İslam Medeniyetinde Eğitim Kurumları ve Özellikleri Hakkında Bilgi

İslam medeniyetinde eğitim kurumları nelerdir? İslam medeniyetinin eğitim kurumlarına bakış açısı, kurumların özellikleri hakkında bilgi.

İslam Medeniyetinde Eğitim Kurumları

Okumayı ilk emir olarak öne çıkaran İslam Dini, buna bağlı olarak eğitime de çok büyük önem vermiştir. Bunun en güzel örneğini Peygamberimiz’in uygulamalarında görmekteyiz. Sevgili Peygamberimiz Bedir Savaşı’nda esir alınan Mekkeli müşrikleri, müslümanlara okuma-yazma öğretmeleri karşılığında serbest bırakmıştır.

Peygamberimizin Mekke’den, Medine’ye hicretinden sonra yaptığı ilk işlerden birisi, mescidin yanına yaptırdığı “Suffa” isimli eğitim kurumu idi. Gündüzlü ve yatılı olan Suffa’daki eğitim faaliyeti, peygamber mescidi olan “Mescid-i Nebi”den bağımsız değildi.

Mescid-i Nebi

Mescid-i Nebi’deki ilim faaliyeti sonraki camilere de örnek olmuştur.

İslam eğitim kurumlarından birisi de Küttaplar denilen bir kurumdu. Medreselerden önce açılan, medreselerden sonra da var olan bu eğitim kurumu, önceleri genel okuma-yazma öğretiminin verildiği mektepler görevini üstlenirken, sonraları çocuklara medrese öncesi eğitim veren ilk mektepler konumunu almıştır.

Beytü’l-Hikme

İslam medeniyetinde bir başka eğitim kurumu da Beytü’l-Hikme’dir. Hicri ikinci asrın sonlarına doğru matematik, mantık, fizik, kimya, felsefe, tıp ve diğer ilimlere ait eserlerin tercüme edildiği bir kurum olan Beytü’l-Hikme, özellikle aklî ilimlerin enine boyuna öğretilip tartışıldığı bir merkezdi.

İslam eğitim kurumlarından en etkili ve yaygın olanı medreselerdir. “Ders okunan yer” anlamına gelen medreseler, dini ilimler başta olmak üzere tıp, astronomi, matematik ve diğer ilimlerin de okutulduğu eğitim merkezleridir.

Türkler’in İslam dünyasına girmesiyle gelişen medreseler Selçuklular ve Osmanlılar döneminde köylere kadar yayılmıştır.

Nizamiye Medresesi

Nizamiye Medreseleri

Medreselerin en büyüğü ve en önemlisi Selçuklu veziri Nizamü’l-Mülk’ün 1067’de Bağdat’ta kurduğu Nizamiye Medresesi’dir. Benzer medreseler İskenderiye, Kudüs, Konya, Tokat, Antalya, Urfa, Sivas, İznik, Granada, Fas ve Bağdat gibi merkezlerde de açılmıştır.

İslam medeniyetinin eğitim kurumlarından Cabirb. Hayyan, Kindî, Fârâbî, Harizmî, Beyrûnî (Birûnî), İbn-i Sînâ, Gazâlîve ibn-i Rûşd gibi dünya çapında filozof ve bilginler yetişmiştir.