Hasan Hüsnü Saka Kimdir? Türk devlet adamı ve eski başbakanlardan Hasan Hüsnü Saka hayatı, biyografisi, siyasi yaşamı hakkında bilgi.
Kaynak : wikipedia.org
Hasan Hüsnü Saka siyasetçidir (Trabzon 1886 – İstanbul 1960). 1908’de Mülkiye Mektebi’ni bitirdikten sonra, bir süre devlet memuru olarak görev yaptı, daha sonra Fransa’ya gönderildi. 1912’de Ecole Libre des Sciences Politiques’in diplomasi bölümünü bitirdikten sonra yurda dönerek Maliye Bakanlığında çalıştı. 1916’da Eskişehir Sancağı iktisat müdürü oldu.
1918’de Mülkiye Mektebi’nde İktisat dersleri verdi. Son dönem Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda kuvvetlerinin Meclis-i Mebusan’ı kapatması üzerine İaşe Umum Müdürlüğü Teftiş Kurulu müdürü oldu (1920). Ankara’da kurulan yeni hükümetin çağrısı üzerine Trabzon milletvekili olarak TBMM’ne girdi. 1924’te Lozan Konferansı’na katılan Türk kurulunda görev aldı. 1925’te Maliye Bakanlığı’na getirildi ve bu görevini 1926’da meclis başkan vekili seçilene kadar sürdürdü. 1936-1941 arasında Mülkiye Mektebi’nde umumi iktisat profesörlüğü yaptı. İkinci Şükrü Saraçoğlu ve Recep Peket hükümetlerinde, 1944-1947 arası dışişleri bakanlığında bulundu.
Bu arada 1945’te Birleşmiş Milletler Örgütü’nün kuruluş çalışmalarıyla ilgili olarak toplanan San Francisco Konferansı’nda Türkiye’yi temsil etti. Eylül 1947 başbakanlığa getirildi. 8 Haziran 1948’de istifa etti. İki gün sonra yeniden hükümeti kurmakla görevlendirildi. 14 Ocak 1949’da başbakanlıktan çekildi ve aynı yıl Cumhuriyet Halk Partisi’nin meclis grubu başkan vekilliğine getirildi. 1954’te sona eren milletvekilliğiyle birlikte politikadan çekildi.
Siyasal Yaşantısı
Osmanlı Mebusan Meclisi’nin son döneminde Trabzon Milletvekili seçilerek dağılmasına kadar görev yaptmıştır. 28 Ocak 1921 tarihinde TBMM’nin I. Döneminde Trabzon Milletvekili seçilerek meclise girdi. 19 Mayıs 1921 tarihinde Maliye Vekili oldu. 22 Nisan 1922 tarihinde istifa ederek görevinden ayrılmıştır. 11 Mayıs 1922 tarihinde İktisat Vekilliği’ne seçildi. II. Dönem seçimlerinde tekrar Trabzon’dan Milletvekili seçildi. 24 Eylül 1922 tarihinde tekrar İktisat Vekilliği’ne seçildi.
30 Ekim 1923 tarihinde kurulan 1. İsmet Paşa Hükûmeti’nde İktisat Vekilliği görevine devam etti. 6 Mart 1924 tarihinde 2. İsmet Paşa Hükûmeti’nde Ticaret Vekilliği’ne getirildi. 3 Mart 1925 tarihinde 3. İsmet Paşa Hükûmeti’nde Maliye Vekilliği görevine atandı. 13 Temmuz 1926 tarihinde görevinden istifa etti. 1 Kasım 1926 tarihinde TBMM Başkan Vekilliği’ne seçildi. Bu görevini III. ve IV. dönemlerde de korudu. V. Dönemde yeniden Trabzon Milletvekili seçilerek 1 Mart 1935 tarihinde yeniden Başkan Vekili oldu. 1 Kasım 1935 tarihinde Başkan Vekilliğinden ayrıldı. 24 Ekim 1936 tarihinde İstanbul’dan Ankara’ya nakledilen Siyasal Bilgiler Okulu Umumî İktisat Profesörlüğünü üstlendi.
VI., VII. ve VIII. Dönemlerde de Trabzon’dan Milletvekili seçilerek 13 Eylül 1944 tarihinde II. Rüştü Saraçoğlu kabinesi’nde Dışişleri Bakanlığı’na getirildi. Recep Peker Kabinesi’nde de aynı görevi korudu. 9 Eylül 1947 tarihinde Kabinenin istifa etmesi üzerine görevi sona erdi.
Başta Lozan Konferansı olmak üzere çeşitli Kongre ve Konferanslarda Türkiye’yi temsil etmiş, Balkan Dostluk Derneği başkanlığında bulunmuş ve 1934’te İstanbul’da toplanan Parlamentolar Konferansında başkanlık etmiş, Cumhuriyet Halk Partisi Meclis grubu başkanlığını yapmış, 13 Eylül 1944’ten 10 Eylül 1947 tarihine kadar Dışişleri Bakanlığını yapmıştır. Birleşmiş Milletlerin Kurulması amacıyla 1945 Haziran ayında Amerika’nın San Fransisco kentinde toplanan Konferansa Türk görüşme heyeti başkanı olarak katılmış.
10 Eylül 1947 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığına atanmıştır. 10 Haziran 1948 tarihinde II. Kabinesini kurmuş ancak 9 Ocak 1949 tarihinde Başbakanlıktan çekilmişti. Mecliste CHP Grup Başkanı olarak yasama görevini sürdürmeye devam etmiştir. IX. Dönemde son kez Trabzon’dan milletvekili seçildi ve 1954 yılında siyasetten çekilme kararı almıştır.
