İrlanda Denizi nerededir, coğrafi konumu nedir? İrlanda Denizi özellikleri, adaları, İrlanda Denizi hakkında bilgi.
İrlanda Denizi
İrlanda Denizi, İrlanda dilinde Muir Eireann. Kuzey Atlas Okyanusunun İrlanda’yı İngiltere’den ayıran koludur. Kuzeyde İskoçya, doğuda İngiltere, güneyde Galler, batıda İrlanda ile çevrilidir. Atlas Okyanusuna, Kuzey İrlanda ile İskoçya arasındaki Kuzey Kanalı ve İrlanda’nın güneydoğu ucu ile Galler arasındaki St. George Kanalıyla bağlanır. Uzunluğu 210 km, genişliği 240 km’dir; yaklaşık 100.000 km2’lik bir alanı kaplar. En derin yeri 175 m’yi bulur. Klasik dönemde Oceanus Hibernicus adıyla bilinirdi.
Denizde iki büyük ada vardır. Kuzey kesiminin ortasında yer alan Man Adası (Man-Gaelcesinde mannin: “ada”), tahta bağlı özel bir mülk olduğundan Birleşik Krallık toprakları içinde sayılmaz. Kuzey Galler kıyısına yakın olan Anglesey Adasının Galce adı mon (ada) sözcüğünden gelen Mön’dur; eskiden ada Mön mam Cymru (Galler Anası Mona) olarak adlandırılırdı. İrlanda Denizini çevreleyen karalar hemen tümüyle Paleozoyik (Birinci) Zamana (y. 570-225 milyon yıl önce) ya da daha öncesine ait kayaçlardan oluşmuştur. Yalnızca İngiltere’nin kuzeybatı kıyılarıyla Man Adasının kuzeydoğu ucunda Triyas Dönemine (y. 225-190 milyon yıl önce) ait kayaçlara rastlanır. Deniz tabanındaki kayaçlar daha yakın dönemlerden kalmadır. Jeolojik araştırmalar İrlanda Denizinin Tersiyer (Üçüncü) Dönemde (y. 65-2,5 milyon yıl önce) meydana gelen yarılma sonucunda ortaya çıktığını ve tabandaki çökmenin de bu dönemde başladığını ya da yenilendiğini göstermektedir.
Yüzeydeki gelgit akıntılarının hızı St. George Kanalında saatte 8 km’ye ulaşır; belirli alanlarda da güçlü gelgitler gözlenir. Akıntıların en zayıf olduğu (saatte 1 milden az) kesim denizin ortabatısıdır. Gelgit büyüklüğü İngiltere’nin kuzeybatı kıyısında en yüksek düzeye ulaşır. İrlanda Denizine kuzeyden ve güneyden giren gelgit akıntıları Man Adasının hemen güneyinden geçen 54° kuzey enlemi yakınlarında birbirine karışır. İrlanda Denizinin doğu kıyısında bulunan Liverpool, Britanya’nın en büyük limanıdır. Manchester kenti, denize Manchester Gemi Kanalı’yla bağlanır. Liffey Irmağı kıyısında da birçok iskelesi bulunan, batı kıyısındaki Dublin, İrlanda’daki yük taşımacılığının yandan fazlasını gerçekleştirir. Denizde yazın ringa, kışın mezgit avlanır. Aynca trolle morina ve kalkan tutulur. Ama İrlanda Denizinde yakalanan balık miktarı Kuzey Denizindeki miktarın ancak onda biri kadardır. Liverpool’un 60 km kadar kuzeyinde bulunan Fleetwood Britanya’nın, Dublin yakınlarında yer alan Dun Laoghaire ve Howth ise İrlanda’nın önemli balıkçılık limanlarıdır. Kıyılarda balıkçılıkla uğraşan bir dizi küçük yerleşme daha vardır.
