İkna nedir? İkna kavramının açıklaması, tarihçesi, iknanın özellikleri, önemi, hakkında bilgi.
İkna; kişinin tutum ya da davranışlarını zorlama olmaksızın etkilemeyi hedefleyen iletişim sürecidir. Psikolojik ya da fiziksel baskı ve kişinin içinde bulunduğu fizyolojik durum gibi etkenler de tutum ya da davranışların değişmesinde rol oynayabileceğinden, baskı ya da zora başvurulmaması iknanın belirleyici özelliğidir. Öte yandan bütün iletişim biçimleri ikna edici özellik taşımayabilir; bazılarının hedefi yalnızca bilgilendirme ya da eğlendirmedir. Yönlendirici niteliğinden ötürü ikna, çoğu kimse için olumsuz bir anlam taşır. Başka bir görüşe göre de, belirli ölçüde toplumsal denetim ve karşılıklı uyum, toplumda kargaşanın önlenmesi için gereklidir; dolayısıyla ikna, öteki seçenekler göz önünde bulundurulduğunda ahlaki açıdan kabul edilebilir bir nitelik kazanır.
İkna, tarihteki çeşitli uygarlıklar ya da dönemlerde bir sanat, bir beceri, bir bilim olarak kabul edilmiştir. Örneğin ortaçağda Avrupa’daki üniversitelerde, eğitim görmüş her insanın ikna sanatında yetkinleşmiş olması gerektiği düşünülürdü. Roma imparatorluğu zamanından başlayıp Reform dönemi boyunca da ikna, sözü insanların erdeme ve Kutsal Topraklar’a ulaşmasını sağlamak için kullanan vaizlerce bir güzel sanat olarak kabul edildi. Günümüzde ise reklam ve propaganda açısından büyük önem kazanarak dev bir sanayinin altyapısını oluşturmuştur.
Basit bir yaklaşımla ikna süreci, sözlü iletişim (neden ya da uyaran) ve tutum değişimi (sonuç ya da yanıt) öğelerine ayrıştırılarak çözümlenebilir. Bu süreçte göz önüne alınan etkenler, mesajın kaynağı, mesaj, kanal, hedef ve mesajın iletilme biçimidir. ABD’li siyaset bilimci Harold Dwight Lasswell’e göre kimin, neyi, kime, nasıl söyleyeceği ve bunun ne etki yaratacağı sorularının yanıtlanmasından oluşan bu süreçte, çok çeşitli etkenler rol oynar.
