Hürrem Sultan Kimdir? Kanuni’nin Biricik Eşinin Hayatı ve Nikahlanması

0
Advertisement

Hürrem Sultan Kimdir ve ne yapmıştır? Hürrem Sultan’ın hayatı, entrikaları, nikahlanması, biyografisi. Hürrem Sultan hakkında bilgi.

Hürrem Sultan

Kaynak: commons.wikimedia.org

Hürrem Sultan

Hürrem Sultan, Kanuni Sultan Süleyman’ın eşlerinden biridir.(1504 – İstanbul 1558)… Kimliği konusunda değişik görüşler ileri sürülür. Büyük bir olasılıkla Ukrayna ve Galiçya’ya yapılan akınlar sırasında ele geçirildi ve tutsak olarak İstanbul’a getirildi. Osmanlı sarayında, şen ve güler yüzlü olmasında dolayı Hürrem adı verildi. Padişahla ne zaman ilişkiye girdiği bilinmemektedir. Şehzade Mehmet’i doğurunca, Kanuni tarafından nikahlanması, Şehzade Mustafa’nın annesi Mahidevran (Gülbahar) Sultan ile aralarında büyük bir çekişmeye yol açtı. 1526’da ikisi arasında bir tartışmadan sonra, Gülbahar Sultan gözden düşerek oğlu ile birlikte Manisa’ya gönderildi.

1533’de padişahın annesi Hafsa Sultan da ölünce, Kanuni’nin üzerinde derin bir etkisi bulunan Hürrem Sultan, sözü geçer duruma geldi. Tutkulu ve zeki bir kadın olan Hürrem Sulan, Kanuni Sultan Süleyman’a şehzadeler doğurduktan sonra, en büyük şehzade olan Mustafa’nın aleyhinde çalışmaya başladı. Şehzade Mustafa, Konya yakınlarında 1535’de boğdurulunca, saltanat yolu kendi oğullarına açılmış oldu. 1536’da Makbul İbrahim Paşa da öldürtüldü.

Hürrem Sultan, Rüstem Paşa ile evlendirdiği kızı Mihrimah Sultan ile üçlü bir güç birliği oluşturdu. Mehmet ve Cihangir’in ölümünden sonra sağ kalan Şehzade Selim ile Bayezit da birbirlerine düştüler. Kanuni Sultan Süleyman Selim’in, Hürrem Sultan ise Bayezit’in yanında yer alıyordu. Bayezit ile Selim arasındaki çatışmayı yitiren Bayezit, İran’a kaçınca çok üzüldü. Bu üzüntü içinde hastalığı arttı ve Padişahla birlikte gittiği Edirne’de de rahat edemedi. Süleymaniye Camisi avlusundaki türbesine gömüldü.

Mektupları ve Kanuni’nin kendisine yazdığı şiirler günümüze ulaşmıştır. Haseki’de kubbeli bir cami, şadırvan, imaret, medrese, darüşşifa ve okul, Edirne’de kervansaray, cami ve imaret yaptırdı.

Nasıl Nikahlandı?

Padişahların cariyelere nikah kıyma mecburiyeti olmadığı bir yana, bu hususta adeta gizli bir yasak da vardı. Hürrem Kanuni’ye yasağı deldirdi. Şimdiye kadar nikahlı olanlar dahil hiçbir kadın padişah üzerinde snsuz nüfus sahibi olmamıştı.

