İcra hukukunun bölümleri nelerdir? İcra hukukunun bölümlerinin özellikleri, açıklaması, hakkında bilgi.
İCRA HUKUKUNUN BÖLÜMLERİ
İcra hukuku kendi içinde de alt bölümlere ayrılmaktadır. Bu açıdan “alacağın konusuna” ve “alacaklının alacak hakkını dayandırdığı belgeye” göre icra hukuku da çeşitli alt bölümlere ayrılmaktadır. Alacak hakkının dayandırıldığı belgeye göre icra hukuku iki ana alt bölüme ayrılmaktadır: ilamlı icra ve ilamsız icra.
1. İlamlı İcra
> İlamlı icrada alacaklı, alacak hakkını bir ilama; yani bir mahkeme kararına ya da kanunda ilam niteliğinde olduğu kabul edilen belgelerden birine dayandırmaktadır.
2. İlamsız İcra
> İlamsız icrada, alacağın konusu para ve teminat alacaklarıdır. Alacaklının alacak hakkını dayandırdığı belgelere göre iki farklı icra yolu vardır. Konusu para veya teminat alacağı olmamakla birlikte ilamsız icranın bir diğer türü, kiralanan gayrimenkulün cebr-i icra yolu ile tahliyesidir. Bu takip yolunda alacağın konusu taşınmazın tahliyesidir (bir şeyin yapılması).
a. Genel Haciz Yolu ile Takip (GHT)
> Konusu para ve teminat alacağı olan alacak haklarında, alacaklı, alacak hakkını;
***hiçbir senede dayandırmıyorsa (senetsiz alacak),
***adi senede dayandırıyorsa,
***imzası noterlikçe tasdikli bir senede dayandırıyorsa,
***resmi dairelerin veya yetkili makamların usulüne uygun düzenledikleri bir belgeye dayandırıyorsa GHT’ye başvurur.
b. Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yolu ile Takip (KSMHYT)
> Alacaklı, konusu para veya teminat alacağı olan alacak hakkını;
***bono,
***poliçe,
***çek gibi kambiyo senetlerine dayandırıyorsa KSMHYT’ye başvurur.
c. Kiralanan Gayrimenkulün Cebr-i İcra Yolu ile Tahliyesi (KGCİYT)
> İlamsız icranın konusu kural olarak para veya teminat alacaklarıdır. Ancak istisnai olarak KGCİYT’da alacak hakkının konusunu para oluşturmamaktadır. Bu takip yolunda ya kira borcunun ödenmemesi ya da kira sözleşmesinin süresinin dolması sebebiyle taşınmazı tahliye etme borcunu yerine getirmeyen borçlunun (kiracının) taşınmazdan zorla tahliyesi söz konusudur. Bu yüzden burada alacak hakkının konusu bir şeyin yapılmasıdır (tahliye) ve alacak hakkının yerine getirilmemesi nedeniyle cebri icra yoluna başvurularak, kiracının taşınmazı zorla tahliye etmesi sağlanmaktadır.
3. Rehnin Paraya Çevrilmesi Yolu ile Takip (RPÇYT)
> “Rehinli alacakların özelliği sebebiyle, alacağı rehinle temin edilen alacaklılar için ayrı bir icra takibi öngörülmüştür. Rehinli alacaklı; kural olarak, doğrudan ilamlı veya ilamsız icra yoluna ya da iflas yoluna başvuramaz. Kanunda belirtilen istisnalar dışında önce rehnin paraya çevrilmesi yoluna müracaat zorunluluğu bulunmaktadır.”
> İhtiyati haciz: Bu üçlü ayrımın dışında ihtiyati hacze de burada değinilebilir. Çünkü ihtiyati haciz alacaklının alacağına kavuşması için hem icra hem de iflas hukukunda başvurulabilen geçici bir koruma önlemidir.4
