İbn Sina Tıp Alanındaki Çalışmaları, Felsefesi ve Bilime Katkıları Nelerdir?

0
Advertisement

Ünlü hekim, eczacı, filozof, astronom İbn Sina neler yapmıştır? İbn Sina’nın çalışmaları, bilime yaptığı katkıları hakkında bilgi.

İbn Sina

Foto: nkfu.com

İBN SİNA
980 – 1037
BUHARA – HAMEDAN
HEKİM – ECZACI – FİLOZOF – ASTRONOM – MATEMATİKÇİ

980 yılında Buhara yakınlarındaki Afşana adlı köyde dünyaya gelmiştir. Tam adı Ebu Ali el-Hüseyin İbn Abdullah
İbn Ali İbn Sina’dır. İslam dünyasında bilim ve felsefe alanındaki eşsiz konumunu ifade etmek amacıyla kendisine verilen “eş-şeyhü’r-reis” unvanı ile de bilinir. Eserlerini yüzlerce yıl temel kaynak olarak kullanan Batı’da Avicenna ismiyle tanınmış, pek çok yerde “Hekimlerin Kralı” ya da “Filozofların Prensi” ünvanlarıyla anılmıştır.

Saray katiplerinden olan babası Abdullah’ın bilim ve felsefeye düşkünlüğü ile alim ve filozofları zaman zaman evinde toplaması İbn Sina’nın çok küçük yaşlarda bilimle tanışmasını sağlamış, içine ömrü boyunca tükenmeyecek olan öğrenme arzusunu ateşlemiştir. Henüz 10 yaşındayken Kuran-ı Kerim’i ezberlemiş, dil, edebiyat ve dini konularda iyi bir eğitime kavuşmuştur. İlerleyen yıllarda da devrin önemli alimlerinden dersler almış, matematik, mantık, coğrafya, felsefe ve daha birçok konuda o güne kadar yazılmış en önemli eserleri okumuş, ardından da tıp eğitimine başlamıştır. Diğer alanlarda olduğu gibi bu alanda da hocalarından bir müddet ders aldıktan sonra tıpla ilgili eserleri kendi kendine okumaya başlamıştır. Kısa sürede tıp ve eczacılıkta da ileri bir düzeye ulaşan İbn Sina, kendi ifadesine göre daha 19 yaşında iken bir tabipin onu bir tıp otoritesi sayarak bilgisinden faydalanıldığı bir hekim haline gelmiştir.

Samani Hükümdarı Nuh Bin Mansur’un hastalığını iyileştirmesi üzerine, Buhara’da olağanüstü zengin kitaplıktan dilediği gibi yaralanmasına izin verildi. Burada bulup okuduğu kitaplar, bilgisinin daha da derinleşmesine ve düşüncelerinin gelişmesine büyük katkıda bulundu. 21 yaşına geldiğinde dönemin en büyük hekimlerinden biri sayılıyordu.

Gazneli Mahmud’un Samani Hanedanlığı’na son vermesi üzerine Buhara’dan Harzem’e gitti. Ardından Gürgeç ve Rey’de dolaştı. Bu gezgin yıllarında zaman zaman hekimlik yaptı. Bir süre Hemedan’da Büveyhi Emir’i Şemsü’d Devle’nin vezirliğinde bulundu. Bir süre sonra İsfahan’da, Alaü’d Devle’nin sarayına girdi. Hükümdarla çıktığı bir sefer sırasında 10 Temmuz 1037 tarihinde mide rahatsızlığından Hamedan’da vefat etti.

İbn Sina

İbn Sina Balmumu Heykeli – Foto: nkfu.com

Bilime Katkıları

* İbn Sina, bilimin hemen hemen her dalında çalışmalar yapmış ve felsefi düşünceleri ile kendinden sonra gelenleri etkilemiş dahi bir Türk düşünür ve bilgindir.

Advertisement

* Tıp tarihinin gelmiş geçmiş en büyük hekimi olan İbn Sina’nın eseri el-Kanun fi’t-Tıbb 18. yy.’a kadar dünyadaki tıp okullarında temel kaynak olarak okunmuştur.

Anatomik bilgiler, hastalıkların tarifi, tedavi yöntemleri, kullanılacak ilaçlar gibi tıbbın temelini oluşturan konularda yazılmış olan bu kitap yüzlerce yıl hem Doğu’da hem de Batı’da hekimliğin ana kaynağı olmuştur. Tıbbi konuları kadar verdiği bitki tanımları ve ilaç tarifleriyle de eczacılığın temel kitaplarından sayılır.

Fotoğraflar Anadolu Üniversitesi Türk Dünyası Bilim, Kültür ve Sanat Merkezi’nde çekilmiş, bilgiler oradan derlenmiştir.


Leave A Reply