Islahat Fermanı Maddeleri ve Özellikleri

3
Advertisement

Islahat fermanı nedir? Islahat fermanı ne zaman ve neden yayınlanmıştır? Islahat fermanının maddeleri ve bu maddelerin yorumları

Osmanlı Devleti’nin Rusya ile yaptığı 1853 – 1856 yılları arasındaki savaşlarda Rusya’nın güçlenmesini istemeyen Avrupalı devletler, Osmanlı Devleti’nin yanında Rusya’ya karşı savaşmışlardı. Savaş Rusya’nın yenilgisiyle sonuçlanınca imzalanacak olan antlaşma öncesinde Avrupalı devletler, Osmanlı devlet adamlarından azınlıklarla ilgili bazı düzenlemeler yapılmasını istemişlerdir.

Bu amaçla Viyana’da yapılan toplantı sonunda Avusturya, İngiltere ve Fransa tarafından belirlenen düzenlemelerin hemen gerçekleştirilmesi istenmiştir. Bunun sonucunda Avrupalıların Osmanlı Devleti’ne verdikleri desteğin devam etmesi amacıyla Paris Antlaşması öncesinde 18 Şubat 1856 tarihinde Islahat Fermanı yayınlanmıştır.

Islahat Fermanı

Islahat Fermanı’nın bazı maddeleri şunlardır:

*** Din ve mezhep özgürlüğü sağlanacak, okul, kilise ve hastane gibi binalar tamir ve yeniden inşa edilebilecektir.

Böylece, Hıristiyanların kilise ve okul açmaları kolaylaştırılmıştır. Bu durum uzun vadede Osmanlı Devleti’ne karşı azınlık isyanları için yapılan propagandaların daha da kolaylaşmasına neden olmuştur.

Advertisement

*** Hıristiyan ve Musevilere karşı küçük düşürücü sözler ve deyimler kullanılmayacaktır.

Bu hüküm ile, Gayrimüslimlerin toplumsal alanda küçümsenmesi önlenmek istenmiştir.

*** Gayrimüslimler devlet memuru olabilecektir.

*** Hıristiyanlar il meclislerine üye olabileceklerdir.

Bu hükümle, Hıristiyanların çoğunlukta olduğu yerlerde yerel yönetim Hıristiyanların denetimine geçti. Bu da devletin parçalanmasını hızlandırmıştır.

Böylece, İslam devletlerinde ilk kez azınlıkların yönetim kademelerinde yer almalarına ortam hazırlanmıştır

Advertisement

*** İşkence, dayak ve angarya kaldırılacaktır.

*** Vergiler herkesin gelirine göre toplanacak ve iltizam usulü kaldırılacaktır.

Böylece vergi adaletinin sağlanması ve halkın devlete olan güveninin kazanılması amaçlanmıştır.

*** Cizye kaldırılacak, askerlik için nakdi bedel kabul edilecektir.

Askerliğin vatan görevi olması eşitlik anlayışının bir göstergesidir. Fakat bu madde ile yalnızca Gayrimüslimlerin bedel ödeyerek askerlik görevinden muaf tutulmaları sağlanmıştır. Bu durum toplumsal eşitlik anlayışıyla bağdaşmaz.

*** Yabancı uyruklular vergilerini ödemek şartı ile mal ve mülk sahibi olabileceklerdir.

Bu hüküm ile yabancı sermayenin ülkede yatırım yapmasına olanak sağlanmıştır.

*** Mahkemeler herkese a.çık yapılacak, herkes kendi dinine göre yemin edecektir.

*** Tarım ve ticaret işleri düzenlenecek. Herkes şirket ve banka gibi ticari nitelikli kurumlar açabileceklerdir.

Böylece Gayrimüslimlerin Osmanlı ekonomisindeki etkinlikleri daha da artmıştır.

Advertisement


3 yorum

Reply To rüzgar Cancel Reply