Birinci Dünya Savaşını sona erdiren antlaşmalar hangileridir? Hangi antlaşma ne zaman ve kimler ile hangi maddeler kabul edilerek imzalandı.
1. Versay (Versailles) Antlaşması (28 Haziran 1919)
Anlaşma Devletleri’yle Almanya arasında imzalandı.
Almanya, bütün denizaşırı topraklarından vazgeçti. Bu topraklarda Milletler Cemiyeti’nin denetimi altında “mandat” sistemi kuruldu. Almanya’nın askeri gücü kısıtlandı. Savaş gemilerine el konulduğu gibi, denizaltı ve uçak yapımı da yasaklandı.
Almanya, Alsace-Lorraine bölgesi ile Saar kömür havzasını Fransa’ya bıraktı.
Avusturya ile birleşmesi de yasaklandı.
Almanya; Polonya, Avusturya ve Çekoslovakya’nın bağımsızlığını tanıdı.
2. Sen Cermen (St. Germain) Antlaşması (10 Eylül 1919)
Anlaşma Devletleri’yle Avusturya arasında imzalandı. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalandı. Toprakları üzerinde; Avusturya Cumhuriyeti, Macaristan Krallığı ve Çekoslovakya kuruldu.
Avusturya; Macaristan ve Yugoslavya’nın bağımsızlığını tanıdı. Bu iki ülke ile Yugoslavya, İtalya, Polonya ve Romanya’ya toprak verdi.
Avusturya’ya da kısıtlayıcı hükümler kabul ettirildi.
3. Nöyyi (Neuily) Antlaşması (27 Kasım 1919)
Anlaşma Devletleri’yle Bulgaristan arasında imzalandı. Bu antlaşmayla Bulgaristan’a da kısıtlayıcı hükümler kondu. Bulgaristan; Romanya, Yunanistan ve Yugoslavya’ya toprak verdi.
4. Triyanon (Trianon) Antlaşması (4 Haziran 1920)
Anlaşma Devletleri’yle yeni kurulan Macaristan devleti arasında imzalandı. Macaristan; Çekoslovakya, Romanya ve Yugoslavya ve Avusturya’ya toprak verdi. Ayrıca sınırlayıcı hükümlere tabi tutuldu.
5. Sevr Antlaşması (10 Ağustos 1920)
Anlaşma Devletleri’yle Osmanlı Devleti arasında imzalanan bu antlaşma yukarıdaki antlaşmaların tümünden daha ağır hükümler taşıyordu. Bu antlaşma yürürlüğe konulamamış, Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Lozan Antlaşması (24 Temmuz 1923) imzalanmıştır.
İZMİR’İN İŞGALİ (15 Mayıs 1919)
İngiltere’nin girişimleriyle, Yunanistan’ın İzmir’e asker çıkarmasını Fransa ve ABD de onaylayınca, Yunanistan 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgal etti.
İzmir’deki Türk kuvvetlerine, işgale karşı koymama emri verildiğinden, Yunanlılar gazeteci Hasan Tahsin’in karşı koyuşu hariç, ciddi bir direnişle karşılaşmadan kenti ele geçirdiler.
İzmir’in İşgalinin Etkileri
1. İzmir’in işgali, bütün yurtta büyük bir heyecan uyandırdı ve nefretle karşılandı.
2. Yunanlıların izmir’i işgali, ulusal bilincin uyanmasını hızlandırdı.
3. Anlaşma Devletleri, dünya kamuoyunun izmir’in işgaline tepki göstermesini önlemek için, bir yandan da Türklerin Batı Anadolu’daki Hristiyanları katletmek üzere olduğunu yaymaya çalıştılar.
4. Bu işgaller üzerine Anadolu’nun birçok yerinde Anlaşma Devletleri’ne karşı protesto ve mitingler yapıldı.
5. Direniş hareketleri başladı.
