Peygamber efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v) İslam’ın ilk yıllarında ve Medeni’de dinimizi yayma çabaları ile iligli olarak genel bilgilerin yer aldığı yazımız.
Hz. Muhammed’in Medine’deki İlk Faaliyetleri
Resulullah (sav.), hem Mekke döneminde hem de Medine döneminde İslam’ı yaymaktan bir an olsun geri durmamıştır. Hac mevsiminde Kâbe’ye ziyarete gelenlere, panayırlarda bulduğu insanlara, bütün akraba ve yakınlarına zengin-fakir, kadın-erkek ayırımını yapmadan onlara Tebliğde bulunmuştur. Medine’ye geldikten sonra da İslam’ı yaymak için öncelik sırasına göre yapacağı işleri ele almış ve uygulamıştır. Hz. Muhammed’in (sav.) Medine’deki ilk faaliyetlerini şu şekilde sıralamak mümkündür.
Eğitim, Siyasî ve Diplomatik Faaliyetleri
Mescid-i Nebevi’nin yapılması her hususta bir ilk olma özelliğine sahiptir. Çünkü orası Mescid olarak yapılırken sadece ibadet için değil, aynı zamanda istişare, eğitim, elçileri kabul, mahkeme, cezaevi, devlete ait olan malî serveti muhafaza gibi çok yönlü hizmetin görülmesinde merkezi yer olmuştur.
Peygamberimiz ikinci eşi Hz. Şevde için bir oda mescidin yanına yaptırdı. Hz. Muhammed (sav) peygamber olduktan 10 yıl sonra Mekke’de Hz. Aişe ile nişanlandı, 17 yaşlarında iken Medine’de bu evlilik oldu. Hz. Aişe için bir başka oda inşa edildi.
- Bu mescidin kuzey cephesinde İslam’ı öğrenip başkalarına anlatacak, yayacak kadro olan As-hab-ı Suffe (İlkEğitim gören sahabîlerin kaldıkları yer olup, güneşin sıcaklığından korunmak için yapılan gölgelik anlamına gelmektedir.)’ nin kalacağı bölüm inşa edilmiştir.
- Medine’nin sınırlarını belirlemek maksadıyla Kaab bin Mâlik başkanlığında bir heyet, şehrin etrafındaki tepelere sınır taşları dikilerek, vatan sınırları belirlenmiş oldu.
İlk olarak Ensar ve Muhacirler arasındaki kardeşlik antlaşmalarına dair hususlar belirtildi ve uygulandı. Müslümanlarla birlikte şehrin savunmasında ortak hareket edeceklerini kabul eden Medineli Yahudiler, Bedir Savaş’ından sonra yapılan Medine Vatandaşlık Antlaşmasını gereği Medine’nin idaresi altında olduklarını kabul eden sözleşmeyi imzaladılar.
Farz kılınan ibadetler ve sosyal hayatta yapılan değişiklikler
- Ezan hakkında ilk rüya gören Abdullah b. Zeyd b. Sa’lebe ile Hz. Ömer olmuştur. Onlara rüyalarında bir meleğin öğrettiği şeklini Hz. Muhammed çok beğenmiş ve öylece okunmasını kabul etmiştir.
- Hicret’ten önce iki rekât olarak kılınan beş vaktin farz namazları, hicretten bir ay sonra öğle, ikindi ve yatsı dört rekât, sabah iki, akşamın farzı ise üç rekat olarak kalınmaya başladı.
- Kıblenin değişmesi için ilâhîemirgeldi. H.2./M. 623 yılında ikindi vaktinde, farzın üçüncü rekâtı kılınırken Bakara 144. âyeti nazil oldu. Peygamberle birlikte o esnada namaz kılan bütün arkadaşları yüzlerini Kudüs’ten Mekke’ye yani Ka’beye çevirdiler. Peygamberimizin Medine’ye gelişlerinin 17. ayında iken Kıble’nin değişmesi emri gelmiştir.
- Hicretin 2. yılında Ramazan Orucu farz kılındı, Fitre verilmesi ve Bayram Namazı kılınması emrolundu. Kurban Bayramı namazı ve kurban kesilmesi emri de H. 2 yılında olmuştur.
- Hicretin 2. yılında Müslümanların düşmanlarına karşı nefsi müdafaa için Cihad iznini bildiren âyetler nazil olmuştur. Bu âyetler: Hac: 39 ve Bakara: 190 dir.
Burada önemli bir husus da ilk seriyelerden biri olan Abdullah b. Cahş’ın komutasında Nahle Vadisi’ne düşman hakkında bilgi toplamak maksadıyla gönderildiğinde henüz cihada izin verilmediği halde oradaki kervanın önünü keserek Amr b Hadremî adlı kişiyi öldürmüş olmalarıdır.
- Zekât ibadeti de H. 2. Yılında (Tevbe 60) farz kılınmıştır.
- Ahdi bozan düşmanların durumuna yönelik En-fal:58. âyeti H.2. yılında nazil oldu.
Müslümanların ve Medine’deki diğer insanların güvenliğini sağlamak, oluşabilecek tehlikeleri bertaraf etmek maksadıyla gazve, seriyye ve savaşlar yapılmıştır.
Gazve’de bizzat Hz. Muhammed Komutanlığı yapıyordu.
Seriyye’de ise Peygamberin belirtmiş olduğu kişi başkanlık ve komutanlık görevini ifa etmiştir. Savaşlar, Peygamberin idaresi altında yapılmıştır.
