Hara Nedir? Türkiye’deki Haralar Hakkında Bilgi

Har nedir? Hara (at çiftliği) ne işe yarar, özellikleri nelerdir? Türkiye’de bulunan önemli haralar, yerleri ve tarihçeleri hakkında bilgi.

Hara; At üretilen çiftliklere “hara” denir. Haralar yüksek vasıflı damızlık yetiştirmek için kurulan resmi zootekni kurumlarıdır.

Yurdumuzda modern haraların kurulması oldukça yeni olmakla beraber, çok eski devirlerden beri hara işi gören kurumlar vardı. Osmanlı devletinin ilk zamanlarında savaş atı yetiştirmek için vücuda getirilmiş bazı kurumlar vardı. Ancak, sonradan kurumlar bozulmuş, ordunun ihtiyacı olan hayvanların halktan sağlanması yoluna gidilmişti. XIX. yüzyılda ise yabancı memleketlerden at satın alınmaya başlandı.

Bu durumun birçok zararları olduğundan, ordu ihtiyacı olan atların yetiştirilmesi işi yeniden ele alındı, 1830’da Eskişehir yakınlarındaki Çifteler Harası kuruldu. Bir haranın ihtiyaca yetmemesi üzerine, 1876’da çıkarılan bir kararnameyle Karacabey Harası kuruldu.

Bu iki haranın da ihtiyacı karşılamaktan uzâk olduğu göz önünde bulundurularak, Cumhuriyetten sonra, bu iş önemle ele alındı, eski haralar yeni baştan düzenlendiği gibi yenilerinin de kurulması yoluna gidildi: Bugün Haralarımızda attan başka sığır, koyun ve tiftik keçisi de yetiştirilmektedir.

Başlıca Haralarımız

Yurdumuzdaki başlıca haralar şunlardır:

Çifteler Harası. — Yeni şekliyle 1934’te Eskişehir yakınlarındaki Çifteler ve Aziziye haraları üzerinde kurulmuştur. Hara, 43.000 dönümlük bir araziyi kaplar. Memleketimizin en eski harasıdır.

Çukurova Harası. – Hazineye ait Çukurova Çiftliği, müştemilâtiyle, Mercimek Çiftliği topraklarında kurulmuştur. 80.000 dönümlüktür. Hara topraklan eskiden göçebe aşiretlerin otlak yeriydi. 1895’te burada padişahın emriyle bir çiftlik kurulmuş, sonradan burası orduya hayvan yetiştiren bir hara durumu almıştır. Hara Atatürk’ün özel ilgisiyle 1931 ‘de yeniden kuruldu.

Karacabey Harası. — Bursa’nın Karacabey ilçesinde, 1924’te kurulmuştur. Modern tesisleriyle, damızlıklarının yüksek vasıflarıyla tanınan Karacabey Harası’nda sığır ve koyun da yetiştirilir. Hara, ilk çalışmalarına Çifteler’den getirilen 10 aygır ve 95 kısrakla başlamış, sonradan damızlık İngiliz, yarım kan Arap atları, daha başka çeşitler yetiştirilmeye başlanmıştır. Haranın sığırcılık kolunda safkan, yarım kan Monfaton cinsiyle, manda üzerinde çalışılmaktadır. 1944’ten beri domuz da yetiştirilmektedir. Karacabey Harası’nda koyun yetiştirilmesine önem verilir. 1935’ten sonra geniş ölçüde Merinos üretilmeye başlamış, sonradan hara arazisi az geldiğinden 1943’te Bandırma yakınlarında Bandırma Merinos Çiftliği kurulmuştur. Karacabey Harası’nın arazisi 91.767 dönümdür.

Karaköy Harası. — Karadeniz Bölgesi’nin hayvan çeşidini ıslah maksadıyla Bafra’nın Karaköy kesiminde, 25.472 dönümlük bir arazi üzerinde kurulmuştur.

Konya Harası. — Yeni şekliyle 1934’te kurulmuştur. Arazisi 16.000 dönümdür.

Sultansuyu Harası. — Hazineye ait Sultansuyu Çiftliği’nde 79.000 dönümlük bir arazi üzerinde kurulmuştur. Malatya’nın Akçadağ kazasındaki harada daha çok at neslinin ıslahına çalışılmaktadır. Sultansuyu Harası ilk defa 1848’de kurulmuştur.

Bandırma Merinos Çiftliği, Göztepe İnekhanesi, Göle, İnanlı ve Kazova inekhaneleri de, hara mahiyetinde olmamakla beraber, hayvan neslinin ıslahına çalışan kurumlardır.