziksel hareketlerimiz, aerobik solunum yoluyla elde edilen enerjiyi gerektirir. Burada solunum, glikozun (bir enerji kaynağı) su, karbondioksit ve ATP (adenozin trifosfat) şeklinde enerjinin parçalanmasına yardımcı olur. Dengeli hücresel solunum denklemi şöyle temsil edilir:

Advertisement

\displaystyle {{C}_{6}}{{H}_{12}}{{O}_{6}}+6{{O}_{2}}\to 6C{{O}_{2}}+6{{H}_{2}}O+enerji\left( 36ATPs \right)

Anaerobik Solunum

Aşırı egzersiz nedeniyle, bazen vücut hücrelerimiz oksijen tükenir ve anaerobik olarak solunum yapar. Bu laktik asit sentezine ve kas kramplarına neden olur. Anaerobik solunum bazı bakteri, maya ve diğer organizmalarda gözlenir. Aerobik tipinin aksine, oksijen yokluğunda glikozu parçalayarak etanol, karbondioksit ve enerji üretimi ile sonuçlanır. Anaerobik solunum denklemi:

\displaystyle {{C}_{6}}{{H}_{12}}{{O}_{6}}\to 2{{C}_{2}}{{H}_{5}}OH+2C{{O}_{2}}+enerji

Fotosentez

Fotosentez, yeşil bitkilerin kendi yiyeceklerini ürettiği süreçtir. Bu, güneş ışığı ve diğer hammaddeler, yani karbondioksit ve su varlığında oluşur. Klorofil pigmenti ışık enerjisini güneş ışığından alır ve daha sonra fotosentez olgusu tarafından glikoza dönüştürülür. Kısacası, aerobik solunumun zıttıdır. Fotosentez için denklem:

\displaystyle 6C{{O}_{2}}+6{{H}_{2}}O+isik\to {{C}_{6}}{{H}_{12}}{{O}_{6}}+6{{O}_{2}}

Demirin Paslanması

Çok sık olarak, boyasız demir yüzeyler üzerinde pas kapladığını fark edersiniz ki bu durum zamanla demirin parçalanmasına neden olur. Paslanma kimyasal bir olaydır. Bu durumda, demir (çok reaktif bir metal) su varlığında oksijenle (daha kesin olarak atmosferik nem) birleşerek demir oksitlerin oluşmasına neden olur. Paslanmanın ardındaki kimyasal reaksiyon basitçe şöyle ifade edilebilir:

Advertisement

\displaystyle Fe+{{O}_{2}}+{{H}_{2}}O\to Fe{{O}_{3}}.X{{H}_{2}}O

Propan Izgarası

Propan ızgarada hiç et hazırladınız mı? Brülör üzerine yerleştirilen et, propan gazı yakıldıktan sonra salınan ısı enerjisi ile pişirilir. Dolayısıyla propan, oksijen yardımıyla yandığında ısı enerjisi ve diğer yan ürünler veren reaktifdir. Bir propan ızgarada gerçekleşen yanma reaksiyonu için dengeli denklemi göz atın:

\displaystyle {{C}_{3}}{{H}_{8}}+5{{O}_{2}}\to 4{{H}_{2}}O+3C{{O}_{2}}+enerji


Leave A Reply