Hacıyatmaz Nedir? Hacıyatmaz Neden Devrilmez? Evde Nasıl Yapılır?

Hacıyatmaz nedir? Hacıyatmaz nasıl bir oyuncaktır? Hacıyatmaz neden devrilmez? Bilimsel açıklaması nasıldır? Evde hacıyatmaz yapımı ile ilgili bilgi.

Hacıyatmaz, düşük bir kütle merkezine sahiptir, çünkü çoğunlukla içi boştur ve tabanında bir ağırlık vardır.. (Kaynak : wikipedia.org)

Hacıyatmaz, alt bölgesindeki ağırlıkla sürekli ayakta ve dengede duran bir oyuncaktır. Yatırıldığı zaman çabucak kalkar. Tabanı üst kısımlarından çok ağırdır. Yerçekimi oyuncağın üst kısmını çeker, fakat tabanını çok daha fazla çeker. Bu yüzden oyuncak yere yatırılır yatırılmaz kalkar.

Belirli bir açıyla itildiğinde kendini düzeltme eğiliminde olan, genellikle yumurta şeklinde olan yuvarlak tabanlı bir oyuncaktır. Düşüyormuşçasına bir his veren ama asla devrilmeyen ve düşmeyen bir yapısı vardır. Oyuncak tipik olarak oyuktur ve alt yarım kürenin içinde bir ağırlık vardır. Bu ağırlığın yerleşimi, oyuncağın kütle merkezinin yarım kürenin merkezinin altında olacağı şekildedir. Böylece herhangi bir eğilme kütle merkezini yükseltir. Böyle bir oyuncak itildiğinde, bir dengeye sahip olan dik yönü ararken birkaç dakika sallanır.

Buna benzer bir oyuncak yapmak için size gereken malzemeler:

Beş santim çapında içi boş bir lâstik topun yarısı,
Biraz alçı,
Renkli kâğıt,
Renkli sicim.

Üç veya dört çorba kaşığı dolusu alçıyı katı bir hamur haline getirinceye kadar su ile karıştırınız. Yarım topu bu hamurla silme olarak doldurunuz. Oyuncağın bir ayağını hamurun içine hatırınız. Hamur sertleşinceye kadar dursun. O zaman yarım topu altından çıkarınız. Onu bir başkasını yaparken yine kullanırsınız. Renkli kâğıtlardan bir elbise yapınız. Renkli sicim parçalarını da başın üstünde saç yerine kullanınız. Oyuncağın yatırılır yatırılmaz kalkmasını iyice sağlamak için tabanı daha ağır yapabilirsiniz. Tabanı daha ağır yapmak için oyuncağı yaparken dibine yakın yere biraz kurşun tanesi koyabilirsiniz.

Hareketinin Açıklaması

Bir hacıyatmazın şekline göre “tabanında” (yerle temas halinde olan kısım) “tepesine” göre daha geniş olduğunu not ediyoruz. Yüksekliğine kıyasla eşit olmayan bir şekilde dağılmış bir kütle, kütle esas olarak tabanında yoğunlaşmıştır . Bunun doğrudan sonucu, kütle merkezinin ve bu durumda ağırlık merkezinin (homojen yerçekimi alanını göz önünde bulunduruyoruz) çok düşük olmasıdır. Bu da düşey ile oluşturduğu açı güçlü olsa bile devrilmenin yatmasını engeller. Bu özellik aynı zamanda hacıyatmazın tabanının küresel şekli ve düzgünlüğü (düşük sürtünme katsayısı) sayesinde uyumlu bir salınım sağlar.