Hidroklorik Asit Nedir? Kimyasal Özellikleri, Kullanım Alanları ve Güvenlik Önlemleri

0
Advertisement

Hidroklorik Asit nedir? Hidroklorik Asit nasıl oluşur, özellikleri, zararları nelerdir? Hidroklorik asit ile çalışırken veya saklarken ne gibi tedbirler alınmalıdır?

Hidroklorik Asit

Hidroklorik asit, hidrojen klorür gazının suda çözünmesiyle elde edilir. Bu bileşik gaz halindeyken de sıvı haldeyken de renksizdir ve yakıcı, keskin bir kokusu vardır. Hidrojen klorür gazı bazı yanardağlardan ve sıcak su kaynaklarından çıktığı için doğada da bulunur. Sanayide ise sülfürik asit ile sodyum klorürün (sofra tuzu) birlikte ısıtılmasıyla yada hidrojen ve klor gazlarının denetimli koşullarda doğrudan birleştirilmesiyle elde edilir. Nemli havada hidrojen klorür gazı beyaz bir dumana dönüşür; bu duman gazın suda çözünmesiyle oluşan Hidroklorik asit damlacıklarıdır.

19. yüzyılın başlarında hidrojen klorür gazı sudkostik (sodyum hidroksit) üretiminde bir yan ürün olarak açığa çıkar ve ayrı bir kapta toplanmadığı için doğrudan havaya karışırdı. Çok geçmeden bu gazın insan sağlığını bozduğu, bitki örtüsünün yok olmasına ve akarsulardaki balıkların ölmesine neden olduğu anlaşıldı. Bu olumsuz etkilerini önlemek üzere, gazı içi taş döşeli kulelerden geçirirken bir yandan da taşların arasından su sızdırma yöntemi denendi. Böylece hidrojen klorür suda çözünüyor ve Hidroklorik asite dönüşüyordu. Bu asitten birçok alanda yararlanılabileceği anlaşılınca, çevre sağlığı açısından büyük tehlike yaratan zararlı bir atık yerine çok yararlı bir yan ürün elde edilmiş oldu.

Kullanım Alanları:

Hidroklorik asit metalurjide demir ve çelik levhaların kirini, pasını temizleyerek galvanizlemeye (çinkoyla kaplamaya) ya da teneke yapımına (kalayla kaplamaya) hazır duruma getirmek için kullanılır. Kuru pillerin temel maddesi olan amonyum klorür üretiminde, boyarmaddelerin, çeşitli ilaç, parfüm ve plastiklerin, örneğin polivinil klorürün (PVC) yapımında önemli bir başlangıç maddesidir. Ayrıca ham petrolün kuyularda akışını kolaylaştırmak ve kemiklerden tutkal elde etmek için de Hidroklorik asitten yararlanılır.

Derişik nitrik asit katılmış Hidroklorik asit, altın ve platin gibi soy metallerin bilinen tek çözücüsüdür; bu yüzden simyacıların “kral suyu” diye adlandırdıkları bu karışım eskiden altının saflığını sınamak için kullanılırdı. İnsanın mide salgısında da çok az miktarda Hidroklorik asit bulunur ve yiyeceklerin sindirilmesine yardımcı olur.

Advertisement

Kullanım için satışa sunulan ve kimyasal açıdan katışıksız olmayan Hidroklorik asitin ticaretteki bir adı da “tuzruhu” dur.

Hidroklorik Asit

Hidroklorik Asit

Hidroklorik Asit Güvenlik Önlemleri

Hidroklorik asit – veya HCl – saf halde oldukça aşındırıcı olan bir asittir. Hasar veya yaralanmayı önlemek için her zaman özenle kullanılması gerekir. HCl’yi tutarken, taşımakta ve saklarken spesifik güvenlik önlemlerini almalısınız ve kazaya bağlı temas durumunda hemen tıbbi yardım almanız gerekir.

Kullanma

HCl ile çalışırken, gözlerinizi ve cildinizi korumak için, her zaman kimyasallara dayanıklı bir önlük, kimyasallara dayanıklı eldiven ve koruyucu gözlük takın. Konsantre hidroklorik asit solunduğunda toksiktir, bu nedenle içinize çekmeyin, solumayın ve bir davlumbazın altında tutun.

Nakil – Transport

HCl taşınırken kırılmaz şişeler veya PVC kaplı şişeler kullanılmalıdır. Dolu şişeyi tutmadan veya dokunmadan önce asit şişesinde çatlaklar olup olmadığını kontrol edin. Dolu şişeye dokunmadan önce masaya dökülen asit olup olmadığını kontrol edin.

Depolama

Asitler özel ahşap dolapta saklanmalıdır. Ahşap dolaplar asit depolamak için metal dolaplardan daha iyidir, çünkü metal, hidroklorik asit dumanından kolayca alaşımlanır. Hangi şişenin HCl içerdiğini bilmesi için, şişenizde renk kodlu asit şişe kapağı kullanın.

Acil bir durumda

HCl gibi zararlı bir aside maruz kalırsanız derhal tıbbi yardım isteyin. Asit cildinize sıçrarsa, 15-20 dakika su ile durulayın. Asit gözlerinize girerse, gözlerinizi hemen en az 15-20 dakika su ile yıkayın. Asit, giysilerinizi ıslatırsa, cilde temas etmeden derhal giysilerinizi çıkarın.

Advertisement


Leave A Reply