İflasın Tasfiyesi Nedir? İflasın tasfiye Aşamaları nelerdir, tasfiye şeklinin belirlenmesi, türleri ve uygulanması hakkında bilgi.
İFLASIN TASFİYESİ
> Doğrudan doğruya iflas yolu veya takipli iflas yolunda en nihayetinde iflas süreci ticaret mahkemesinden geçer. Ticaret mahkemesinin borçlunun iflasına karar vermesiyle iflasın tasfiyesi de başlamış olur. iflasın tasfiyesi borçlunun mallarının paraya çevrilerek alacakların ödenmesini konu alan süreci tanımlar.
> Ticaret mahkemesinin iflas kararını vermesi üzerine bu karar iflas dairesine bildirilir. İflas dairesi iflas kararını ilan eder ve ticaret ve sanayi odası, tapu dairesi, menkul kıymet borsası, Türkiye Bankalar Birliği gibi gerekli yerlere bildirilir. Böylelikle borçlunun malvarlığı üzerinde bir denetim oluşturulmuş olur. Öte yandan iflas dairesi borçlunun malvarlığının defterini tutarak borçlunun mevcudunu belirler ki, bu tasfiye şeklinin belirlenmesinde önemlidir. İflas dairesi borçlunun malvarlığının azalmaması için gerekli olan muhafaza tedbirlerini de alır.
> işte bu süreçte müflisin de bazı yükümlülükleri vardır. Müflis, defter tutulurken hazır bulunarak mallarını iflas dairesine göstermekle ve iflas idaresinin emrine hazır bulundurmakla yükümlüdür.
> Müflisi hazır bulundurmak mümkün değilse, bu yükümlülüğü yerine getirmek, müflisle birlikte yaşamış reşit kimseler düşer.
> iflas dairesi bu yükümlülükleri kendilerine yönelen kimselere kanunun hükmünü bildirir.
> İflas dairesi müflisin malvarlığını kayıt altına alırken şu hususları dikkate alır.
***İflas dairesi müflisin mağazalarını, eşya depolarını, imalathanelerini, perakende satış dükkanlarını ve buna benzer yerlerini kapatıp mühürler.
***Şu kadar ki masa hakkında faydalı olacağı anlaşılırsa daire, bu yerleri ilk alacaklılar toplanmasına kadar kontrolü altında idare edebilir.
***Daire, paraları, kıymetli evrakı, ticari ve ev idaresine ait defterleri ve sair herhangi bir öneme sahip evrak muhafaza altına alır.
***Başka malları defter tutuluncaya kadar mühürler. Daire gerek görürse defter tutulduktan sonra bu malları tekrar mühürler.
***Daire müflisin kullandığı yerler dışında bulunan eşyayı da muhafaza altına alır.
***Daire haczedilmeyen malları deftere kaydetmekle beraber müflisin elinde bırakır.
***Üçüncü şahısların mülkü olarak gösterilen yahut bunlar tarafından mülkiyeti iddia olunan mallar, bu hususlar da şerh verilerek deftere kaydolunur.
***Müflisin gayrimenkulleri üzerinde sicilden anlaşılan üçüncü şahıslara ait haklar re’sen deftere işaret olunur. Deftere geçirilen her malın kıymeti takdir olunur.
***Daire doğruluğu ve eksiksizliği hakkında beyanda bulunmak üzere tutulan defteri müflise gösterir.
***Müflisin cevabı deftere yazılır ve kendisine imza ettirilir.
***Kendisine ayrıca müsaade edilmeyen müflis tasfiye devam ettiği süre zarfında iflas idaresinin emri altında bulunmakla yükümlüdür ve gerekirse zabıta kuvvetleriyle getirilir, iflas idaresi müflise özel olarak emri altında tuttukça uygun miktarda muavenette yardımda bulunabilir, iflas dairesinin bu işlemlerden sonra yapması gereken işlem tasfiye şeklini belirlemektir.
A. TASFİYE ŞEKLİNİN BELİRLENMESİ
> İflas dairesi borçlunun mevcudunu belirledikten sonra tasfiye şekline karar verir. Bu durumda üç olasılık söz konusudur:
***Tasfiyenin tatili: İflas dairesi borçluya ait hiçbir mal- bulamazsa tasfiyenin tatiline karar verir ve bu kararı ilan eder. Bu ilanda alacaklıların 30 gün içinde iflasa ilişkin işlemlerin devam etmesini talep etmelerini, masrafları peşin olarak ödemelerini, aksi halde iflasın kapanacağı belirtilir.
