İndikatörlerin Asit ve Baz Ortamında Renk Değiştirmesi

İndikatörler asit ve baz ortamlarında ne renk alırlar? Asit ve bazların belirlenmesinde indikatörlerin önemi hakkında bilgi.

İndikatörlerin Asit ve Baz Ortamında Renk Değiştirmesi

Bir maddenin asit ya da baz olduğunu belirlemek için kullanılan maddelere indikatör adı verilir. Turnusol boyası gibi birçok indikatör vardır.

İndikatörler maddelerin pH değerlerine göre farklı renk oluşturan maddelerdir. İndikatörler kimyasal madde olarak bulunabileceği gibi bazı sebze ve meyvelerin suyu da indikatör olarak kullanılabilir. Örneğin, turnusol kağıdının asitte kırmızı bazda ise mavi renk verdiğini görmüştük. Salatalarımıza kattığımız kırmızı lahananın suyu da farklı pH değerlerinde farklı renkler alır.

Doğal sebze ve meyveler de indikatör olarak kullanılabilir. Örneğin, nar, çay, kuşburnu, çilek, şalgam, böğürtlen, kara üzüm ve patlıcan, maddelerin asitlik ve bazlığını belirlemede kullanılabilecek bazı doğal indikatörlerdir. Aşağıdaki tabloda bazı meyve ve sebzelerin asidik ve bazik maddelerde gösterdikleri renkler verilmiştir.

En yaygın olarak kullanılan indikatör likenlerden elde edilen turnusoldur. Turnusol boya şeklinde doğrudan kullanıldığı gibi kağıda emdirilerek elde edilen turnusol kağıtları şeklinde de kullanılır. Turnusol asidik ortamda kırmızı, bazik ortamda mavi renk alan bir boyar maddedir.

Turnusoldan başka birçok indikatör vardır. Bunlar farklı pH değerlerinde renk değiştirirler. Hangi pH değeri belirlenmek isteniyorsa ona uygun indikatör kullanılır. Bu indikatörlerden bazılarının adları ve hangi ph değerlerinde hangi renklerde olduğu aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Yukarıdaki indikatörlerin karışımları kullanılarak evrensel indikatör boyaları ve bu boyalar ile evrensel pH kağıtları hazırlanır. Evrensel pH kağıdı çözeltiye değdirilir. Oluşan renk referans tablo ile karşılaştırılarak çözeltinin pH değeri belirlenir.

Teknolojinin gelişmesiyle çözeltilerin pH değerlerini belirleyen elektronik cihazlar geliştirilmiştir. Bu cihazlara pH metre adı verilir. pH metreler çözeltilerin pH değerini hassas bir şekilde verebilir.