Dört büyük halifenin sonuncusu olan Hz. Ali döneminde yaşananlar, savaşlar ve olaylar ile ilgili olarak kısaca bilgilerin verildiği yazımız.
Hz. ALİ DEVRİ (656-661)
• Hz. Osman’ın öldürülmesi, Müslümanlar arasındaki anlaşmazlıkları daha da ileri boyutlara vardırdı.
• Hz. Muhammed’in amcasının oğlu ve damadı olan Hz. Ali, taraftarlarının ısrarı üzerine halifeliği kabul etti. Ancak Emevi soyundan olanlar, Ali’nin halifeliğini kabul etmediler.
• Şam valisi Muaviye, Ali’ye cephe aldı.
• Medine’de ise Hz. Ali’ye karşı olanlar Mekke’ye giderek orada muhalefet oluşturdular.
• Bunlar arasında Peygamber’in karısı Ayşe ile ilk Müslümanlardan Talha ve Zübeyr de vardı.
• Hz. Ali, halifeliği döneminde iç karışıklıklarla uğraştı. Bu nedenle fetihler durdu.
Deve Olayı (Cemel Vakası)
• Hz. Ali’ye karşı olanlarla Hz. Ali taraftarları arasındaki ilk önemli çatışma Kufe yakınında oldu ve Deve olayı (Cemel Vakası) denilen bu çatışmada Hz. Ali’nin muhalifleri yenilgiye uğradılar.
• Hz. Ali, Cemel Vakası’ndan sonra Medine’ye dönmedi. Irak’ın merkezi olan Kufe’ye yerleşti.
Sıffin Savaşı
• Hz. Ali ve Muaviye arasındaki en önemli çatışma Sıffin Savaşı’dır.
• Müslümanlar arasındaki ilk büyük çatışma olan bu savaş 656-660 yılları arasında bir dizi çarpışma olarak devam etti.
• Muaviye son bir savaşta yenilecek durumdayken Kur’an’ın yapraklarını askerlerin mızraklarına geçirtti. Hz. Ali taraftarlarının bu durumda savaşmayı reddetmeleri üzerine, halifelik işinin hakemler yoluyla çözülmesi yoluna gidildi.
• Hakemler, sorunu çözecekleri yerde daha da içinden çıkılmaz hale getirdiler.
• Hz. Ali taraftarlarından bir kısmı da imamlık ve halifeliği inkâr ederek Hz. Ali’den ayrıldılar ve yeni çatışmalara neden oldular.
• Sonuçta İslam dünyası inanç, düşünce ve siyaset bakımından birbirinden oldukça farklı üç gruba ayrıldı :
1. Ali taraftarları : Şiiler.
2. Muaviye taraftarları : Emeviler.
3. Ali’yi de Muaviye’yi de tanımayanlar : Hariciler.
• Hariciler, halifeye gerek olmadan, Müslümanların Kur’an okuyarak kendilerini yönetebileceklerini savunuyorlardı.
• Haricilerin bir ordu oluşturup isyan etmeleri üzerine Hz. Ali onlar üzerine sefere çıktı.
Nehrevan Savaşı‘nda (658) onları yendi. Böylece onların bir siyasi güç olmalarını önledi.
• Hz. Ali,, Haricilerden biri tarafından öldürülünce (661) İslam tarihinin ikinci dönemi olan “Dört Halife Devri” sona erdi.