***Adi tasfiye: Borçlunun malvarlığı adi tasfiye giderlerini karşılamaya yeterliyse adi tasfiyeye hükmedilir.
***Basit tasfiye: Borçlunun malvarlığı adi tasfiye giderlerini karşılamaya yetmezse basit tasfiyeye karar verilir.
> Tasfiye biçimleri arasında en önemlisi adi tasfiyedir. Çünkü adi tasfiye ile iflasın özel organlarının (birinci alacaklılar, iflas idaresi, iflas bürosu, ikinci alacaklılar) içinde bulunduğu bir süreç başlamaktadır. Bu açıdan adi tasfiye iflasın tasfiyesinde izlenen yaygın tasfiye usulüdür.
B. ADİ TASFİYE
> Ticaret mahkemesinin iflas kararı almasından sonra bu karar ilan edilir ve iflas dairesine bildirilir, iflas dairesinin iflas kararını gereken yerlere bildirmekle beraber borçlunun malvarlığına ilişkin muhafaza tedbirleri uygulamak görevlerinin yanında borçlunun malvarlığının defterinin tutulması gibi bir görevi de vardır, iflas dairesi borçlunun malvarlığının defterini tutmakla borçlunun mevcudunu da tespit etmiş olur.
> İşte borçlunun malvarlığı tespit edildikten sonra iflas dairesi malvarlığının adi tasfiye masraflarını karşılamaya yeteceğine karar verirse adi tasfiyeye gidilir.
> Adi tasfiyede izlenecek yol şu aşamalardan oluşur:
Adi tasfiyenin ilanı
Birinci alacaklılar toplantısı
İflas idaresinin oluşumu
İflas bürosunun iflas idaresinin seçimini denetlemesi
Üçüncü şahısların istihkak iddialarının sonuca bağlanması
İflas idaresinin masa alacaklarını tahsil etmesi ve acele satışları yapması
İflas alacaklarının iflas idaresince denetlenmesi ve incelenmesi
İflas idaresince sıra cetveli hazırlanması
İkinci alacaklılar toplantısı
Müflisin malvarlığının paraya çevrilmesi
Paraların paylaştırılması
İflasın kapanması
> İİK’de adi tasfiye şu aşamalar belirtilerek düzenlenmiştir:
1. Adi Tasfiye ve İflasın Açılmasının İlanı
> Adi tasfiyeye karar verilmesi halinde iflas dairesi en geç-1-0gün içinde tirajı 50.000 üzerinde olan ve yurt düzeyinde dağıtımı yapılan gazetelerden birinde du-rumdailan- eder.
> İlanda:
***Müflisin hüviyeti, ikametgahı ve iflasın açıldığı tarih,
***Alacaklılara ve istihkak iddiasında bulunanlara alacaklarını ve istihkaklarını ilandan itibaren bir ay içinde kaydettirmeleri ve delillerinin (senetler ve defterler özetleri vs.) asıl veya onaylı örneklerini sunmaları, (pek uzak yerlerde veya yabancı memleketlerde ikamet eden alacaklılar için süre uzatılabilir.)
***Bir ay içinde kendilerini ve borçlarını bildirmeleri, aksi halde cezai yaptırımla karşılaşacakları,
***Müflisin mallarını her ne sıfatla olursa olsun ellerinde bulunduranların o mallar üzerindeki hakları saklı kalmak şartıyla bunları aynı süre içinde daire emrine vermeleri ve vermezlerse kabul edilebilir mazeretleri bulunmadıkça cezai sorumluluklarının doğacağı ve rüçhan haklarından mahrum kalacakları,
***İlandan itibaren on gün içinde toplanmak üzere alacaklıların ilk toplantıya gelmeleri ve müflis ile müşterek borçlu planlar ve kefillerinin ve müflis ile birlikte borcu tekeffül eden sair kimselerin toplantıda bulunmaya haklarının olduğu yazılır.
