Hukukta Öncelik Hakkı nedir? Hukukta Öncelik Hakkı ile ilgili genel bilgiler, açıklaması.
Hukukta Öncelik Hakkı
Öncelik hakkı, bazı alacaklıların haklarına ötekilerine göre öncelik tanınmasıdır. İflas hukukunda masa alacaklıları bütün iflas alacaklılarından önde sayıldığından, bunların alacağının öncelikle ödenmesi gerekir. Yasada iflas alacaklıları altı sıraya ayrılmış ve bu sıraya dayalı bir öncelik esası kabul edilmiştir.
Hiçbir alacaklı alacağını koruyarak sırasını başka bir alacaklıya devredemez; ama bir alacaklının öteki bütün alacaklılar yararına öncelik hakkından vazgeçmesine bir engel yoktur. Her sıranın alacaklıları arasında tam bir eşitlik söz konusudur. Malların satışı sonucu elde edilen para, bunlar arasında alacaklarının miktarı göz önünde tutularak dağıtılır. Rehinli malın satışından elde edilen paradan öncelikle rehinli alacaklı alacağını alır.
Bu rehin hakkının taşınır ya da taşınmaz rehni olması bir fark doğurmaz. Üzerinde rehin hakkı bulunan maldan ötürü devletin vergi, resim gibi bir kamu alacağı varsa, bu kamu alacağı rehinli alacaklının alacağının da önüne geçer.
İflas yoluyla takipte öncelik hakkı açısından birinci sırada çalışanların bir yıllık ücret ve hakları, karı, koca ve çocuk nafakaları, ihbar ve kıdem tazminatları, ikinci sırada vesayet ve velayet nedeniyle malları borçlunun idaresine bırakılan kimselerin bundan doğan alacaklarıyla çalışanlara yardım amacıyla oluşturulmuş kuruluş ve derneklere olan borçlar, üçüncü sırada sağlık hizmetlerine ve acentelik sözleşmesine bağlı alacaklar, dördüncü sırada müflisin karısının, mal birliği ya da mal ortaklığında var olmayan kişisel mallarından dolayı alacağının yarısı, beşinci sırada devlet hazinesince doğrudan ya da dolaylı olarak tahsil olunan vergi ve resimler, altıncı sırada da müflisin karısının kişisel mallarının ayrıcalıklı olmayan bölümü de dahil olmak üzere öteki bütün alacakları yer alır.
Borçlar hukuku kurallarına göre alacağın geçirilmesiyle öncelik hakları da geçer, ama borcun geçirilmesinde bu ilke uygulanmaz. Çünkü borcun geçirilmesinde borçlunun değişmesine razı olan alacaklıya, borç yüklenenin iflası durumunda böyle bir ayrıcalık tanımaya gerek yoktur.
