İbn İyas kimdir ve ne yapmıştır? İbn İyas hayatı, biyografisi, eserleri nelerdir, hakkında bilgi.
İbn İyas
İbn İyas; asıl adı Ebu’l-Berekat Muhammed Bin Ahmed (d. 9 Haziran 1448, Kahire – ö. y. 1524, Kahire), Memlûklerin son döneminde yetişmiş Mısırlı tarihçidir.
Yaşamına ilişkin ayrıntılı bilgi yoktur. Büyük dedesi Özdemir el-Haznedar Mısır’da önemli görevler üstlenmiş, Trablus, Şam ve Halep valiliklerinde bulunmuştur. Babası Ahmed bin İyas ise Evladü’n-Nâs adı verilen askeri örgütte görev almıştır. İbn İyas’ın en önemli yapıtı, kapsamlı bir Mısır tarihi olan Bedai’z-Zuhur fi Vekai’d-Duhur’dur (1884-88, 3 cilt). İbn İyas bu yapıtında firavunlar döneminden Memlûkler dönemine değin geçen olayları yüzeysel biçimde ele almış, Kayıtbay’ın hükümdarlığından başlayarak ayrıntılı bilgilere yer vermiştir. Yüksek dereceli memurların yaşamöyküleri ile dönemin önde gelen kişileri hakkında bilgiler içeren yapıt, maliye örgütündeki bozuklukları ye topçuluk üzerine eleştirileri de kapsar. İbn İyas’ın öbür yapıtları arasında, 19. yüzyılda Avrupalı bilginlerin önemli ölçüde yararlandığı kozmografi kitabı Neş-kü’l-Ezhar fi Acaibi’l-Aktar ve pek bilinmeyen tarih kitabı Nüzhetü’l-Umam fi’l-Acaib ve’l-Hikem vardır.
