Porsuk Çayı nerededir, nereden geçer, nereden denize dökülür, uzunluğu ve özellikleri nelerdir? Porsuk Çayı ve Barajı hakkında bilgi.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Porsuk Çayı, Sakarya Irmağının en büyük kolu. Uzunluğu 488 km’dir. Içbatı Anadolu Eşiği üzerinde, Dumlupınar’ın güneyinde yer alan ve Ahır Dağının bir bölümünü oluşturan Toklu Sivrisinden (1.872 m) doğan Bayatçık Deresi ile Murat Dağının kuzeydoğu yamaçlarından inen ve Gâvur Kırıldığı olarak da bilinen Kızıltaş Suyunun Altıntaş Ovasında birleşmesiyle oluşur. Çeşitli kaynaklarda başlangıç kolu olarak bu akarsulardan biri kabul edilir. İlkçağ kaynaklarında Thybris olarak geçer. Bugünkü adı Selçuklu komutanı Emir Porsuk’tan gelir.
Altıntaş Ovasında kuzeye yönelen ve daha sonra Aslanapa Ovasına giren Porsuk Çayı, Kütahya Ovasına ulaşmadan önce girdiği dar Koçak Boğazında gömük menderesler içinde akar. Ağaç köyü önünde genişleyen vadi tabanında birçok kola ayrılır ve Kütahya Ovasından çıkmadan önce batıdan gelen Felent Çayını alır.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Kütahya Ovasını terk ederken dar bir boğaza dalar ve Eskişehir’e kadar birçok dar boğazdan geçer. Bu boğazlardan birinde, sulama, taşkın önleme, kullanma ve içme suyu elde etme amacıyla kurulmuş Porsuk Barajı yer alır. Daha sonra batıdan Kunduzlu Çayını, güneydoğudan da Ilıcasu’yu alarak ilerler ve Eskişehir’in içinden geçer. İnönü yöresinden gelen Şarısu’yu, Sündiken Dağlarından inen Özlen Deresini ve Mihalıççık yöresinden gelen Korucu Deresini aldıktan sonra, Gordion kenti kalıntılarının yer aldığı Yassıhüyük köyü yakınında Sakarya Irmağına katılır.
Porsuk Çayının rejimi yukarı ve aşağı çığırlarında farklıdır. Daha çok eriyen kar sularıyla beslenen yukarı çığırında ilkbaharda kabaran suları yazın en alçak düzeye iner. Aşağı çığırında ise, en yüksek düzeye ekimde ulaşan suları temmuzda en alçak düzeye düşer.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Porsuk Barajı
Porsuk Barajı, Eskişehir’in 25 km güneybatısında, Sakarya Irmağının kolu Porsuk Çayı üzerinde kurulu beton ağırlık barajı. Yapımı 1948’de tamamlanan Porsuk I Barajı bölgenin sulama ve içme suyu gereksinimlerini karşılamada yetersiz kalınca, barajın yükseltilerek kapasitesinin artırılması öngörüldü.
Bu amaçla yapılan çalışmalar sonucunda 1972’de, günümüzde Porsuk Barajı olarak bilinen Porsuk II Barajı tamamlandı. Baraj gövdesinin temelden yüksekliği 64,7 m, kret uzunluğu 258 m, dolgu hacmi ise 224 bin metreküptür. iki kapaklı dolusavağı bulunan barajın su toplama alanı 5.018 km:, göl alanı 23,4 kilometrekare, toplayabildiği en fazla su miktarı 525 milyon metreküptür.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Porsuk Çayı Hakkında Özet Bilgi
Sakarya nehrinin en uzun koludur. Uzunluğu 280 km.’dir. Dumlupınar’ın kuzeybatısından doğar. Önce güney-kuzey doğrultusunda akar. Kütahya şehrinin doğusundan geçtikten sonra, batıdan Kütahya Ovası’nın sularını toplayan Felenot Çayı’nı alır.
Porsuk’un bundan sonraki doğrultusu güneybatı-kuzeydoğudur. Bu kesimde Porsuk, Kütahya – Eskişehir karayolu boyunca akar. Eskişehir’de tam şehrin ortasından geçer. Burada Porsuk Suyu’nun her iki kıyısı muhteşem bir belediyecilik örneği ile Avrupai bir hal almıştır ve yaz gecelerinde Eskişehirliler’in pek fazla rağbet ettikleri bir yerdir.
Eskişehir’den sonra soldan Sarısu Çayı’nı alan Porsuk, batı-doğu doğrultusunda akmaya başlar. Bu kesimde de yer yer Eskişehir-Ankara demir yolu boyunca akar. Polatlı’nın kuzeybatısında tarihi Gordiyum yıkıntıları (şimdiki Yassıhöyük köyü dolayları) önünde Sakarya nehrine kavuşur.
