İklim Kuşakları Nelerdir?

0
Advertisement

İklim nedir? İklim kuşakları nelerdir, özellikleri, iklim çeşitleri ile ilgili bilgi.

iklim-kusaklariİklim Kuşakları

İklim; belli bir yerde hava koşullarının mevsimlik ve yıllık gidişinin, uluslararası düzeyde varılmış bir karara göre 30 yıl boyunca gösterdiği ortalama durumdur. Hava koşulları her ne kadar değişken de olsa, bu değişim tanımlanabilir bir düzen içinde olur; çünkü astronomi (örneğin, dünyanın güneşe uzaklığı), havabilim (genel hava akımı), coğrafya (yükselti) ya da insanbilim (kentleşme) gibi etkenler hava koşullan üzerine sürekli etkilerde bulunarak iklimi belirler. Dünya üzerinde nüfusun dağılışıyla iklim doğrudan ilişkilidir.

İklim Kuşakları: İklim kuşaklarının en yaygın kullanılan sınıflandırılmasını Rus kökenli Alman Vladimir Köppen (1846-1940) geliştirdi; Köppen, 11 iklimi kapsayan 5 grup (A, B, C, D, E) saptadı:

Tropikal İklimler: Yağmur ve savan iklimi olarak ikiye ayrılır. En soğuk ayın sıcaklık ortalaması 18°C’nin altında düşmez; en kurak ayda ise en az 60 mm yağış vardır. Yağış 60 mm’nin altına düşerse, savan iklimi adı verilir. Savanlar yaz yağmurlarıyla yeşillenir; aralarında yer yer korulara da rastlanır. Tropikal iklimlere, genelde ekvatorun çevresindeki yılın her döneminde yağış alan ya da yağmurların yılda iki kez yoğunlaştığı kuşaklarda rastlanır.

Kurak İklimler: Bozkır ve çöl olarak iki temel iklime ayrılır. Buharlaşan su oranının yağıştan çok olduğu bölgelerin iklimidir. Bu iklime Batı ABD’de, Kuzey ve Güney Afrika’da, güneybatı ve Orta Asya’da, Avustralya’nın çeşitli kesimlerinde rastlanır. Kurak iklimler, genelde hava kitlelerinin alçaldığı yerlerde görülür.

Ilıman Deniz ve Ilıman Kara İklimleri: Ilıman deniz iklim, kurak dönemi olmayan deniz iklimi, kışları kurak geçen deniz iklimi ve yazları kurak geçen deniz iklimi olarak üçe, ılıman kara iklimi ise kurak dönemi olmayan kara iklimi, kışları kurak geçen kara iklimi olarak ikiye ayrılır. Ilıman deniz ve kara iklimlerinde ortalama sıcaklık yılın en soğuk aymda 18°C’nin altında, en sıcak ayında ise 19°C’nin üzerindedir; kurak iklimlere göre, yağışlar daha çoktur.

Advertisement

Deniz iklimi, okyanusların etkisi altındadır; büyük su ve kara kütleleri arasındaki ısı değişimi nedeniyle kışın sıcaklık ortalaması daha yüksektir. Deniz iklimlerinde yıl boyunca sıcaklık değişiklikleri kara iklimlerine göre daha azdır. Ilıman deniz iklimi Doğu ABD, Batı Avrupa, Akdeniz, Doğu’nun büyük bir bölümü, Güney Afrika ile Güney Amerika’nın güney bölümleri, Avustralya’nın güney ve doğu kıyılarında görülür; ılıman kara iklimi ise yalnızca kuzey yarımkürede Alaska, Kanada, Batı Rusya ve Sibirya’yı etkisi altına alır.

Kutup İklimleri: Yılın en sıcak ayında sıcaklık ortalaması 0°C ile -10°C arasında olan tundra iklimlerine ve yılın en sıcak ayında sıcaklık ortalamasının donma noktasının altında olduğu buzul iklimlerine ayrılır. Kuzey yarıküredeki tundra iklimleri karasaldır ve yıllık sıcaklık değişimleri büyük, yağışlar azdır. Güney yarıkürede tundra iklimlerine Antartika çevresindeki küçük adalarda rastlanır. Bu adalarda denizin etkisi güçlüdür; yıllık sıcaklık değişimi azdır ve yağış boldur. Buzul iklimlerinde, yıllık sıcaklık değişimi fazladır; yağış çok düşüktür. Arktika, Antartika, özellikle Himalaya ve And gibi yüksek dağlarda görülür.


Yorum yapılmamış

Leave A Reply