İkincil Kirleticiler Nelerdir? Hakkında Bilgi

0
Advertisement

İkincil kirletici nedir, nelerdir? İkincil kirleticiler nasıl oluşur, ne gibi zararlar verir? İkincil kirleticilerin özellikleri hakkında bilgi.

Hava Kirliliği

İkincil Kirleticiler Nelerdir? Hakkında Bilgi

Kirliliğin acil önlem alınması gereken önemli bir sorun olduğu bir sır değil. Zehirli kirlilik dünya genelinde 200 milyondan fazla insanı etkilemektedir ve ortamdaki hava kirliliği dünyadaki tüm ölümlerin yüzde 5,4’üne sebep olmaktadır. Kirlilik, sıtma, AIDS ve tüberkülozdan daha fazla insan ölümüne neden oluyor. Kirleticiler birincil veya ikincil kirleticiler olarak sınıflandırılır.

İkincil kirleticiler, doğrudan bir yanma işleminden salınan birincil kirleticiler atmosferde reaksiyona girdiğinde oluşur. Birincil kirleticiler arasında amonyak, kükürt dioksit, azot dioksit ve karbon monoksit bulunur. İkincil kirleticiler arasında yer seviyesinde ozon, asit yağmuru ve besin zenginleştirici bileşikler bulunur.

Yer seviyesinde ozon

Ozon, hidrokarbonlar ve azot oksitler, güneş ışığı ve hava ile birleşince oluşur. Dünya yüzeyinin hemen üzerinde oluşan, tatlı bir kokuya sahip renksiz, çok tahriş edici bir gazdır.

Evlerde, motorlu taşıtlarda, enerji santrallerinde ve endüstrilerde yanan kömür ve benzin, azot oksitler oluşturur. Benzin yanması, petrol ve gaz üretimi, odun yanması ve sıvı yakıtların ve solventlerin buharlaşması hidrokarbonları oluşturur.

Advertisement

Ozon maruziyeti erken ölüme ve önemli sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayrıca bitki örtüsünü etkiler, mahsul verimini engeller ve sentetik materyallere ve pamuk ve polyester gibi tekstillere zarar verir.

Asit yağmuru

Birkaç asitli bileşikten oluşan asit yağmuru, havada kükürt dioksit ve azot dioksitin su, oksijen ve diğer kimyasallarla reaksiyona girmesiyle oluşur. Rüzgar, asidik bileşikleri havaya taşır ve daha sonra kuru ya da ıslak biçimde yere düşer.

Yerde, asit yağmuru bitkilere ve ağaçlara zarar verir ve toprakların ve su kütlelerinin asitlik seviyelerini yükselterek ekosistemlere zarar verir. Asit yağmuru ayrıca binaların çürümesine neden olur ve gözleri ve hava yollarını tahriş edebilir.

Besin Zenginleştirme Bileşikleri

Besin zenginleştirme bileşikleri azot ve fosfor içerir. Bu besinler genellikle doğal kaynaklardan gelmekle birlikte, tarım, kentleşme ve sanayi gibi insan faaliyetleri, çevrede aşırı azot ve fosfor oluşturur. Soluduğumuz havanın çoğu azottan oluşur ve hem azot hem de fosfor, su ekosistemlerinde doğal olarak oluşur.

Besin zenginleştirici bileşikler hava ve su kirliliğine neden olarak alglerin hızlı büyümesini sağlar. Alg büyümesi su kalitesini, besin kaynaklarını ve habitatları etkiler ve balıklara ve diğer su canlılarına oksijen tedarikini azaltır. Büyük alg çiçekleri toksinleri ve bakterileri serbest bırakarak, su ve bazen de balık ve kabuklu deniz hayvanlarının insan tüketimi için güvensiz olmasını sağlar.

Atmosferdeki yüksek nitrojen seviyeleri ayrıca, nefes alma kabiliyetimizi etkileyen, amonyak ve ozon gibi kirletici maddeler de üretir.

Advertisement


Yorum yapılmamış

Leave A Reply