İldenizliler kimlerdir? İldenizliler ne zaman ve nerede kurulmuşlardır? İldenizliler hanedanlığı, özellikleri, tarihi hakkında bilgi.
İldenizliler
İldenizliler, Azerbaycan Atabegleri olarak da bilinir, bugünkü Azerbaycan’la İran Azerbaycanı’nda hüküm süren (1137-1225) Türk kökenli atabeg hanedanıdır.
Hanedanın kurucusu Şemseddin İldeniz (hd y. 1137-75), Selçuklu veziri Kemalülmülk Simirumi’nin kölesiydi. Selçuklu sultanı I. Mesud, 1137’de İldeniz’i Selçuklu eyaletleri Arrân ile Azerbaycan’ın valiliğine atadı. İldeniz, Selçuklu hükümdarı II. Tuğrul’un dul eşiyle evlendikten kısa süre sonra 1161’de II. Tuğrul’un üvey oğlu Arslan’ın atabegi yapıldı. İldenizliler, bundan sonraki 30 yıl boyunca Selçuklu prenslerinin atabegleri olmalarından yararlanarak topraklarını güneyde İsfahan’a, kuzeyde ise Şirvan ve Gürcistan’a kadar genişlettiler. Selçuklu sultanı III. Tuğrul 1191’de dördüncü İldeniz hükümdarı Kutlug İnanc’ı (hd 1191-95) yenilgiye uğrattı. Kutlug, Azerbaycan’a çekilmek zorunda kaldı. İldenizliler, 1225’e değin Azerbaycan’daki konumlarını korudular. Bu tarihte Harezmşah Celaleddin Mingburnu, İldenizlilece ait toprakların yönetimini ele geçirdi.