2. Birinci Alacaklılar Toplantısı
> Adi tasfiye ilanı ile müflisten alacağı olanların katılabileceği bir toplantı düzenleneceği de ilan olunur. İşte bu toplantıya birinci alacaklılar toplantısı denir.
> ilk alacaklılar toplantısına iflas müdürü veya yardımcılarından biri başkanlık eder. Müdür, alacaklı oldukları tercihen ellerinde noter veya ipotek senedi gibi resmi senetle yahut 68/b8 ve 150/19 maddelerinde belirtilen belgelerle sabit olan kişilerden bir veya iki alacaklı veya mümessilleriyle (temsilci) birlikte bir büro oluşturur.
> Kendileri veya mümessilleri bulunan alacaklılar, malum alacaklar tutarının en az dörtte birini temsil etmesi halinde toplantı nisabı (toplantı yeter sayısı) hasıl olur. Toplantıda bulunanlar beş kişiden az ise bunların, alacak tutarının yarısına sahip olması şarttır.
> Kararlar, alacak tutarı ekseriyeti (çoğunluğu) ile alınır.
> Oyların geçerli olup olmayacağı hakkındaki uyuşmazlığı büro halleder. Büiûoun işlemlerine karşı.ilgi-liier-toplantı tarihinden itibaren yedi gün içinde tetkik merciine (icra mahkemesine) şikayette bulunabilirler. Şikayet sebebinin yerinde görülmesi ancak karar ekseriyetinin bozulması halinde dikkate alınır. Aksi takdirde şikayet reddolunur.
Birinci alacaklılar toplantısında müflisin sanat veya ticaretinin devamı, imalathaneleriyle mağazalarının, perakende satış yerlerin açılması, duran davalar ve pazarlıkla satışlar hakkında acele kararlar verilebilir.
> Müflis bir konkordato teklif ederse alacaklılar tasfiyeyi tatil edebilirler.
> Alacaklılar toplanmasının kararlarından dolayı her alacaklı tarafından yedi gün içinde tetkik merciine şikayet olunabilir. Merci iflas dairesinin mütalaasını aldıktan ve icabında şikayet edeni ve dinlenmelerini isteyen alacaklıları da dinledikten sonra kısa bir zamanda kararını verir.
> Alacaklıların toplanması mümkün olmazsa ya da karar için gerekli olan orana ulaşılamazsa “iflas dairesi” ikinci alacaklılar toplantısına kadar iflas masasını idare eder ve tasfiyeye başlar.
> Birinci alacaklılar toplantısının iflasın tasfiyesi açısından en önemli görevi iflas idaresinin oluşturulmasıdır. Çünkü iflasın tasfiyesi iflas idaresince yürütülür.
> İflas idaresi İİK’ye göre üç kişiden oluşur. Birinci alacaklılar toplantısında alacaklıların göstereceği adaylar arasından icra mahkemesinin belirteceği kişilerden iflas idaresi oluşturulur.
> İflas idaresi oluşturulduktan sonra iflasın tasfiyesini yürütür, iflas İdaresi kanunda da belirtildiği üzere iflas dairesinin denetimi altında çalışırjflas.idaresinin işlemlerine karşı şikayet yoluyla icra mahkemesine başvurulabilir.
> iflas idaresinin yetki, görev ve sorumlulukları şunlardır:
***İflas masasının mümessilliğini yapmak, masanın menfaatlerini gözetmek, tasfiyeyi yapmak, masa ile ilgili davaları takip etmek
***Yaptığı işlemler ve kendisine yapılan işlemler ile ilgili tutanak düzenlemek
***İflas idaresine teslim olunan para, değerli eşya, kıymetli evrak gibi şeyleri Adalet Bakanlığınca uygun görülen bankaya tevdi etmek
***İflas idaresi görevlileri için geçerli olan kendileriyle akit yapmama yasağına riayet etmek Müflis adına gelen mektupları açmak
***Masa mallarını muhafaza etmek ve mevcudunu çoğaltmak
***Birinci alacaklılar toplantısında karar verilen acele satışları yapmak
***Üçüncü kişilerin istihkak iddiaları hakkında karar vermek
***Masa alacaklarını tahsil etmek
***Müflise ait işletmelerin verimliliğini sağlamak, bunları denetlemek
***İflas masasının pasifini yani iflas alacaklarını belirlemek
***Müflise ait deftere geçirilmemiş mal olup olmadığını araştırmak
***ikinci alacaklılar toplantısı için alacaklıları toplantıya çağırmak
***Masa mallarını paraya çevirmek (satmak)
***iflas sıra cetvelini hazırlamak
***Pay cetvelini düzenlemek
***Satıştan elde edilen paraları alacaklılara dağıtmak
***İflas borç ödemeden aciz belgesini düzenlemek
***Tasfiyenin sonunda ticaret mahkemesinden iflasın kapanmasını talep etmek
***Tasfiye devam ederken müflisin teklif ettiği konkordatonun tasdik edilmesi halinde ticaret mahkemesinden iflasın kaldırılmasını istemek
İflas idaresi tasfiye boyunca iflas masasını alacaklıların yararına idare etmek ve tasfiye işlemlerini yapmakla görevli özel organıdır. Ancak iflas idaresinin borçlunun menfaatini haksız yere ihlal etmesi de çok mümkün değildir. Çünkü iflas idaresi iflasın resmi organlarından olan iflas dairesince denetlenir ve iflas idaresinin işlemlerine karşı şikayet yolu ile icra mahkemesine başvurulabilir.
