II. Dünya Savaşının Başlaması ve Yayılması ile ilgili bilgiler. ABD’nin savaşa girmesi, Almanya’nın SSCB’ye saldırması ve savaşın sonuçları
II. Dünya Savaşının Başlaması ve Yayılması
Almanya 28 Eylül’de Polonya’nın en önemli kentlerinden biri olan Varşova’nın büyük bir bölümünü ele geçirdi. Polonya’nın işgale uğraması Sovyetler Birliği’ni hareketlendirmiştir. Sovyetler Birliği de Polonya topraklarını işgale başlayınca Almanya Moskova da ek bir antlaşma imzalayarak (28 Eylül 1939’da) Polonya’yı aralarında paylaşmışlardır. Almanya Varşova dahil batıyı, Sovyetler Birliği ise Polonya’nın doğusunu almıştır.
Almanya’nın Polonya’ya girmesi sonucunda ingiltere ve Fransa sözlerini tutarak 3 Eylül’de Almanya’ya savaş ilan ettiler. Avusturya, Kanada ve Güney Afrika’nın da aralarında bulunduğu ülkeler de Fransa ve ingiltere’nin yanında yer aldı. Böylece II. Dünya Savaşı başlamış oldu.
ABD Savaşa Giriyor:
ABD savaşta tarafsız kalmasına karşın İngiltere’ye destek sağlıyordu. Örneğin; 1940’ta ABD, deniz kuvvetlerinin 50 destroyerini İngiltere’ye ödünç vermişti.
7 Aralık 1941’de Pazar günü sabah saatlerinde, Japon uçak gemilerinden havalanan 360’ın üzerinde savaş uçağı Hawaii Adaları’ndaki Pearl Harbour deniz üssünde bulunan ABD savaş gemilerine saldırdı. Japonlar bombaladıkları sekiz savaş gemisinden altısını batırdı ya da çalışamaz duruma getirdi; ama üssün kendisi pek zarar görmedi. Uçak gemileri o anda başka bir yerde olduğu için bu saldırıdan kurtuldu. Bu olay üzerine ABD Kongresi 8 Aralık 1941’de Japonya’ya, üç gün sonra da Almanya ve İtalya’ya savaş ilan etti. ABD’nin Okyanus donanmasının büyük bir kısmını batırması sonucu da Almanya ABD’ye savaş açmıştır.
I. Dünya Savaşı’nda itilaf Devletleri’nin yanında savaşarak savaşın gidişatını değiştiren ABD, II. Dünya Savaşı’nda da müttefiklerin yanında savaşa katılarak savaşın Mihver Devletler aleyhine dönmesine neden olmuştur.
Müttefikler ve Mihver Devletler;
- * Batı Avrupa’da Fransa’da
- * Doğu Avrupa’da Stalingrad şehrinde
- * Kuzey Afrika’da Mısır’da
- * Denizlerde ise => Hawaii ve Uzakdoğu’da birbirleriyle yoğun bir mücadeleye girmişlerdir.
Almanya SSCB’ye Saldırıyor:
Hitler’in SSCB ile 1939’da yaptığı saldırmazlık paktının asıl amacı Almanya’nın aynı anda hem Batı-‘da hem de Doğu’da savaşmak zorunda kalmasını önlemekti. 1940’ta Alman orduları Fransa’yı göçertip İngilizleri Avrupa’dan sürünce Hitler SSCB’ye saldırmaya karar verdi. Hızlı bir harekatla SSCB üzerinden Ortadoğu’ya inmeyi tasarlamıştı. Hitler komünizmi devirerek Sovyetler Birliği’nin doğal zenginliklerini ele geçirmek amacıyla 22 Haziran 1941’de Sovyetlere Savaş ilan etti.
1943’te Almanya’nın Stalingrat savunmasını aşamaması Almanya’nın çözülüşünü başlatmıştır. Haziran 1944’te başlayan Normandiya çıkarması Almanya’nın işgaliyle sonuçlanmıştır. Sovyetler Birliği’nin de Balkanları işgal etmesi üzerine artık Almanya’nın savaşamayacağını anlayan Müttefik liderler ABD Başkanı Roosevelt, İngiltere Başkanı Churchill ile SSBC’nin önderi Stalin Kırım’daki Yalta kentinde toplandılar ve Almanya’nın koşulsuz olarak teslim alınması konusunda anlaştılar. Ayrıca savaş sonrası Avrupa’ya ilişkin planlar da yaptılar. Ocak 1945’te SSCB askerleri Budapeşte’ye, Nisan başında da Viyana’ya girdiler ve Berlin’e doğru ilerlediler. 25 Nisan’da Berlin’i kuşattılar. Kentin merkezindeki bir yer altı sığınağından savunmayı yönetmekte olan Hitler savaşı kaybettiğini anlayınca 30 Nisan’da intihar etti.
II. Dünya Savaşı ABD’nin Hiroşima ve Nagasa-ki’ye attığı Atom bombalarıyla Eylül 1945’te sona ermiştir. (Atom bombası ilk kez kullanılmıştır.)
