İnsan hakları haftası nedir? İnsan hakları haftası ne zaman kutlanır? İnsan hakları haftası ile ilgili anlam ve önemini belirten yazı.
İnsanlar aile, mahalle, köy, kasaba ve kentlerde toplu halde yaşarlar. Toplu halde yaşamanın kuralları vardır. Bunların başında; insanların birbirlerinin haklarına saygılı olmak gelir.
Tarihin eski devirlerinde insan haklarına saygı gösterilmemiş. Zorla çalıştırılmışlar, savaşa götürülmüşler, parayla alınıp satılmışlar. Bu durum insanlık duygusuyla dolu kişileri üzmüş; yazarları, şairleri duygulandırmış. Haksızlığa uğrayanlar birleşmişler, haklarını alma savaşı vermişlerdir. Bunun en güzel örneği; Türk Kurtuluş Savaşı’dır. Mondros antlaşmasıyla silâhları alınan, Sevr antlaşmasıyla yurdu düşmanın eline geçen Türk ulusu, Mustafa Kemâl’in önderliğinde haklarını almayı başarmıştır.
insanın insanı ezmesine karşı 1776’da Amerika Birleşik Devletleri’nde “Bağımsızlık Bildirisi” yayınladı. İnsanların doğuştan eşit, özgür oldukları vurgulanmıştır.
Fransa’da 1789’da devrim yapıldı. Kurucu Meclis: “İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi” yayınladı. İnsanların; hürriyet, adalet, eşitlik, mülk edinme, işkenceye karşı direnme gibi vazgeçilmez ve başkasına devredilmez hakları olduğu vurgulandı. 1839’da benimsenen Tanzimat Fermanı ile bu görüşler Osmanlı aydınları tarafından da benimsendi, halkımıza bilgiler verildi. Namık Kemâl, Ziya Gökalp vb. şairlerimiz, yazarlarımız insan haklarını savundular. Onların özlemlerini Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemâl gerçekleştirdi. Medeni Kanunu güncelleştirdi.
Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı getirdi. Anayasa’mızda 12-74. maddelerle vatandaşlarımızın Temel Hak ve Ödevleri belirtildi. Özel yaşamın gizliliği, haberleşme özgürlüğü gezi, din ve vicdan özgürlüğü, mülkiyet hakkı vb. yasaların güvencesi altına alındı, insanlığı yıkıma sürükleyen II. Dünya Savaşı‘ndan sonra Birleşmiş Milletler yoğun çalışmalarla 10 Aralık 1948’de insan Hakları Bildirisi’ni yayımladı. Türkiye Cumhuriyeti de bu bildiriye imzasını koymuştur. Avrupa Konseyi de üye ülkelerde insan haklarına uyulup uyulmadığını izlemekte, ilgili devletleri uyarmaktadır. Ne yazık ki, insan haklarına gereken saygıyı göstermeyenler vardır.
Biz günlük yaşantımızda kişisel hak ve özgürlüklere saygılı olmalıyız. Ailede, okulda, mahallede, oyunlarımızda hep saygı, hak ve eşitlik sınırlarını aşmamalıyız. Buna uymayanları uyarmalıyız. “Bize yapılmasını istemediğimizi, biz de başkasına yapmamalıyız.”
Yazı 2
İnsan Hakları Günü olan 10 Aralık tarihini içine alan hafta İnsan Haklan Haftası dır.
24 Ekim 1945 tarihinde kurulan Birleşmiş Milletler örgütü 2. Dünya Savaşında görülen insanlık dışı eylemler üzerine, bütün insanlara tanınması gereken temel hakları belirten ve bildiren İnsan Haklan Evrensel Bildirgesi’ni yayınladılar.
İnsan Hakları Evrensel Bildirisi 10 Aralık 1948’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulunca kabul edildi. Bu tarih tüm üye ülkelerce İnsan Hakları Haftası olarak kutlanır.
Türkiye 10 Aralık 1948’de yayınlanan bu bildiriyi 6 Nisan 1949’da benimsedi ve 27 Mayıs 1949’da bu karar yürürlüğe girdi.
Birleşmiş Milletler Evrensel Bildirisi günümüzde yeterince uygulanmamaktadır. Çünkü güçlü ülkeler kendi çıkarlarını düşünerek bencilce davranmakta, sömürdükleri güçsüz ulusların insanlarını pek düşünmemektedirler. Bunu önlemek için kuvvetli olmak, birlik olmak ve bölünmemek gerekmektedir.
İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nln başlıca maddeleri şunlardır:
- 1- Bütün insanlar özgür doğarlar. Birbirlerine kardeşlik ve sevgi duygularıyla bağlıdırlar. Hak bakımından eşittirler.
- 2- Herkes dil, renk, ırk, din bakımından ayrı olsalar bile, insanlık haklarından eşit yararlanırlar.
- 3- Yaşamak, can güvenliği, özgürlük, her insanın hakkıdır.
- 4- Hiç kimse, insanlık dışı bir cezaya çarptırılamaz.
- 5- Kanun önünde herkes eşittir.
- 6- Herkes hakları çiğnendiğinde mahkemeye başvurma hakkına sahiptir.
- 7- Kimse kanunsuz tutuklanamaz ve sürülemez.
- 8- Herkesin fikir, vicdan ve din özgürlükleri varaır.
- 9- Herkes düşüncelerini söylemekte serbesttir.
