Hutbe Hakkında Bilgi

Cuma’nın farzından önce hatibin, minbere çıkıp hamd ve şükürle Cenâb-ı Hakk’ı anması mü’minlere duâ etmesidir. Cuma günü ezân okununca her müslüman işini bırakıp câmiye gitmesi farzdır, özrü yüzünden Cuma kılamayan veya üzerine Cuma farz olmayanlar, o gün öğle namazını kılarlar. Cuma günü müslümanlar için bir bayramdır. Yıkanıp temizlenmek, yeni ve temiz elbiselerle câmiye gitmek İslâm adâbındandır, sünnettir.

Cuma hutbesinin rüknü, imâm-ı Âzam’a göre zik-rullahtan ibarettir. Hutbe niyetiyle yalnız (Elhamdülillah) veya (Sübhanellâh) veya (Lâilâheillâllâh) denilecek olsa kifayet eder. İmâmeyne göre ise hutbe denilecek derecede uzunca bir zikirden ibarettir. Bunun da en az mertebesi, tahiyyat miktarı hamd ve salevât ile müslıımanlara duâdır.

Camiye girerken müslümanlara eziyet etmekten son derece sakınmak lâzımdır. Her yerin kendisine mahsus nasıl bir adâbı varsa, şüphesiz ki camiye girip çıkmanın, oturmanın ve hutbe dinlemenin de bir adâbı vardır.

Camide nerede boş yer varsa oturulur, insanlara eziyet etmekten sakınılır.

Bir gün bir zat Resûl-i Ekrem (S.A.V.) hutbedeyken mescide girdi. Kendisine bir türlü yer beğenmeyip şunun bunun boynuna basarak ortalıkta dolaşırken Peygamberimiz minberden; “Otur! Çok eziyet ettin.” buyurmuşlardır.

Diğer bir hadislerinde de şöyle buyurmuştur:

“Bir kimse Cuma gününde insanların boyunlarına basarak ilerlerse cehenneme köprü tutmuştur.”

Ancak müezzin, imâm, ehl-i ilim ve sâlih, buyuk kumandanların ön saflara geçmek için (eza vermemek şartıyla) ilerlemelerinde bir beis yoktur.

İmam minberde hutbe okurken sükûnetle dinlemek lâzımdır.

Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur : “Kim yıkanır, sonra Cuma namazına gelir, kendisine mukadder olan namazı (mescide tâzim için iki rek’at – tahiyyatü’l mescid-i) kılar, sesini çıkarmaz, hutbeyi dinler, daha sonra imâmla beraber Cuma namazını kılarsa, hem o Cuma ile diğer Cuma arasında, hem de üç gün daha fazla olarak işlerinde vâkî olacak (küçük) günâhları mağfiret olunur O.”

ibni Âbbas (R.A.) dan rivâyet edilen hadiste Peygamberimiz (S.A.V.) şöyle buyurur : “Cuma günü imâm hutbe okurken, kim konuşursa, o kimse kitapları taşıyan merkeb gibidir. Ona sus diyenin de Cuması yoktur.