Hüseyin Baykara Kimdir?

3
Advertisement

Timuroğulları imparatorlarından birisi olan Hüseyin Baykara ile ilgili olarak genel bilgilerin yer aldığı yazımız. Hüseyin Baykara kimdir, hayatı ve dönemi hakkında bilgiler.

Hüseyin BaykaraTimoroğulları imparatorlarındandır. Timur’ un torunu Baykara Mirza’nın oğludur. Herat’ ta Devlethane Sarayı’nda doğdu. 1469’dan 1506’ya kadar 37 yıl saltanat sürdü.

Hüseyin Baykara, 350 adamı ile bir gece baskınında Herat’ı ele geçirdi, bu görülmemiş cüretkârlıkta 9. Herat padişahı Sultan Yâdgâr-ı Muhammet Mirza’yı yatağında öldürttü. 1459 – 60 ve 1469 – 1506’da imparatorluğu Curcan’la Mazenderan’a kadar genişledi. 1470’te seferdeyken maliye nazırı Hoca Nizamettin Bahtiyar Semmânî’nîn isyanını ünlü şair Emîr Ali-Şîr Nevâyî bastırdı, Hüseyin Baykara bundan sonra Herat’ta hiçbir zorlukla karşılaşmadan saltanat sürdü.

Baykara’nın devrinde yeryüzünün en büyük şehri olan (2 milyon nüfuslu) Herat, «Timuroğulları Rönesansı» denen büyük medeni hamleye merkez oldu. İstanbul, ancak 1507’den sonra Herat’ı geçebildi. Hüseyin Baykara’nın kişiliği, akrabası Babur Şah tarafından Türkçe «Baburname» de pek kuvvetli çizgilerle çizilmiştir. Türkçe’de önemli bir şair olan Hüseyin Baykara «Hüseynî» mahlâsı ile yazardı.

Hüseyin Baykara öldükten sonra yerine büyük oğlu Bediuzzaman Mirza (1469-1515), kardeşi Muzaffer Hüseyin Mirza (1470?-1507) ile ortaklaşa imparator oldu. 37 yıldır veliaht bulunan Bediuzzaman Mirza’nın saltanatı 11 ay sürdü, 1507’de Özbek Türkleri’nin hükümdarı Şaybak Han tarafından devleti ele geçirildi. Esterabad’a, 1508-1514 arasında Şah İsmail Safevî’ye sığınan Bediuzzaman Mirza, son bir yılını İstanbul’da geçirdi, burada öldü, Eyüp’e gömüldü. Yavuz’dan, yanına bir taht kurdurulup oturtulmak derecesinde saygı görmüş, cenaze töreni de Yavuz’un emriyle hükümdarlara mahsus şekilde yapılmıştır. Oğlu Muhammet Zaman Mirza ( 14907-1539), Timuroğulları’nın sonuncu imparatorluk veliahtıdır. Hüseyin Baykara’nın, yukarıda adı geçen 2 oğlundan başka daha 12 oğlu, 3 kızı olmuştur. Oğulları imparatorluğun çeşitli yerlerinde valiliklerde bulunmuşlar, çoğu babalarının hayatında ölmüştür.

Advertisement

3 yorum

Reply To Ulvi Cancel Reply