İki Dirhem Bir Çekirdek Ne Demek? Deyimin Anlamı ve Hikayesi

0
Advertisement

İki dirhem bir çekirdek ne demektir? İki dirhem bir çekirdek deyiminin anlamı ve hikayesi nasıldır? İki dirhem bir çekirdek açıklaması.

İki Dirhem Bir Çekirdek Deyiminin Anlamı

Çoğu zaman, “İki dirhem bir çekirdek” sözcüğü, elbiselerine dikkat eden, şık ve süslü elbiselere giyerek toplum içerisinde dikkat çeken insanlar için kullanılır. Bu yaklaşım okka ağırlık ölçüsünün kullanıldığı eski dönemlerden kalmadır.

Bilenler bilir ancak bilmeyenler için söyleyelim bir okka bugün kullandığımız ağırlık ölçüsü karşılığı olarak 1238 gram tutar. Yani 1 kilodan biraz daha fazla. Okkanında dört yüzde birine dirhem denilmektedir. Sanki bir grama eşitmiş gibi gelse de dirhemin grama eşit olduğunu söylemek hatalı olur. Ancak dirhemin şöyle bir özelliği vardır. Çok küçük bir ağırlık birimini temsil ettiğinden özellikle hassas terazilerde dirhem çokça kullanıldı. Ancak dönemin sarraflarına bu dirhemde yetmezdi ve sarraflar çekirdek denilen bir ağırlık ölçüsü daha da kullanırlardı ki çekirdek de günümüzün 5 santigramına eşit oldukça küçük bir ölçü birimi idi.

Deyimin Hikayesi

Dirhem ve çekirdeği tanıdığımıza göre şimdi gelelim iki dirhem bir çekirdek nereden gelmiş diye açıklamaya…

Döneminin en değerli parası bir Osmanlı Altını idi. Bu Osmanlı Altını’nın ağırlık olarak karşılığı ise tam olarak 2 dirhem bir çekirdek idi. Yani 2 dirhem bir çekirdek zamanının en kıymetli parasının ağırlığını bize anlatır.

Advertisement

Bu sebeple bir kişi için “iki dirhem bir çekirdek” denildiği zaman o kişinin giyimine kuşamına “Altın Gibi” denmek istenmiştir. Atalarımızın oldukça güzel ve nüktedan bir Türkçe kullanım tarzıdır. Sizlerde günlük yaşamınızda iki dirhem bir çekirdek giyinmeyi ve iyi giyinenen bakımlı arkadaşlarınıza dostlarınıza “iki dirhem bir çekirdek” diyerek iltifat etmekten lütfen çekinmeyiniz.


Keçiboynuzu, pek çok bakımdan olağanüstü faydaları ve özellikleri olan bir meyvedir. Yunanca keration, İngilizcede carob, Arapçada kırrıt olarak isimlendirilen keçiboynuzu çekirdeği yüzyıllar boyunca elmas tartmak için kullanılmıştır. Elmas ölçümündeki değer olan kırat veya karat adını bu meyveden almıştır. Çünkü keçiboynuzu çekirdeği tabiatta ağırlığı değişmeyen bir tohum olarak bilim adamlarınca tespit edilmiştir. Bu nedenle Araplar, Selçuklular ve Osmanlılar döneminde ağırlık ölçüsü birimi olarak kullanıldığı bilinmektedir. Osmanlı altını toplam iki dirhem ve bir çekirdek ağırlığa sahiptir. Dört tane keçiboynuzu çekirdeği 1 dirhem eder.

Dirhem aşağı yukarı 3 gr ağırlığı temsil eder. İşte elmas, altın gibi kıymetli ürünler satılırken çekirdek hesabı ile dirhem ölçerken satıcı ikram etmek isterse “bir çekirdek de benden olsun” diye eklermiş. İşte iki dirhem uir çekirdek bu tartma işini anlatır.

Deyim olarak “iki dirhem bir çekirdek” fazla özenerek giyinmiş, süsenmiş kimseler için kullanılan bir üade olarak dilimize yerleşmiştir.


Leave A Reply