Nasrettin Hoca Hayatı, Tarihi Kişiliği, Özellikleri Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Nasrettin Hoca kimdir ve ne yapmıştır? Nasrettin Hoca’nın hayatı, tarihi kişiliği, özellikleri, hakkında bilgi.

Nasrettin Hoca

Nasrettin Hoca

Nasrettin Hoca; en büyük halk filozofumuz ve mizah üstadımızdır. Ünü ve fıkraları bütün dünyaya yaygındır, birçok dillere çevrilmiştir. Yalnız, hayatı pek iyi bilinmiyor. Bu da, Osmanlılar devrinde, aydın sınıf edebiyatçılarının, tarih ve hal tercümesi (biyografi) yazarlarının bu halk üstadına layık olduğu itibarı göstermemelerinden ileri gelmiştir. Fıkralarından çıkarılan bilgi ise daima yanıltıcı olmuştur. Çünkü, çok sevilen Nasrettin Hoca fıkralarının belki yarısı bile ona ait değildir; yüzyıllar boyunca, halkın beğendiği her nükte, her fıkra, doğrudan doğruya Nasrettin Hoca’ya mal edilmiştir.

En eski ve inanılır kaynaklara göre, Nasrettin Hoca, Sivrihisar’ın Horto köyünde doğmuştur. Babası köyün imamı Abdullah Hoca’ dır. Nasrettin Hoca okuma yazmayı, Arapça’yı, din bilgilerini önce babasından öğrendi. Sivrihisar Müftüsü Hasan Efendi’nin, eski sicillere dayanarak yazdığı «Mecmua-i Maârif» adlı yarım kalmış eserde verdiği bilgiye göre, Nasrettin Hoca, o ara, o dolaylarda büyük ün kazanan Seyyid Mahmut Hayrani ile Seyyid Hacı İbrahim Sultan’a kapılanmak istemiş, babasından kendisine kalan köy imamlığını Mehmet adında birine devrederek Horto’dan ayrılmıştır. Akşehir’e gelen Hoca, burasını çok sevmiş, orada evlenmiş, orta halli bir ömür sürerek gene Akşehir’de ölmüştür. Türbesi de oradadır. Bu türbe, 1907’de onarılmadan önce, sütunlara dayanan, çadır biçimi bir kubbeden ibaretti. Duvarsızdı ama, koca bir kilitle kapatılmış bir kapısı vardı. Bu kapı da Hoca’nın tuhaflığına delil olarak gösterilmiş, çevresi açık, yıkık yerlere «Nasrettin Hoca’nın türbesi» gibi deyimi oradan çıkmıştır.

Nasrettin Hoca’nın tarihi kişiliğini bulandıran olaylardan biri XIV. yüzyıl şairlerinden Ahmedi ile Timur arasında geçen meşhur «Hamamda Değer Biçme» hikayesinin, sonraki kaynaklarda, Nasrettin Hoca’ya mal edilmiş olmasıdır. Rivayetlere inanmak doğru olursa Hoca’nın medresede okuduğu Arabistan’a gidip geldiği,, kadılık ettiği de kabul edilebilir,

Nasrettin Hoca’nın kuvvetli hayat görüşü, çağdaşlarını da, kendisinden sonra yaşayanları da çok etkilemiştir. Adı, kişiliği çevresinde birtakım halk inançları meydana gelmiştir. Akşehir’de, ölümünden sonra bile, düğünlere Hoca’yı da davet etmek, yakın zamanlara kadar, âdetti. Evliya Çelebi, Akşehir’e gidip de Hocayı ziyaret etmeyenlerin başına bir ceza geleceğini, ziyaret edenlerin ise mutlaka gülünecek şeylerle karşılaşacaklarını yazar, bu arada kendi başından geçen bir olayı anlatır.

Advertisement

Gene halk arasındaki rivayetlere göre Hoca’ nın hatunu, Akşehir’in Kozaağaç köyünde gömülüdür.

Hoca Nedir? Sözlük Anlamı

  • “Hoca”
    1. Müslümanlıkta din görevlisi
    2. Öğretmen
    “Edebiyat hocamın bana verdiği ilham ile şiir yazmaya başladım” – C. Sağlam
    3. Akıl öğreten, öğüt veren kimse
    4. Medresede öğrenim gören sarıklı, cübbeli din adamı
  • “Nasrettin Hoca ”
    “Her yanı açık olduğu hâlde yalnız bir girişi bulunan veya kilitli olan yer” anlamındaki Nasrettin Hoca’nın türbesi gibi deyiminde geçen bir söz
  • “akıl hocası ”
    1. Birine yol gösterip akıl öğreten kimse
    “Gerçek dost ve akıl hocası odur ki, nefsini alçaltmış ve kendisine tabi kılmıştır.” – N. F. Kısakürek
    2. Herkese akıl öğretmeye meraklı kimse, akıl kethüdası
    “Biz biliriz, başkası bilmez! Dünyanın akıl hocası biziz.” – N. Hikmet
  • “cer hocası ”
    Köylerde imamlık veya müezzinlik yaptığı için kendisine para ve erzak verilen medrese öğrencisi
  • “hacısı hocası ”
    Kim varsa, herkes, hepsi
  • “kürsü hocası ”
    1. Camilerde kürsüden vaaz veren hoca, kürsü şeyhi
    2. Üniversitede bir bölümde görevli olan öğretim elemanı
    “Her kürsünün hocası o kürsünün gerektirdiği nitelikleri kendinde toplamış bulunuyordu.” – H. Taner


Yorum yapılmamış

Leave A Reply