Gustav Oelsner kimdir? Ülkemizde de görev yapmış meşhur bir Alman mimar ve kent planlamacısı olan Gustav Oelsner hayatı ve çalışmaları.
Gustav Oelsner
Gustav Oelsner (d. 23 Şubat 1879, Posen [bugün Poznan, Polonya] – ö. 26 Nisan 1956, Hamburg, AFC), Türkiye’de de danışman ve öğretim görevlisi olarak bulunmuş Alman mimar ve kent tasarımcısı. Berlin Teknik Üniversitesi’nde mimarlık eğitimi gördü. 1901’de mimar olarak devlet hizmetine girdi. 1907-10 arasında Breslau (bugün Wroclaw, Polonya) belediyesinde çalıştı. 1911’de Kattowitz (bugün Katowice, Polonya) kentinin imar müdürlüğüne getirildi. I. Dünya Savaşı’ndan sonra bu kent Polonya yönetimine verilince, 1922’de görevinden ayrılmak zorunda kaldı. Kattowitz’in yeniden Almanya’ ya bağlanması amacına yönelik çalışmaları nedeniyle bir süre tutuklu kaldı. Almanya’ya döndükten sonra Hamburg’a yerleşti. 1924’te bu kentin meclisine, kent tasarımı çalışmalarından sorumlu senatör seçildi. Hamburg kentiyle yakınındaki Altona’nın düzenleyici planlan ve Aşağı Elbe bölge planı üstünde çalıştı. Özellikle yeşil alanların oluşturulmasına ağırlık veren konut yerleşmeleri ile okul, gençlik yurdu gibi tasarımların uygulanmasına öncülük etti.
1933’te Nasyonal Sosyalistler yönetime gelince Gustav Oelsner’in görevine son verildi. Bir süre ABD’de bulunan Oelsner 1939’da Türk hükümetinden aldığı bir çağrı üzerine Türkiye’ye geldi. Bayındırlık Bakanlığı’na kent tasarımı konularında danışman olarak atandı; ayrıca Yüksek Mühendis Mektebi’n de kent tasarımı derslerini vermekle görevlendirildi. Bu okulun İstanbul Teknik Üniversitesi’ne dönüşmesinden sonra da Mimarlık Fakültesi’nde Şehircilik Kürsüsü’nün yönetimini üstlendi. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Hamburg belediye başkanı ve senatosu Alman hükümetine başvurarak kentte savaşta yıkılmış olan yapıların onarım çalışmalarını yönetmek üzere Gustav Oelsner’in çağrılmasını istedi. Gystav Oelsner böylece 1949’da ülkesine döndü. 1952’de emekli oldu. Bundan sonra Almanya Kent ve Ülke Planlaması Akademisi Hamburg ve Schleswig-Holstein Eyaleti Bölgesi başkanlığı görevini yürüttü.
Oelsner Türkiye’de bulunduğu sırada Güzel Sanatlar Akademisi’nde de (bugün Mimar Sinan Üniversitesi) kent tasarımı dersleri verdi. Ayrıldıktan sonra da Türkiye ile ilişkilerini sürdürmüş, 1951’de İstanbul’da bir dizi konuşma yapmış, 1955’te Ankara imar planı için açılan uluslararası kent tasarımı yarışmasında seçici kurul üyesi olmuştur. Bu alandaki çalışmaları nedeniyle 1950’de Almanya’da her iki yılda bir verilen Kurt Sçhumacher Ödülü’nün ilkini kazanmıştır. İstanbul Teknik Üniversitesi 1955’te ona onursal doktor unvanını vermiş, Almanya Kent ve Ülke Planlaması Akademisi de 1956’da Cornelius Gurlitt Madalyası ile ödüllendirmiştir.
