Harriet Beecher Stowe kimdir? Tom Amca’nın Kabini isimli kitabı ile büyük ses getirmiş yazar Harriet Beecher Stowe hayatı hakkında bilgiler.
Harriet Beecher Stowe
- Meslek: Yazar
- Doğum: 14 Haziran 1811 Litchfield, Connecticut
- Ölüm: 1 Temmuz 1896, Hartford, Connecticut’ta
- En çok bilinen: Tom Amca’nın Kabini isimli kitabın yazarı olması
Biyografi: Harriet Beecher Stowe nerede büyüdü?
Harriet, 14 Haziran 1811’de Litchfield, Connecticut’ta doğdu. Beş erkek ve üç kız kardeşi olan büyük bir ailede büyüdü. Harriet henüz beş yaşındayken annesi tüberkülozdan öldü.
Harriet çocukken okumayı severdi. En sevdiği kitaplardan biri The Arabian Nights idi. Kız kardeşi Catharine’nin çalıştığı Hartford Kadın Semineri’nde okula gitti. Sonunda Harriet de okulda ders vermeye başladı.
Ohio’ya Taşınma ve Evlenme
1832’de Harriet ve ailesi Cincinnati, Ohio’ya taşındı, burada babası Lane İlahiyat Okulu’nun başkanı oldu. Harriet başka bir iş eğitimi aldı ve profesyonelce yazmaya başladı.
Harriet, Eliza ve Calvin Stowe ile yakın arkadaş oldu. Eliza en yakın arkadaşlarından biri oldu, ama yakında hastalandı ve öldü. Eliza’nın ölümünden sonra Harriet ve Calvin 1836’da aşık oldular ve sonunda dört erkek ve üç kız olmak üzere yedi çocuğu oldu.
Kölelik İle Tanışması
Connecticut’ta büyüyen Harriet, Amerika Birleşik Devletleri’nin güney kesimindeki kölelik gerçeğiyle çok az temas veya bilgiye sahipti. Ancak, Ohio, Cincinnati, köleliğin yasal olduğu Kentucky’den sadece nehrin karşısındaydı. Harriet ilk elden kölelerin ne kadar kötü davrandığını görmeye başladı. Ne kadar çok şey öğrendiyse o kadar çok dehşete kapıldı.
Tom Amcanın Kabini
1851’de Harriet kölelik hakkında bir hikaye yazmaya başladı. Kuzeydeki insanların köleliğin gerçeklerini daha iyi anlamalarına yardımcı olmak istiyordu. Başlangıçta, hikayenin yeni bir kısmı her hafta Ulusal Dönem adlı bir gazetede yayınlandı. Hikaye çok popüler oldu ve 1852’de Tom Amca’nın Kulübesi adlı bir kitap olarak yayınlandı.
Hikaye
Tom Amca’nın kabini Tom adında bir kölenin hikayesini anlattı. Tom, plantasyon sahibi Simon Legree’ye ait olana kadar köle sahipleri arasında birkaç kez satılır. Simon Legree, kölelerini dövmeyi seven kötü bir adam. Tom’un köle arkadaşlarına karşı olan nezaketi sadece Simon’u kızdırır. İki kadın köle kaçtığında Simon, Tom’u ona nereye gittiklerini söylemeye zorlar. Tom reddeder ve sonunda Simon tarafından dövülür.
Reaksiyon
Kitap ulusal çapta çok satan oldu. Sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde değil, aynı zamanda dünya çapında da popüler bir kitap oldu. Kuzey’de daha önce köleliği gerçekten düşünmemiş olan insanlar bunun ne kadar korkunç olduğunu anlamaya başladılar. Kitabı okuduktan sonra bir çok insan kölelik karşıtı harekete katıldı. Amerika Birleşik Devletleri genelininde köleliğin yasadışı ilan edilmesini talep etmeye başladılar.
