Isı İletimi Nedir? Isı İletimi Nasıl Olur? Isı İletimi Deneyi Hakkında Bilgiler

2
Advertisement

Isı iletimi nedir? Isıyı ileten ve az ileten maddeler, ısının iletim yoluyla yayılması, ısı iletimi deneyi, ısı iletimi hakkında bilgi.

Bina Yalıtımı

Bina Yalıtımı

Isı enerjisi bir yerden başka bir yere üç yoldan götürülebilir. Bilginler bunlara, iletim, konveksiyon ve radyasyon adlarını verirler. Bu yazı bunların sadece birincisi, iletim yoluyla yayılmasıyla ilgilidir.

Isının iletilmesinin her günkü bir örneğiyle, bir soba üzerindeki bir çaydanlıkta su kaynatılmasında karşılaşılır. Gaz ocağından gelen ısı, çaydanlığın dibi arasından geçer ve böylece suyun içine gider. Keza, bir ucu ateş içinde bulunan bir maşanın öbür ucuna da, ısı bu yoldan gider. İletkenlikle giden ısı, sıcaklığın yüksek olduğu yerden düşük olduğu yere doğru gider. Eğer maşanın her iki ucu aynı sıcaklıkta olursa, maşa boyunca ısı iletimi olmaz. Isının bu yoldan gitmesinde, aralarından geçtiği cisimlerin yapısını incelemek önemlidir. Katılar, sıvılar gazlar moleküllerden yapılmışlardır. Bunlara giren ısı, moleküller yerlerini değiştirmeksizin, bir molekülden komşu moleküle geçer. Bu işlem, bir yangını söndürmek üzere birbirlerine su kovaları geçiren bir sıra adamlara benzetilebilir. Adamlar bulundukları yerlerde kalırlar ve böylece cisim içindeki molekülleri canlandırırlar. Kovalar da, moleküller boyunca hareket eden ısı enerjisini gösterirler.

Her ne kadar bütün cisimler ısıyı az çok iletirlerse de, her birinin bunu yapmadaki etkinlikleri çok değişir. Metaller genel olarak iyi iletkenlerdir ve gümüş bunların en iyisidir Bu metal ısıyı, mesela bazı cins camlardan hemen hemen bin defa daha iyi iletir. Bakır da hemen hemen gümüş kadar iyi bir ısı ileticisidir. Bu sebeple lehimleme çekiçleri, tencereler, kazanlar yapmakta çok kullanılır. Isı yalıtkanları adı verilen kötü iletkenler de çok kullanılırlar. Birçok plastikler bu sınıftandırlar ve çaydanlık kulpları ve maşa sapları yapmakta kullanılırlar. Başka kötü iletkenler de, evlerin damlarını, sıcak su borularını ve sarnıçları ısı kayıplarına karşı yalıtmak için ve keza buzdolaplarını, dışarıdan gelecek ısıya karşı yalıtmak için kullanılırlar. Su boruları ekseriya, çok düşük kış sıcaklıklarında suyun donmaması için, kaba kendinden ya da cam pamuğundan yapılmış kılıflara sarılırlar.

Yalıtım

Bir döşemenin cam pamuğu ile yalıtılması. Bu mükemmel yalıtıcı malzeme, alt taraftaki odalardan ısı kaybını azaltır ve böylece oraların kışın daha sıcak kalmalarını sağlar.

Advertisement

Havanın da zayıf bir ısı iletkeni olmasının önemi büyüktür. Etrafımızda sıcaklık ortalama olarak 20°C civarında olduğu halde vücudumuz, 37°C lik oldukça kararlı bir sıcaklığı muhafaza eder. Eğer etrafımızdaki hava iyi bir iletken olsaydı, vücudumuz çabuk ısı kaybederdi ve kendimizi çok soğukta duyardık. Hava, bakırın ancak on binde biri civarında etkinlikte bir ısı ileticidir. Bu durum, elbiselerimizin ve battaniye ve yorganlarımızın yalıtmasının prensibidir. Yün ve pamuk gibi cisimlerin yapısında hapsedilmiş hava cepleri vardır ve bunlar vücudumuzu kışın sıcak ve yazın serin tutarak, vücut sıcaklığımızı ayarlamaya yardım ederler. Belki bu prensibe aykırı gibi görünen en şaşırtıcı şeyler, delikli çamaşırlardır. İlk bakışta, bunlardaki çok sayıda delikler sebebiyle, kendilerinin hiç yalıtma sağlayamayacakları sanılır. Fakat rüzgar geçirmeyen iyi dış elbiselerle birlikte kullanıldıkları vakit, başka her şeyden daha etkin yalıtıcılardır ve bu sebeple kutuplarda araştırmalar yapanlar ve dağlara tırmananlar tarafından, karşılaşacaklar çok fazla soğuklara karşı, çok kullanılırlar.

Isı İletim Deneyi

Su da, başka bir kötü ısı iletkenidir. Bunu göstermek için, bir buz parçasına ağır bir şey bağlayarak, su dolu bir deney tüpünün dibinde kalması sağlanır. Eğer deney tüpünün üst tarafı ısıtılırsa oradaki su kaynatılabilir, fakat ısı aşağıya doğru iletilmez ve dipteki buz ergimeksizin, buz halinde kalabilir. Buz da zayıf bir iletkendir. Bir havuz üzerindeki buz tabakası, alttaki suyu havadan yalıtarak donmasını önler.


2 yorum

Reply To gizem Cancel Reply