İçel (Mersin) ili nerededir? İçel ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgi.
İÇEL
Yüzölçümü: 15.853 km2
İlçeleri: Merkez (Mersin), Anamur, Aydıncık, Bozyazı, Çamlıyayla, Erdemli, Gülnar, Mut, Silifke, Tarsus.
Akdeniz Bölgesi’nin Adana Bölümü’nde il ve aynı ilin merkezi kenttir. 34°56 -36°01′ kuzey enlemleri arasında kalan il; kuzeyden Niğde, Karaman, batıdan Karaman, Antalya ve Konya, doğudan Adana illeri, güneyden Akdeniz ile çevrilidir.
Yüzey Şekilleri: Kuzeyden güneye Akdeniz kıyılarına doğru derin vadilerle yarılmış olarak inen toprak yapısı, ilin yüzey şekillerinin genel görünümün yansıtır. Toros Dağları’nın doğu yükseltileri, kuzeyde dağlık ve yüksek yaylalık bölümü oluşturur. Kuzey ve kuzeydoğuda dağlık bölüm, Orta Toroslar’ın doğu etekleridir. Kuzeydoğuda Karaman-Konya il sınırında uzanan Bolkar Dağları’nın etekleri İçel İli sınırlarına girer, buralarda yükselti 3.000 m’yi bulur. Bolkar Dağları’nın güneyinde Pamuk Dere’nin yer aldığı vadinin dik yamaçları görülür. Kuzeydoğuya doğru gidildiğinde Niğde İli sınırında Toros Dağı’na geçilir. Toros Dağı’nın güney yamaçları Toros Çayı’ nın yukarı çığırını oluşturan kollar tarafından derin biçimde yarılmıştır. Doğuda Adana il sınırına doğru dağları, Çakıt Vadisi’ne dik biçimde inerler. Bolkar Dağları’nın güneybatısında, ortalama 2.000 m yüksekliğinde yaylalar uzanır. Batıda Göksu Irmağı derin bir vadi oluşturur. Vadinin batısında yeniden yükselen tepeler kuzeybatıda Kızıldağ’da 2.260 m’yi, doğuda Antalya İli sınırında Sarıtaş Tepe’de 2.257 m’yi bulur. Derin vadilerle yarılı ortalama 1.400-1.500 m yüksekliğinde yaylalar, güneyde dik yamaçlarla Akdeniz’e iner. Göksu Irmağı’nın doğusunda Doğu Toroslar, batısında Orta Toroslar’ın doğu uzantıları yükselir. Toros Dağı’nda Medetsiz Tepe (3.524 m), Konya-İçel sınırında Yıldıztepe (3.134 m), Öşnektepe (2.150 m), güneydoğuda Kuzucuyurdu Tepe (1.833 m), Pusatlı Dağı (1.514 m), Göksu Vadisi’nin doğusunda Gökçetaşdağı (1. 416 m), Taşeli Yarımadası’nda Akçalı Dağları (1.660-1.670 m), Toldağ Tepe (1.336 m), il sınırları içerisindeki başlıca yükseltilerdir. Yaylalar, il topraklarının yaklaşık % 30’unu kapsar. İlin en önemli yaylası, Taşeli Yaylası’dır. Yaylada Cennet-Cehennem adı verilen oluşumlar yer alır. Tarsus’ta Namrun, Mersin’de Gözne, Fındıkpınarı, Erdemli’de Güzeloluk, Pınarbaşı yaylaları, öteki önemli yüksek düzlüklerdir. Seyhan Irmağı’ nın batısında Yenice ve Tarsus, Göksu Irmağı’nın oluşturduğu Göksu başlıca ovalarıdır. Ayrıca, kıyıda ırmakların denize döküldüğü yerlerde oluşan küçük düzlükler sıralanır. Bolkar Dağları’ nın doğusunda Gülek Boğazı, en önemli dağ geçididir. Konya-Mersin Karayolu’nun bir bölümü Göksu Vadisi’nden geçer. Irmaklar genelde Toroslar’ın güney yamaçlarından doğar, kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda akarak Akdeniz’e ulaşırlar. Doğuda Seyhan Irmağı, İçel-Adana sınırının bir bölümünü izler. Tarsus ve Yenice ovalarını suladıktan sonra, Mersin Körfezi’ne dökülür. Sorgun ve Limon Çayları, Erdemli kıyılarında denize dökülür. Akdeniz’e ulaşan Göksu Irmağı ile Anamur Çayı’nın yanı sıra Bakırçay, Sipahili, Aslanköy gibi daha küçük akışlı ırmaklar vardır. Birkaç küçük göl (Akgöl, Keklik Çayı, Paradeniz Gölü) dışında önemli sayılabilecek göl yoktur.