İç Savaş
İç Savaş’ın birçok sorunu ve nedeni olmasına rağmen, Tom Amca’nın Kabini kitabı insanları kölelik konusunda düşünmeye ve aksiyon almaya sevk etti. Abraham Lincoln‘ün seçilmesine yardımcı olma konusunda bir etkisi olduğuna şüphe yok. İç Savaş’a yol açan sebeplerden biri olduğu da kesindir.
Harriet Beecher Stowe Hakkında İlginç Gerçekler
- Harriet 1862’de Başkan Abraham Lincoln’le tanıştı. Onunla tanıştıktan sonra Lincoln, “işte bu büyük savaşı yapan küçük hanım” dedi.
- Tom Amca’nın Kabinini yazarken Harriet, kölelerle bir plantasyonu ziyaret ederek kendi araştırmasını yaptı. Ayrıca eski kölelerle tanıştı ve hikayesindeki olayların doğru ve gerçekçi olduğunu doğrulamalarını sağladı.
- Güney’deki insanlar hikayenin yanlış olduğunu söyledikten sonra Harriet, Tom Amca’nın Kulübesi İçin Bir Anahtar adlı bir kitap yazdı ve burada hikayesinin dayandığı gerçek olayları belgeledi.
Kaynak – 2
Harriet Beecher Stowe; ABD’li kadın yazardır (Litchfield 1811-Hartford 1896). Evde babası Lyman Beecher’in denetiminde iyi bir öğrenim gördü, bol bol okuyarak kültürünü genişletti. 1836’da papaz ve seminer okutmam Calvin Ellis Stowe ile evlendi, eşiyle Cincinati’ye taşındı, burada yaşadığı süre içinde, Mayflower (Mayıs Çiçeği), Tom Amca’nın Kulübesi (Uncle Tom’s Cabin) 1853; The Key to Uncle Tom’s Cabin (Tom Amca’nın Kulübesinin Anahtarı); The Minister’s Wooing (Rahip Ağlaması) 1859, adlı romanları yazdı. Hemen hemen tüm dünya dillerine çevrilip klasikleşmiş ve ABD’de köleliğe karşı yazılmış ilk romanlardan biri olan Tom Amca’nın Kulübesi’nin yazarı olarak tanınır. Öteki eserleri unutulmuştur.
Tom Amcanın Kulübesi,
Yazarın en ünlü romanıdır (Uncle Tom’s Cabin, 1851). Eser, Zenci köle Tom Amca’ nın bütün acılara, belalara, işkencelere, yıkımlara karşın dinsel inancı ile direnişini dile getirir. ABD’deki iç savaş öncesi kölelik kurumunun toplumda yarattığı insanlık dışı uygulamaları, düşsel eklentiler ve acıma duygusunu güçlendiren yapma olaylarla dile getiren yazar, bu eseriyle ülkesini çok aşan bir yankıyla adını dünyaya duyurdu. Başkan A. Lincoln’un onunla tanıştığı zaman, “demek bu büyük savaşa neden olan küçük hanım sizsiniz” dediği söylenir.
Eleştirmenlerin birleştiği yargı da şudur: “Tom Amca’nın Kulübesi’nin duygularla, yapaylıkla, açıklıkla ilgili yüz tane yanlışı var. Roman kötü bir biçimde kurulmuş, karakterler de kötü seçilmiştir. Kitap yanlışlar ve yanılgılarla dolu ama bunların hiçbiri, romanın yarattığı derin izi silemez. Kitap tutkulu ve güçlü. Melodramına, basmakalıp tiplerine, herkesçe söylenen kalıplaşmış olaylar üzerinde durmasına karşın, kitabı bugün okuyan birinin bile, dehşet içinde kalmamasına, o insanlara acımamasına olanak yok.” (Abraham H. Lass, 100 Büyük roman, 1/196). Birçok kişi bu eseri Türkçeye aktardı (Tahsin Yücel, Kamuran Birvar, M. Doğan Özbay, Nurten Demiralp, Orhan Tercan, İsmet Erdem; 1954’ten başlayarak pek çok basım).