Savaşın Sonuçları:
- * Mihver devletler savaşı kaybetti. Mihver devletlerden olan Almanya Doğu ve Batı Almanya olmak üzere 2’ye ayrıldı. (1990’da Berlin duvarının yıkılması ile Doğu ve Batı Almanya tekrar birleşmiştir.)
- * ABD ve SSCB savaştan sonra süper güç olarak ortaya çıkmışlardır.
- * ABD ve SSCB arasında dünya siyaseti yönlenmeye başladı ve iki kutuplu bir niteliğe büründü.
- * Soğuk Savaş olarak adlandırılan dönem başladı.
- * Milyonlarca insan hayatını kaybetti. Ölen insanların % 48’inin sivillerden oluşması Sivil Savunma Teşkilatlarının yaygınlaşmasına neden olmuştur.
- * Milletler Cemiyeti işlevini yitirdiği için feshadilmiş yerine dünya barışını korumak ve katkı sağlamak amacıyla ABD, Çin, SSCB, İngiltere ve Fransa’nın öncülüğünde Birleşmiş Milletler Teşkilatı kuruldu (1945).
- * ABD ve İngiltere’nin öncülüğü ve Birleşmiş Milletlerin desteği ile Yahudiler Filistin’de bağımsız İsrail Devleti’ni kurdular (1948).
- * Çin’de Komünist rejim iş başına geldi.
- * Komünizmin yayılmasını durdurmak amacıyla, ABD’nin önderliğinde ingiltere, Fransa, Belçika, Hollanda, Kanada, italya ve Norveç gibi ülkelerin katılımıyla 1949’da “NATO” (Kuzey Atlantik Paktı) kuruldu.
- * 1955’te SSCB’nin liderliğinde Bulgaristan, Çekoslovakya, Macaristan, Romanya, Arnavutluk, Polonya ve Doğu Almanya’nın katılımı ile “Varşova Paktı” kuruldu.
- * 1949’da Avrupa ülkeleri kendi aralarında ekonomik ve siyasi dayanışmayı sağlamak için, “Avrupa Konseyi”ni kurdular.
II. Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin İzlediği Dış Politika
- * II. Dünya Savaşı başladığında Türkiye, barış yanlısı politikasını devam ettirmiş, gerek Müttefik Devletlerle gerekse Mihver Devletler ile dostane ilişkiler kurmaya çalışmıştır.
- * 1939’da Türkiye, İngiltere ve Fransa ile savunma antlaşmaları imzalamıştır. Bu antlaşmalara göre, taraflar bir saldırı durumunda birbirine yardım edeceklerdi. Yani bu pakt Türkiye için bir savunma antlaşması niteliğindedir.
- * 1941’de Almanya ve Rusya ile saldırmazlık antlaşmaları imzalayan Türkiye, böylece her iki grup arasında bir denge politikası sürdürmüştür. Ayrıca bu antlaşma Rusya ile olan anlaşmazlıklarımızı da ortadan kaldırmıştır.
- * Türkiye bir taraftan tarafsızlığını ilan ederken, diğer taraftan her an savaşa girecekmiş gibi hazırlık yapmıştır.
- * Genel Seferberlik ilan ederek tüm ekonomisini askeri harcamalara yönlendiren Türkiye, II. ve III. Beş Yıllık Kalkınma Planları’nı da uygulayamamış eli silah tutan bütün erkek nüfusu sınırlara yığmıştır.
- * 30 Ocak 1943’te ingiltere Başbakanı Churchil, İsmet Paşa’dan kendi yanlarında savaşa girmelerini istemiştir. (Adana Görüşmesi)
- * 1943’te Sovyetler Birliği de Tahran Görüşmele- J ri’nde Türkiye’nin savaşa girmesini istemiştir.
- * Aralık 1943’te Müttefik devletler Kahire Görüş-meleri’nde bir kez daha Türkiye’nin kendi yanlarında savaşa girmesini istemişlerdir.
- * Savaşın sonlarına doğru Türkiye tutumunu değiştirerek, yenilmeleri kesinleşen Mihver Grubu’na karşı cephe alarak Müttefik Devletler ile yakınlaştı.
Türkiye bu politika doğrultusunda 2 Ağustos 1944’te Almanya ile tüm resmi ilişkileri kestiğini açıklamıştır. Türkiye fiilen savaşa girmese bile savaş sonunda kurulacak olan Birleşmiş Milletler Cemiyeti’ne üye olarak siyasi yalnızlıktan kurtulmak amacıyla 23 Şubat 1945’te ABD’ye karşı savaşa girmiş olan Almanya ve Japonya’ya resmen savaş açmıştır.
Türkiye Mihver Devletlere Savaş Açarak
- 1. İlişkilerin bozulmaya başladığı Sovyet Rusya karşısında yalnız kalmamayı
- 2. Savaş sonunda savaştan zarar gören devletlerden biri olarak ekonomik yardımlar almayı
- 3. Savaştan sonra oluşturulacak uluslararası örgütte yer almayı amaçlamıştır.