3. Üçüncü Şahısların İstihkak İddialarının Sonuca Bağlanması
> İflas, borçlunun malvarlığının iflas tasfiyesi ile paraya çevrilerek müflisin alacaklılarının alacak haklarının ödenmesinin amaçlandığı bir süreçtir. Bu süreçte temel prensip borçlunun (müflisin) malvarlığının (iflas masası) paraya çevrilerek alacakların ödenmesidir. İşte bu süreçte iflas tasfiyesine konu olan bir malın borçluya (müflise) ait olup olmadığı ile ilgili uyuşmazlıklar istihkak davası ile çözümlenir.
> İstihkak davasına konu olan uyuşmazlıklar iki farklı biçimde ortaya çıkabilir:
***iflas masasına konu olan mal müflise değil, üçüncü şahsa ait olduğu iddiası ile iflas masasından çıkarılmak istenebilir. Burada masanın elindeki mal dava konusudur.
***Üçüncü şahısta bulunan bir malın müflise ait olduğu iddiası ile söz konusu malın masaya teslim edilmesi istenebilir. Burada da üçüncü şahsın elindeki mal dava konusudur.
a. Malın Masanın Elinde Olması
> İflas masasında bulunan malın kendisine ait olduğunu iddia eden üçüncü şahıs istihkak iddiası ile iflas idaresine başvurur ve malın kendisine verilmesini ister.
> iflas idaresi üçüncü şahsın istihkak iddiasını reddederse, üçüncü şahsa “icra mahkemesinde” istihkak davası açması için 7 günlük süre verir ve bunu üçüncü şahsa tebliğ eder. Üçüncü şahıs 7 gün içinde dava açmazsa istihkak iddiasından vazgeçmiş sayılır.
> Üçüncü şahıs. 7 gün içinde istihkak davası açarsa, dava icra mahkemesinde genel hükümlere ve basit yargılama usulüne göre görülür.
> Dava sonucunda malın üçüncü şahsa ait olduğuna karar verilirse mal iflas masasından çıkarılarak üçüncü şahsa teslim edilir. Eğer malın müflise ait olduğuna hükmedilirse mal masada kalmaya devam eder. İflas idaresince mal satılarak paraya çevrilir ve müflisin alacaklıları arasında satış bedeli paylaştırılır.
b. Malın Üçüncü Şahsın Elinde Olması
> Müflise ait olduğu iddia edilen bir mal üçüncü şahsın elindeyse bu durumda iflas idaresi söz konusu malın masaya ait olduğu iddiası ile üçüncü şahsa karşı bir istihkak davası açar.
> Bu dava süreye bağlı, değildir, ve genel mahkemelerde açılır.
4. Masa Alacaklarının Tahsili ve Acele Satışlar
> İflas idaresi, masanın vadesi gelmiş alacaklarını tahsil ve gerektiğinde takip veya dava eder.
> Kıymeti düşecek yahut muhafazası masraflı olacak şeyler geciktirilmeksizin satılır. Borsa veya piyasada fiyatı bulunan hisse senetleri ve eşya derhal paraya çevrilebilir. Diğer mallar ancak ikinci alacaklılar toplanmasından sonra satılır.