Advertisement

Geniş manasıyla düşünülürse Hürrem’in nikahlanması bir devrimdi. Yıldırım Beyazid dahil, önceki hakanların nikahlı eşleri bulunuyordu. Beyazid Olivera Despina adlı sırp prensesi ile nikahlıydı. 1402 senesinde meydana gelen Ankara Meydan Savaşında iki Türk hakan karşılaşmış Emir Timur’un filli ordusu Yıldırım Beyazıd’ın ordusunun tarumar etmişti. Timur birçok mühim simanın yanı sıra padişah ile eşini de esir almıştı ve bazılarının söylediğine bakılırsa padişahın nikahlısı saygısız davranışlara muhatap edilmişti. Bunu haysiyet zedeleyici gören devlet erkanı tabi başta padişah olmak üzere nikah meselesini kaldırmışlardır. Nikahı yüz küsür senedir alışılmış hiçbir kadın talep etmemiş, eden olduysa da gerçekleşmemişti. Bu oturmuş geleneği Hürrem yıktırdı Kanuni’ye.

Kaynak: Hürrem Sultan
Nazım Tektaş’ın kitabından alıntı.

Hürrem Sultan

Kaynak: commons.wikimedia.org

Entrikaları

Hürrem Sultan’ın ilk andan başlayarak gayesi, Veliaht Şehzade Mustafa’yı, Mustafa’nın annesi Gülbahar Haseki’yi, ayrıca bunları koruyan Hafsa Valide Sultan ile vezir-i âzam Damat İbrahim Paşa‘yı, onun karısı Hatice Sultan’ı bertaraf etmek olmuştur. Bu pek kuvvetli şahsiyetleri teker teker bertaraf etmek için yıllar boyunca usanmadan çalıştı. Gülbahar Haseki’yi Saray’dan uzaklaştırıp Anadolu’ya Veliaht oğlunun yanına göndertti. Valide Sultan’ın ölümüyle Saray kadınları arasında birinci yeri aldı. İbrahim Paşa’nın düşmesinde, öldürülmesinde oldukça önemli payı vardır.

Hürrem Sultan böylece, yalnız kalan Veliaht Şehzade Mustafa‘yı damadı vezir-i âzam Damat Rüstem Paşa’nın entrikaları ile, idam ettirmeyi başardı. Bununla birlikte, oğullarından Selim’in de, Bayezit’in de hükümdarlığını göremeden, 52 yaşında öldü. Kanuni’nin Süleymaniye Camisi‘ndeki Mimar Sinan‘a yaptırdığı türbesine gömüldü.

XVI. yüzyıl Türk tarihinde karanlık bir rol oynayan bu muhteris kadın, halk arasında itibar kazanmak için, Mimar Sinan’a büyük hayır eserleri yaptırdı. Bunlardan bugün de yaşamakta olan Haseki Hastanesi çok büyük bir sosyal yardım kurumudur. Öteki eserleri arasında Haseki Camisi, imareti, medresesi, birçok çeşme, Edirne’de suyolları ve köprü sayılabilir.

Hürrem Sultan’ın sırası ile, şu çocukları dünyaya geldi: Şehzade Mehmet (1521-1543), Mihrimah Sultan (1522-1578), II. Sultan Selim (1524- 1574), Şehzade Abdullah (1525- 1526), Şehzade Bayezit (1526-1561 ), Şehzade Cihangir (1531 – 1553).

Advertisement
Hürrem Sultan Türbesi

Süleymaniye Camii avlusunda yer alan Hürrem Sultan Türbesi, Fatih, İstanbul – Kaynak: commons.wikimedia.org

Ölümü

Hürrem Sultan 15 Nisan 1558’de İstanbul’da hayata gözlerini yummuştur. Hürrem Sultan’ın nasıl öldüğü tam anlamı ile bilinmemekle birlikte ya bir kadın hastalığı yüzünden ya da zehirlenerek öldürüldüğü düşünülmektedir.

Hürrem sultan kendi oğullarını tahtın varisi yapmayı başarmış ancak kendi oğullarından birinin tahta çıktığını görebilecek kadar uzun yaşayamamıştır. Hürrem Sultan çok büyük ve kalabalık bir cenaze töreni sonrasında Süleymaniye Camiisine defnedilmiştir. Mezarı üzerine eşi Kanuni Sultan Süleyman tarafından bir türbe yaptırılmıştır.


Leave A Reply