İdrar Nedir? Sözlük Anlamı, İdrarın Özellikleri, Yapısı İdrar Hakkında Bilgi

0
Advertisement

İdrar nedir, ne anlama gelir? İdrar kelimesinin terimler sözlüklerindeki anlamı, idrarın özellikleri, yapısı nasıldır, idrar hakkında bilgi.

İdrar

  • İdrar : Böbreklerde kandan süzülerek idrar yolları aracılığıyla dışarıya atılan sıvı, sidik, küçük abdest, hacet
    “Kan, idrar, bilmem ne tahlilleri filan bile bize esaslı bir şey söylemez.” – R. N. Güntekin
  • İdrar Kesesi : İdrar torbası
  • İdrar torbası : 1.Vücuttan dışarıya atılacak olan idrarın toplandığı bölüm, sidik kavuğu, sidik torbası, kavuk, mesane
    2. Hastalarda idrarın bir boru aracılığıyla vücut dışında toplanmasına yarayan plastik maddeden üretilmiş torba
  • İdrar Yolu : İdrar torbaları ve siyeğin ortak adı
  • İdrar Zoru : İdrar torbasında biriken idrarı dışarı atmada zorluk çekme, sidik zoru.

İdrar Özellikleri

İdrar; limon sarısı renginde, duru, kendine has kokulu bir sıvıdır. Yetişkin bir insanda 24 saat içinde salgılanan miktar 1.500 cc. kadar olmakla beraber bu miktar içilen suya ve mevsimlere göre değişir. Yazın terle ve akciğerlerden solunum havasına geçen nemle fazla su kaybedildiğinden idrar azalır ve koyulaşır, kışın ise aksine çoğalır ve sulanır.

Normal halde idrar duru bir sıvıdır. Fakat biraz vakit geçince bazı organik maddelerin çökmesiyle bulanır. İdrar kendi haline bir müddet bırakılacak olursa amonyak kokusu çıkar. Bu, ürenin, amonyak bileşimine çevrilmesinden ileri gelir.

İdrarın bileşiminde organik olan ve olmayan birçok maddeler vardır. Bunların başlıcaları şunlardır: Üre, ürik asit, hippur asidi, kreatinin, ürobilin, bağırsaklardan kana geçen bazı mayalar, oksalik asit, yağ asitleri, fenol, sülfür asitleri, skatol, gebelikte hormonlar vs.

idrar

Kaynak: pixabay.com

İdrar ve Özellikleri İle İlgili Bilgi

İdrar; dolaşım sıvılarından boşaltım organlarına geçen ve vücuttaki metabolizma artıkları ile sıklıkla toksik maddelerden oluşan sıvı ya da yarıkatı çözelti. İdrarın bileşimi, canlının sıvı gereksiniminin bir göstergesidir. Tatlı su hayvanlarının idrarı genellikle çok seyreltiktir. Deniz hayvanları, tuzlu ortamdaki sıvı kaybının önüne geçmek için çok yoğun idrar çıkarır. Bazılarında tuzun vücuttan atılması için özel mekanizmalar gelişmiştir. Karada yaşayan hayvanlar, genellikle yerleşim yerlerine bağlı olarak suyu vücutlarında tutar ve oldukça yoğun idrar çıkarırlar.

İnsan ve memelilerin çoğunda idrar, böbreğin nefron adlı bölümüne süzülen kan plazmasından oluşur. Bu sıvının plazmadan tek farkı makromolekül (örn. protein) içermemesidir. İdrar, nefron borularından geçerken plazmadaki aminoasit ve glikoz gibi yararlı bileşenler, öbür besin maddeleri ve su geri emilerek kana karışır; geriye son idrar olarak bilinen yoğun bir atık madde çözeltisi kalır. İdrar, su, aminoasit metabolizması sonucunda oluşan üre, inorganik tuzlar, kreatinin, amonyak ve idrara tipik sarı rengini veren ürokrom adlı pigmentten oluşur. Ayrıca, kana geri emilmesi olanaksız bütün maddeler idrarla atılır. Nükleik asitlerin yıkılmasıyla ortaya çıkan ürünlerden allantoin memelilerin çoğunda, ürik asit ise insanda ve ıslah çalışmalarının garip bir sonucu olarak Dalmaçya köpeğinde bulunur.

Advertisement

Kuşlar, böcekler ve karada yaşayan sürüngenlerin çoğunda aminoasit metabolizmasının son ürünü suda çözünebilen üre değil, çözünme özelliği olmayan ürik asittir. Kuş ve sürüngenlerde idrar beyazımsı ve sulu bir ürik asit süspansiyonudur; vücuttan dışarı atılmadan dışkılığa girer ve dışkıyla karışır. Karada yaşayan böceklerin idrarı katıdır; kimi zaman atılmayarak vücutta pigment halinde depolanır.

Amfibyumlar ve balıklarda idrar sulu bir üre çözeltisidir ancak memelilerdekinin tersine, boşaltım organlarında geri emilen su çok fazla olmadığından idrar seyrettiktir. Bazı deniz hayvanlarında geçişme (osmoz) yoluyla su kaybının önlenmesi için ürenin çoğu kanda kalır.

Kemiklibalıklar, derisidikenliler, knidliler ve tekhücreliler gibi küçük, ilkel hayvanların özellikle suda yaşayan türlerinde, aminoasit metabolizmasının son ürünü, seyrettik sulu çözeltilerde birikip atılan ve toksik etkisi olan amonyak gazıdır. Daha küçük hayvanların çoğunda boşaltım sistemi gelişmemiştir; hücrelerin her birinden dolaşım sıvılarına geçen atıklar, daha sonra yayınım yoluyla çevreye dağılır.


Leave A Reply