Hüseyin Sadettin Arel Kimdir? Eserleri ve Bestelediği Şarkılar Nelerdir?

1
Advertisement

Hüseyin Sadettin Arel Kimdir? Hayatı  ve eserleri nelerdir? Hüseyin Sadettin Arel meşhur besteleri, biyografisi ve hakkında bilgiler.

Hüseyin Sadettin Arel

Hüseyin Sadettin Arel

Hüseyin Sadettin Arel, besteci ve müzikologdur (İstanbul 1880-ay.y. 1955). İzmir’de Fransız Koleji’ne girdi. İzmir ve İstanbul medreselerinde okudu. Mekteb-i Hukûk-u Şahane’yi birincilikle bitirdi (1906). Adliye Nezareti’ nin çeşitli kademelerinde çalıştı; müsteşarlıktan (191), Şurayı Devlet daire reisliğine yükseldi (1915), Cumhuriyetten sonra İzmir ve İstanbul’da avukatlık yaptı. Türk Hukukçular Derneği’ni kurdu ve ilk başkanı oldu. Müziğe ilgisi çocukluğunda başladı. Önce ud çalmayı öğrendi; sonraları ney, kemençe, keman, nısfıye, tambur, viyola, viyolonsel ve piyano çalıştı. Edgar Manas’tan armoni, kontrpuan ve füg öğrendi (1907-1909). Rauf Yekta ve Suphi Ezgi ile Türk Müziği üstüne çalışmalar yaptı. Türk Müziği’nin 24 eşit olmayan aralıklı sistemini saptayarak bugün kullanılan “Arel-Ezgi-Uzdilek Sistemi”ni belirledi. İstanbul Konservatuvarı’nda başkan oldu (1943-1948). Türk Filarmoni Derneği’ni kurarak Klasik Batı Müziği sevgisini yaymaya çalıştı. Türk Musikisi İcra Heyetlerini ve İleri Türk Musikisi Konservatuvarı’ nı kurdu (1949). Özel dersler verdi, öğrenciler yetiştirdi. Şehbâl (1908), Türklük (1939-1940, 14 sayı), Musiki Mecmuası (1948) dergilerini çıkardı, Türk ve Batı Müziği konusunda yazılar yazdı. Ölümünden sonra iki eseri Türk Musikisi Üzerine İki Konferans (1964) ve Türk Musikisi Nazariyatı Dersleri (1968) basıldı.

Eski nota sistemlerine göre yazılmış pek çok eseri günümüz notasına çevirdi. Besteleri Batı Müziği ve Türk Müziği türünde olmak üzere ikiye ayrılır. Çok sesli Türk Müziği parçalarının hepsi günümüze kalmıştır. Hüzzam ve Şeddi Araban birleşimindeki Lale-gül makamını ve Ferahnümayı ilk kez bulan odur.

Başlıca eserleri:

51 Mevlevi Ayini, 108 Durak, 88 İlahi, 13 Ney Taksimi, 24 Peşrev, 29 Konser Saz Semaisi, 80 Saz Semaisi, 21 Tasviri Saz Eseri, 8 Taksim, 58 Söz Eseri, 3 Gazelli Taksim, 11 Köçekçe, 2 Marş, 104 Şarkı, 41 Oyun Havası ve 71 Çok Sesli Eser’dir. Bu eserlerde 100 makam kullanılmıştır.

Bestelediği şarkıların en bilinenleri:

Mavi bir göz beni attı bu derin sevdaya (Buselik aksak), Bilmem bu gönülle ben nasıl yaşayacağım (Buselik devri hindi), Bunca çevrinle gönül ülkesi virane olur (Kürdili Hicazkâr Yörük Semai), Kız bir ince su gibi karşımdan akıp gitme (Uşşak Türk aksağı), Gördüm seni sevdim güzelim gonca-i tersin (Şedd-i Araban Semai).


Kaynak – 2

AREL Hüseyin Sadettin (1880-1955), Türk bestekarı ve müzik bilgini. İstanbul’da doğmuştur. Kazasker Dardağanzade Mehmet Emin Efendi’ nin (1829-1910) oğlu ve Adliye Nazırı Ali Haydar Arsebük’ün kardeşidir. Hukuk Fakültesini bitirmiştir. Devlet Şurası mülkiye dairesi başkanıyken 1922’de devlet hizmetinden ayrılıp avukatlıkla meşgul olmuştur. 1943 – 1498’de İstanbul Konservatuvarı başkanlığında bulunmuştur.

Advertisement

Arel, Türk milletinin şimdiye kadar yetiştirdiği bestekarların ve müzik bilginlerinin en büyüğüdür. Türk müziği ilminin hakiki kurucusu olup, bu müziğe çoksesliliği tatbika şiddetle taraftar olmuştur. Batı müziğine olan fevkalade vukufu ona bu zemini açmıştır.

Batı ve Türk müziklerinde teksesli ve çoksesli olarak 2000 kadar eser bestelenmiştir. Türk müziğinde çoksesli olarak yazdığı parçalar, bu yeniliğin ilk eserleridir. 51 Mevlevi ayin-i şerifi, 108 durak, 88 ilahi, 23 peşrev, 108 saz semaisi, 45 oyun havası, 19 tasviri saz eseri, 20 taksim, 52 gazel, 130 şarkı, 200 çoksesli oda müziği eseri, pek çok polifonik parça ile, Türk bestekarlarının en büyüğü sayılmasına hak kazandıran çalışmaları vardır. Bu birbirinden güzel eserler, bestekarın tamamen şahsına mahsus bir özellik taşımaktadırlar.

Arel’in Türk müziği ilmini kuran eseri «Türk Musikisi Nazariyatı» dır. Bu eser basılmamıştır. Eserlerinin en mühimleri şunlardır: «Türk Musikisi Kimindir?», «Armoni Dersleri», «Kontrpuan Dersleri», «Füg Dersleri», «Solfej Dersleri», «Eski Musiki Tarihi».

Arel hukuk bilgini ve edip olarak da tanınmıştır. Meşrutiyetten sonra çıkardığı «Şehbal» dergisi, baskısının nefaseti ve içindeki yazılar bakımından eşsiz kalmıştır. Arapça, Farsça, Almanca, Fransızca, İngilizce’yi anadili derecesinde bilir, daha birkaç dili anlardı.

Türkiye’nin en zengin özel kütüphanelerinden olan kütüphanesini İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü’ne bağışlamıştır. Bu kitaplar özellikle müzik üzerine yazılmış eserler yönünden paha biçilemez kıymettedir. Türk müziğine ait binlerce parçanın notalarını İhtiva etmekte olup, bunların önemli kısmı yeryüzünde tek nüshadır.

Advertisement


1 Yorum

Reply To boş ver Cancel Reply