Kara Delik Nedir? Kara Delikler Nasıl Oluşur? Hakkında Bilgi, Gerçekler

0
Advertisement

Kara delik nedir, özellikleri nelerdir? Kara delikler nasıl oluşur, tehlikeli midir, yapısı nasıldır, solucan deliği nedir, hakkında kısaca bilgi.

KARA DELİK

Kara delik uzayda bir bölgedir. Bu bölgedeki çekim gücü o kadar büyüktür ki; hiçbir şey kurtulamaz, hatta ışık bile. Kara delik bir huniye benzer. Nesneler huniye çekilir ve içeri çekilen nesneler bir daha da çıkamaz.

Bilim adamlarına göre; bir kara delik, büyük kütleli bir yıldızın patlayarak son bulması üzerine oluşur. Patlamadan sonra yıldızın dış kısımları uzaya fırlarken, kendini destekleyecek ışıktan ve ısıdan yoksun kalan ölü yıldızın çekirdeği çok hızlı bir biçimde büzülür.

ÖLÜ YILDIZLAR

Ölü yıldızın çekim gücünün, dışarıda kalan her şeyi içine çektiği ve onu daha da sıkıştırıp, küçültüp ve aşırı derecede yoğunlaştırdığı ‘düşünülüyor. Bir nokta büyüklüğündeki kara delik, bir dağ oluşturabilecek kadar maddeyi tutabilir. Galaksilerin merkezinde oluşan çok yoğun kara delikler ise on milyonlarca yıldızı barındırabilir.

KOZMİK VAKUM

Kara delikler görünmez. Onların izleri, ancak; yakınındaki objeler üzerindeki etkileri ile, sürülebilir. Bir yıldızın yüzeyindeki maddeleri bir elektrik süpürgesi gibi emer.

Advertisement

Bu döküntüler, kara deliğin içinde kaybolmadan önce; tıpkı lavabodan akmakta olan su gibi; kara deliğin etrafında hızla dönmekte olan girdabın içine girer.

SOLUCAN DELİĞİNDE YOLCULUK

Bazı kara delikler uzaya ve zamana açılan acayip tünellerin (solucan deliği) girişi olabilir. Bir solucan deliği boyunca yolculuk yapan bir uzay gemisinin, evrenin başka bir bölümünde ortaya çıkabileceği iddia edilmektedir.

GÖRÜNMEZ GÜÇ

Bir kara delik yakın bir yıldıza yaklaştığında, devasa çekim gücü ile, parçacıkları ve gazı yıldızdan uzaklaştırır. Uzaklaşan bu maddeler gazlı bir spiralin (büyüyen disk) içine çekilir. Diskin içindeki gazın sıcaklığı milyonlarca santigrat dereceye ulaşır ve X ışınları yayar. Bu çok güçlü X ışınları titreşimi sayesinde kara delik görünür hale gelir.

Kara Deliklerin Boyutu

Kara deliğin boyutu olay ufkunun oluşturduğu küre olarak düşünülürse, yoğunluk, kara deliğin yalnızca tekilliği oluşturan kütle ile gülünç derecede küçük çökmüş yıldız olarak ele alınmasından çok farklıdır (biraz daha fazlası).

Bilim adamları, kara deliklerin belirli atomlar kadar küçük olabileceğine, ancak Dünya’daki bir dağ kadar kütleye sahip olabileceğine inanıyor. Öte yandan, bazıları hala küçükken (ancak atomik boyutta değil) güneşten yaklaşık 15 kat daha büyük olabilir. Bu yıldız kara delikler, Dünya’nın ve güneş sisteminin bulunduğu Samanyolu da dahil olmak üzere galaksilerde bulunur.

Yine de diğer kara delikler çok, çok daha büyük olabilir. Bu süper kütleli kara delikler, güneşten bir milyon kat daha büyük olabilir ve her galaksinin merkezinde bir tane olduğuna inanılıyor. Samanyolu’nun merkezindeki Sagittarius A olarak adlandırılan, birkaç milyon Dünya’yı tutacak kadar büyüktür, ancak bu hacim, nesnenin kütlesine kıyasla sönük kalır – tahminen 4 milyon güneş kütlesi.

Advertisement

Kara Deliklerin Oluşumu

Karadeliklerin önceden hafifçe ima edilen bir tehdit oluşturup öngörülemez bir şekilde ortaya çıkmak yerine, içinde “yaşadıkları” daha büyük nesnelerle aynı zamanda oluştuklarına inanılıyor. Bazı küçük kara deliklerin, neredeyse 14 milyar yıl önce Büyük Patlama sırasında, kozmosun kendisinin ortaya çıktığı sırada oluştuğuna inanılıyor.

Buna uygun olarak, bireysel galaksiler içindeki süper kütleli kara delikler, bu galaksiler yıldızlararası maddeden bir araya geldiklerinde oluşur. Diğer kara delikler, süpernova adı verilen şiddetli bir olayın sonucu olarak oluşur.

Bir süpernova, devasa bir gök kor gibi yanan bir yıldızın aksine, bir yıldızın patlamalı veya “travmatik” ölümüdür. Bu tür olaylar, bir yıldız yakıtının çoğunu tükettiğinde kendi kütlesi altında çökmeye başladığında meydana gelir. Bu patlama, yıldızdan geriye kalanların çoğunu fırlatan ve yerinde bir tekillik bırakan bir geri tepme patlamasıyla sonuçlanır.


Leave A Reply