> Üzerinde rehin hakkı bulunan malların satışı için ikinci alacaklılar toplantısının beklenmesine gerek yoktur. Bunlar uygun zamanda satılabilir.
5. İflas Alacaklarının İncelenmesi
> iflas idaresi, alacak ve istihkak iddialarının kaydı için tayin olunan süre bittikten sonra iddiaları inceler, araştırır. Müflisi bulundurmak mümkünse her iddia hakkında ne diyeceğini sorar ve duruma göre kabul veya ret kararı verir.
> Tapu siciline yazılı olan alacaklar; kayıt için müracaat edilmemiş olsa bile işleyen faizle kabul olunurlar.
6. Sıra Cetveli
> Alacakların kaydı için belirlenen süre geçtikten sonra ve iflas idaresinin seçilmesinden itibaren en geç 3 ay içinde alacaklıların sırasını gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvele sıra cetveli denir.
> Müflisin malvarlığının satışından elde edilen para sıra cetvelindeki sıraya göre alacaklılar arasında paylaştırılır.
> Sıra cetveli iflas idaresince hazırlanır ve hazırlandıktan sonra ilan edilmek üzere iflas dairesine bırakılır.
> Sıra cetveli iflas idaresinin seçiminden itibaren en geç 3 ay içinde hazırlanmalıdır. Zorunlu hallerde bu süre iflas idaresinin başvurusu üzerine icra mahkemesince en fazla 3 ay daha uzatılabilir. Sıra cetvelinin bu süre içerisinde hazırlanmaması halinde iflas dairesinin durumu icra mahkemesine bildirmesi üzerine iflas idaresinin görevine son verilir.
> Sıra cetvelinde kabul edilmeyen alacaklar ret sebepleri ile birlikte gösterilir.
> İflasta sıra cetvelinde alacaklılar ve sıraları ile kabul edilmeyen alacaklar gösterilir, iddialarının tamamı bir kısmı reddedilen yahut iddia ettikleri sıraya kabul edilmeyen alacaklılara doğrudan doğruya haber verilir. Ayrıca sıra cetveli iflas dairesince ilan olunur. Bu açıdan menfaatlerinin ihlal edildiğini düşünen alacaklılar sıra cetveline karşı başvuru yoluna gidebilirler.
7. Sıra Cetveline Karşı Başvuru Yolları
> Alacaklılar sıra cetvelinin menfaatlerine aykırı olduğu iddiası ile sıra cetveline karşı başvuru yoluna gide bilirler.
a. Sıra Cetveline Karşı Şikayet
> Alacaklı, sıra cetvelinin ÜK hükümlerine aykırı düzenlendiği iddiası ile sıra cetveline karşı şikayet yoluna gidebilir. Sıra cetveline karşı şikayet başvurusu icra mahkemesine yapılır.
> Alacaklı sıra cetvelinde “kendisine verilen sıraya itiraz ediyorsa” yine şikayet yoluna başvurur.
> Sıra cetveline karşı şikayet yoluna alacaklılar, müflis ya da iflas ile ilgili kişiler başvurabilir. Şikayet süresi şikayetin süreye bağlı olduğu hallerde cetvelin ilanından itibaren başlar.
> İcra mahkemesi şikayeti yerinde bulursa yeni sıra cetvelinin düzeltilerek hazırlanmasına karar verir. Düzeltilen sıra cetveli yeniden ilan olunur ve buna karşı da şikayet yoluna gidilebilir.
b. Sıra Cetveline Karşı İtiraz Davası
> Alacaklı kendi alacağının reddine (cetvelde yer almamasına) veya miktarına, başka bir alacaklının sırasına veya alacağına (böyle bir alacağın olmadığına dayanarak) itiraz ediyorsa sıra cetveline itiraz davası açabilir.
> Sıra cetveline itiraz davası iflasa karar veren yerdeki ticaret mahkemesinde açılır.
> İtiraz davası süreye tabidir, cetvelin ilanından itibaren…en-geç 15 gün içinde açılmalıdır.
> Sıra cetveline itiraz davası basit yargılama usulü ile göçülür.
