Hayvansal zehirler nelerdir? Hayvanların ısırmaları sonucu zehirlenmeler, alınacak önlemler ve tedavisi hakkında bilgi.
Hayvansal Zehirler Nelerdir?
1 — Kantarit (Cantharide) Zehirlenmesi. — Kunduz böceği denilen Kantarit, bazı ağaçlarda yaşıyan ufak böceklerdir. Bunların kurutulmasiyle ilâçlar yapılır; yakı olarak kullanılır. Afrodizyak (cinsi isteği artıran) etkisi sebebiyle ağızdan alındığı da olur. 2-3 gramı öldürücüdür. Kantarit zehirlenmesi sonunda nefrit ve idrar yolları iltihabı meydana gelir. Cinsi organlarda, meselâ peniste ağrılı sertleşme yapar.
Tedavi için, mide yıkanır, tuzlu müshiller ve süt içirilir. Sıcak banyo da faydalıdır.
2 — Zehirli Örümcekler. — En tehlikeli örümcek «Latrodectus mactans»dır. Amerika’da bu örümceğe «Black Widow» denir. Bizdeki adı «Büyü»dür. Örümceğin sokmasından sonra evvelâ sokma yerinde, daha sonra yaygın olarak çok şiddetli ağrılar başlar. Karın çok gergin bir hal alır. Morarma ve solunum güçlüğü olur. Tansiyon yükselir ve nabız 40’a kadar düşer. Bulantı, kusma ve terleme de vardır.
Tedavi. — Damardan yapılacak kalsiyum iğnesi bir dakika içinde ağrıyı hafifletir, ayrıca morfin veya kuvvetli ağrı dindirici ilâçlar yapılır. Örümceğin soktuğu yere amonyak veya permanganat sürülür. Amerika’da bu örümceğin zehirine karşı antitoksin hazırlanmıştır.
3 — Zehirli Keneler. — Bazı keneler zehirlidir. Bilhassa küçük çocuklar için tehlikeli ve öldürücü olabilirler. Deriye yapışan kene; zehirini devamlı olarak kana akıtır. Vaktinde görülüp alınmazsa, 2-3 gün içinde çocuğu öldürebilir.
4 — Kırkayak. — Kırkayakların hepsi zehirlidir, fakat zehirleri öldürücü değildir. Sokulan yerde ağrı ve şişlik olur. Ölüm çok nadir görülür.
5 — Akrep. — Akreplerin bazıları öldürücüdür. Sokma yerinde şişme ve ağrı olur. Ayrıca göz yaşarması, aksırık, tükrük artması ve ishal görülür. Ağır zehirlenmelerde kasılmadan sonra felçler olur. Hindistan ve Güney Amerika’da çok zehirli akreplerin sok-masiyle teneffüs felci sonucu ölüm görülür. Türkiye’de daha çok Güneydoğu Anadolu Böl-gesi’nde raslanan zehirli akrepler de zaman zaman ölüme sebep olur.
Tedavi. — Isırılan yerin üstüne band konur ve sokulan yer çizilerek emilir. Sokma yerine permanganat veya amonyak sürülür. Akrep zehirine karşı hazırlanmış serumlar şırınga edilir.
6 — Arı Sokması. — Bal arıları iğnelerini batırınca iğne deride kalır ve arı ölür. Yaban arılarının iğneleri düz olduğu için kopmaz ve birçok defa sokabilirler. 500 arının birden sokması en sağlam insanları bile öldürebilir.
Kalb ve böbrek hastaları daha az sayıda arı sokmasiyle ölebilirler. Meyva yenirken, ağız içinde arı sokması glursa, şişme sonucu nefes alınması güçleşir; sokulan kimse ölebilir.
Arının iğnesi doğrudan doğruya bir kan damarı içine girecek olursa çok âni ölüme sebep olur. Yüzden arr sokması vücudun diğer kısımlarına göre daha tehlikelidir.
Belirtiler. — Sokulan yerde şiddetli ve az süren bir ağrı olur. Bu bölgede 1-2 gün kaşınma devam eder. Ayrıca, uyuşma, bulantı, baş dönmesi, çarpıntı ve ateş de görülebilir.
Tedavi. — İğne hemen deriden çıkarılmalıdır. Sokma yerine amonyak, tentürdiyot permanganat sürülür. Çeşitli belirti ve allerjik haller için değişik ilâçlar kullanılır.
Arı zehiri romatizmada, nevraljilerde ve ada’e ağrılarında faydalıdır; arı zehirinden hazırlanmış ilâçlar vardır.
8 — İskorpit Balığı Çarpması. — İskorpit balığı sığ ve kumsal sahillerde yüzen veya yü-riyen kimselere dokununca birden elektrik çarpması gibi bir his ve şiddetli ağrı duyulur. Balığın baş tarafındaki dikenli kısım cildi kestiği gibi zehirini de vücuda akıtır. Çarpmadan hemen sonra ağrı ve şişme olur. Novoka-in faydalıdır. Şiş ve ağrı kısa zamanda geçer.