İklim ve Bitki Örtüsü: Akdeniz ikliminin egemen olduğu ilde, yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçmekle birlikte, yükselti artışına koşut olarak kışlar daha sert, yazlar daha ılıman geçer. Toroslar üzerindeki yaylalarda iklim farklılığı belirgindir. Yıllık ortalama sıcaklık 18.5°C, en soğuk ay ocak (ort. 9.5°C), en sıcak ay ağustostur (ort. 27.9°C). Bugüne kadar ölçülen en yüksek sıcaklık 40°C (1962), yıllık ortalama yağış tutarı (617.5 mm), Türkiye ortalamasına çok yakındır. En yağışlı aylar aralık, ocak, şubat; en az yağış düşen aylar temmuz, ağustos ve eylüldür. Kar yağışı, ancak denizden içeride yüksek dağlarda görülür. Egemen rüzgâr yönü kış aylarında kuzeydoğu, yaz aylarında ise güneybatıdır.
Doğal bitki örtüsü Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. 800-1.000 m yükseltiye kadar Akdeniz çalı (maki) toplulukları yayılış gösterir. Erguvan, zakkum, sandal, teşbih, yaban zeytini, kermez meşesi, karaçalı, akçakesme, ardıç, mazı meşesinden oluşan bitki toplulukları, Akdeniz kıyı kuşağı boyunca ve vadilerden yararlanarak oldukça içerilere kadar uzanır. Orta Toroslar’da 800 m’nin üzerindeki yükseltiler, doğal dengesi önemli oranda bozulmuş meşe ormanları ve karışık ardıçlarla kaplıdır. Doğuya doğru 1.000 m’ye kadar kızılçam, daha yukarılarda karaçam ormanları, 1.400-2.000 m arasında güney yamaçlarda ardıç, meşe, karaçamla karışık sedir, 1.300-1.500 m arasında Toros göknarı ormanları yer alır. Toroslar üzerinde 2.100 m’de son bulan orman örtüsü, yerini daha yükseklerde dağ çayırlarına (alpin bitkiler) bırakır.
Toplumsal Yapı ve Ekonomi: Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasına yakındır. En kalabalık ilçeler Merkez, Tarsus ve Anamur’dur.
Tarım ve hayvancılık temel ekonomik etkinliklerdir. Dağlık yapı nedeniyle, tarıma elverişli alanlar toplam yüzölçümünün % 20’si dolayındadır. Tahıl üretiminde ilk sırayı buğday, arpa ve nohut alır. Ekimi yapılan başlıca endüstri bitkisi pamuktur; Tarsus’ta ve il merkezinde yetiştirilir. Yağlı tohumlardan çiğit ile susam, yerfıstığı, soya ekimi ön sırada yer alır. Patates üretimi önemlidir. Hayvan besiciliği için fiğ ve yonca ekimi yapılır. Bir başka önemli tarım etkinliği de turfanda sebzeciliktir. Kavun ve kapruz da ekilir. İçel, turunçgil (Türkiye üretiminin % 85’i) başta olmak üzere meyveciliğin en gelişmiş olduğu illerimizden biridir. Üretimi en yüksek meyvelerin başında elma, şeftali, kayısı, muz gelir. Üzüm de önemli bir yere sahiptir. İl topraklarının % 47’sini kaplayan otlaklarda küçük ve büyükbaş hayvan besiciliği yaygındır: Kılkeçisi, koyun, sığır. Tavuk, horoz, hindi, vb kümes hayvanı da yetiştirilir. Ülkemizin ve yer aldığı bölgenin önde gelen endüstri etkinlikleri Merkez İlçe’ de (Mersin) ve Tarsus’ta yoğunlaşmıştır. Bu gelişim de, Türkiye’nin üçüncü büyük petrol arıtım tesisi olan Ataş Rafinerisi ve bu rafineriye bağlı petro-kimya kuruluşlarının büyük etkisi olmuştur. Bitkisel yağ, sabun, dokuma, iplik, un, yem, çimento, çeltik, boya, mobilya, madeni eşya, çivi, tel, besin, giyim, yapı gereçleri, öteki başlıca endüstri dallarıdır. Ayrıca, yaş meyve saklanan çok sayıda soğuk hava deposu vardır.
İçel, yeraltı kaynakları açısından da zengin bir ilimizdir: Aydıncık ve Gülnar’da demir, kuvarsit; Merkez’de bakır; Çamlıyayla ve Tarsus’ta linyit; Silifke’de demir, son yıllarda bulunan krom yataklarının henüz bir bölümü işletmeye açılmıştır. Önemli gelir kaynaklarından biri de turizmdir. Doğal güzellikleri, kıyıları, tarihsel eserleriyle İçel, özellikle yaz aylarında çok sayıda yerli ve yabancı turist akınına uğrar.
İl merkezi, kıyı boyunca uzanan kıvrımlı bir yolla Batı Akdeniz ve Ege Bölgesi’ne; doğuya uzanan ve Çukurova’yı geçen karayoluyla Adana, Gaziantep ve Güneydoğu Anadolu illerine; Tarsus’tan kuzeye dönen karayoluyla (E-5) İç Anadolu’ya bağlanır. Batı Akdeniz’e giden yol Silifke-Mut üzerinden Karaman ve Konya’ya ulaşır.