> Alacaklının kendi alacağının haksız yere reddolunduğu veya olması gerekenden az gösterildiği iddiası ile kısaca kendi alacağına dair itiraz davasını bunun sorumlusu olan iflas idaresi aleyhine açar. Ticaret mahkemesinin alacaklıyı haklı görmesi halinde sıra cetveli yeniden düzenlenir.
> Alacaklı, cetveldeki başka bir alacaklının alacağının esasına (böyle bir alacağın olmadığına) veya sırasına (mesela bu alacaklının kendinden sonra yer alması gerektiğin©) dayanarak itiraz davası açıyorsa, itiraz ettiği alacaklı aleyhine dava açar. Bu durumda hakkında itiraz davası açılan alacaklı sırasını veya alacağının varlığını ispatlamalıdır. Dava açan alacaklı davayı kazanırsa alacağı ödenir ve kalan para diğer alacaklılar arasında paylaştırılır, aleyhinde dava açılan alacaklıya doğal olarak ödeme yapılmaz.
> Sıra cetveline itiraz-şikayet yoluna gidilmezse veya gidilse bile haklı görülmezse sıra cetveli kesinleşir. Sıra cetveli kesinleştikten sonra hiçbir şekilde sıra cetvelinin düzeltilmesi söz konusu olamaz.
8. Geç Kalan Müracaatlar
> Vaktinde deftere kaydettirilmeyen alacaklar iflasın kapanmasına kadar kabul olunur.
> Geç kalmadan ileri gelen masraflar alacaklıya aittir. Alacaklı bu masrafları peşin vermeye zorlanabilir.
> Müracaattan evvel kararlaştırılmış paylaşmaya alacaklının iştirak hakkı yoktur.
> iflas idaresi alacağı kabul ederse alacaklılar sıra cetvelini düzeltir ve bunu ilan ile alacaklılara bildirir.
9. İkinci Alacaklılar Toplantısı
> İflas idaresi, alacakların tespit işini yaptıktan sonra, alacakları tamamen veya kısmen idarece kabul edilen alacaklılar ile sıra cetveline kayıt davası açmış alacaklılardan katılmalarına karar verilmiş olanları da ikinci toplantıya ilanla davet eder.
> ilan, en az yirmi gün evvel yapılır ve ilanın birer nüshası alacaklılara gönderilir.
> Konkordato teklifi hakkında görüşme yapılacaksa davette bu husus da bildirilmelidir.
> Toplanmaya iflas müdürü veya yardımcısı başkanlık eder. Kendileri veya temsilcileri bulunan alacaklılar, toplam alacak tutarının en az dörtte birini temsil etmesi halinde toplantı için yeterli çoğunluğa ulaşılmış olur.
Kararlar alacak tutarı ekseriyeti ile alınır.
> iflas idaresi, tasfiyenin yürütülüş şekline ve alacaklarla borçların durumuna dair alacaklılar toplanmasına ilişkin (ayrıntılı) bir rapor verir.
> Alacaklılar toplanması iflas idaresini vazifelerinde bırakmak isterse bu hususta ve masanın menfaati için zorunlu gördüğü diğer hususlarda durumun gerektirdiği kararlan verir.
> Alacaklıların toplanması mümkün olmazsa veya karar nisabı oluşmazsa durum tespit olunur. Bu halde iflas idaresi tasfiye kapanıncaya kadar işe devam eder.
> Alacaklıların çoğunluğu isterse yahut iflas idaresi gerek görürse yeniden alacaklılar toplanması için davet yapılabilir. Yeniden alacaklılar toplantısının gündemindeki konular hakkında alacaklıların oyu, kendilerinin bilinen adreslerine taahhütlü bir mektupla yazılacak davet üzerine ve imzası noterlikçe tasdikli cevap yazısı ile elde edilebilir.
> Kendileri veya temsilcileri bulunan alacaklılar, toplam alacaklar tutarının en az dörtte birinin temsil ediyorsa toplantı nisabı oluşur. Kararlar alacak tutarı ekseriyetiyle verir.
> İkinci alacaklılar toplantısının yetkileri birinci alacaklılara göre daha geniş düzenlenmiştir. Çünkü ikinci alacaklılar, alacak hakkı kesinleşmiş olan alacaklıların katılımıyla toplanır.
10. Satış (Paraya Çevirme)
> Müflisin malvarlığı ve paraya çevrilebilir alacakları tasfiye sürecinde belirlendikten ve bunlara ilişkin anlaşmazlıklar çözümlendikten sonra müflisin malvarlığı ve haklarının paraya çevrilmesi gerekir.
> Masaya ait mallar iflas idaresi tarafından açıl artırma usulü ile satılır. Burada da icra hukukunda olduğu üzere taşınır ve taşınmaz malların satılmasında benzer usul izlenir.
> Açık artırma yoluyla satış icra hukukundakinin aynısıdır. Ancak icra takibinde yapılan açık artırmada icra dairesinin görevleri, iflas hukukunda iflas idaresince yerine getirilir.
> Müflisin mallarının paraya çevrilmesinin yanında müflisin vadesi gelmiş alacakları da paraya çevrilmelidir. Bu nedenle iflas idaresi müflisin vadesi gelmiş alacaklarını tahsil etmelidir.
11. Paraların Paylaştırılması
> Müflisin malları ve alacak hakları paraya çevrildikten sonra sıra elde edilen paranın alacaklılara ödenmesine gelir. Paraların alacaklılara ödenmesi için sıra cetvellerinin kesinleşmesi gerekir. Paraların alacaklılar arasında paylaştırmasında şu usul izlenir:
***Müflisin malları ve alacak hakları (iflas masası) paraya çevrildikten sonra sıra cetveli de kesinleşmişe iflas idaresince bütün alacaklılara düşen hisseleri gösteren bir pay cetveli düzenlenir.
> Pay cetveli ile ilgili olarak şu hususlar önemlidir:
***Pay cetveli iflas idaresince hazırlanır.
***Pay cetveli sıra cetvelinin kesinleşmesinden sonra hazırlanan ve alacaklıların hisselerini gösteren bir cetveldir.
> Pay cetvelinin hazırlanmasında şu sıra takip edilir:
***Rehinli malların bedeli ilk sırada yer alır.
***Rehinli malın aynından doğan amme alacakları öncelikli ödenir.
***Rehinli malın bedelinden rehin alacaklılarının payına yer verilir.
***Tasfiye giderleri, için pay ayrılır.
***İmtiyazlı alacakları yer verilir.
***Adi alacaklar ise son sırada yer alır.
> iflas idaresince pay cetveli ile birlikte son hesapda hazırlanır. Son hesap ile iflas idaresi tasfiye harcamaları, pay cetvelinin hazırlanmasında izlenen yöntem hakkında bilgi verir.
> Pay cetveli ve son hesap iflas dairesince hazırlandıktan sonra iflas dairesine bırakılır. İlgililer pay cetveline karşı 7 gün içinde şikayet yoluna gidebilir. Şikayet yoluna gidilmezse ya da gidilir de şikayet yerinde görülmezse pay cetveli kesinleşir. Pay cetvelinin kesinleşmesiyle paraların dağıtılmasına geçilebilir.
> iflas tasfiyesinin sonunda elde edilen para tüm alacakları ödemeye yetmezse iflas idaresi ödenemeyen alacaklar için borç ödemeden aciz vesikası düzenleyerek alacakları ödenemeyen alacaklılara verir. Burada düzenlenen borç ödemeden aciz belgesi icra hukukundaki aciz belgesinden şu açılardan farklıdır:
***İcra hukukunda geçici aciz belgesi düzenlenebilirken iflas hukukunda geçici aciz belgesi düzenlenemez. Yalnızca “kesin aciz belgesi” düzenlenebilir.
***İflastaki aciz belgesinde icradaki aciz belgesinden farklı olarak borçlunun (müflisin) belgedeki alacağı kabul edip etmediği de yazılır ve ancak bu şartla iflas aciz belgesi borç ikrarını içeren bir belge niteliğine sahip olur.
***İcradaki aciz belgesine dayanarak alacaklı 1 yıl İçinde yeni bir takip başlattığında borçluya ödeme emri gönderilmesine gerek yoktur. İflastaysa alacaklı 1 yıl içinde yeni bir takip başlatsa da borçluya yeni bir ödeme emri gönderilir.
***iflasta alacaklının iflas kapandıktan sonra aciz» belgesine dayanarak yeni bir takip başlatması için borçlunun (müflisin) yeni mal elde etmiş olması gerekir.
> iflastaki aciz belgesi ile hacizdeki aciz belgesi arasındaki farklar şöyle özetlenebilir:
12. İflasın Kapanması
> iflas tasfiyesinin sonunda müflisin malvarlığı paraya çevrilip alacaklılara ödendikten sonra ve eğer varsa ödenmeyen alacaklar için borç ödemeden aciz belgesi düzenlendikten sonra tasfiye kendiliğinden sona ermez. İflas tasfiyesinin sona ermesi için iflahın kapanması gerekir.
> Paraların dağıtılmasından sonra iflas idaresi iflasa karar veren ticaret mahkemesine bir son rapor verir. Ticaret mahkemesi son raporu inceledikten sonra iflasın sona erdiğine hükmederse “iflasın kapanmasına karar verir. Yani mahkeme tasfiyenin bittiğini anladıktan sonra kapanma kararı verir.
> Ticaret mahkemesi son raporu inceledikten sonra hata ve eksiklikler görürse durumu icra mahkemesine bildirir. İcra mahkemesi hata ve eksikliklerin giderilmesini iflas idaresine bildirir. Bu durumda ancak icra mahkemesinin hata ve eksikliklerinin giderildiğine dair yazı göndermesiyle ticaret mahkemesi iflasın kapanması kararını verir.
> Ticaret mahkemesinin kapanma kararı iflas dairesine bildirilir ve iflas dairesince ilan olunur, iflasın kapanması ile tasfiye yürüten iflas idaresinin görevi de sona erer.
13. İflasın Kapanmasından Sonra
> İflasın kapanması hakkında verilen ticaret mahkemesi kararına karşı tebliğ tarihinden itibaren -10 gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir; istinaf mahkemesinin kararına karşı 10 gün içinde temyiz yoluna
başvurulabilir.
> iflas kapandıktan sonra tasfiyeye dahil olmamış müflise ait mal bulunursa iflas dairesi bu mala el koyarak satar ve satıştan elde ettiği parayı alacakları tam ödenmeyen alacaklılar arasında paylaştırır.
> iflas kapandıktan sonra masaya alacak yazdırılamaz. Bu nedenle iflasın kapanmasından sonra müracaat eden alacaklılar hakkında borç ödemeden aciz belgesi verilen alacaklılara uygulanan hükümler uygulanır.
> iflasın açılması ile baslayan iflas tasfiyesi iflasın kapanması ile sona erer. Ancak iflasın açılması ile borçlunun aldığı “müflis sıfatı” sona ermez. Borçlu üzerindeki müflis sıfatının sona ermesi için iflasın kapanmasından sonra ayrıca bir işlemin daha yapılması gerekir ki buna itibarın yerine getirilmesi (iadesi) denir.
C. BASİT TASFİYE
> Borçlu hakkında iflasa karar verildikten sonra borçlunun (müflisin) malvarlığının tasfiye giderlerini karşılamaya yeteceği anlaşılırsa adi tasfiyeye gidilir. Adi tasfiye başlığı altında da incelendiği üzere bu tasfiye şeklinin pek çok masrafı olacağı ortadadır. Müflisin malvarlığının tasfiye giderlerini karşılamaya yetmemesi halindeyse basit tasfiye yoluna gidilir. Ticaret mahkemesinin iflasa karar vermesinden sonra müflisin malvarlığı defterini tutan iflas dairesi malların bedelinin tasfiye masraflarını korumayacağını anlarsa basit tasfiye usulünün uygulanmasına karar verir.
> Basit tasfiyeye karar verilmesi halinde tasfiye işlemlerinin tümünü-iflas dairesi yürütür ve tasfiyeyi tamamladıktan sonra alacaklıların alacaklarını dağıtır, iflasın kapandığının ilan olunması ile iflas süreci sona erer. Bu nedenle basit tasfiyede iflasın özel organları (iflas.idaresi, birici alacaklılar, ikinci alacaklılar iflas bürosu) yer almaz. Tüm tasfiye işlemleri “iflas dairesi”nce yürütülür.
> Müflisin malvarlığının tasfiye giderlerini karşılamaya yetmemesi nedeniyle basit tasfiyeye karar verilmesinin yanında iflasın açılmasından sonra 6 ay içinde tasfiye tamamlanamamışsa alacaklılar toplanarak basit tasfiye usulüne karar verebilirler.
