Atatürk’e “İzmir Suikast Girişimi” Ne Zaman ve Neden Yapıldı? Sebepleri Nelerdir?

0
Advertisement

Mustafa Kemal Atatürk’e İzmir’de gerçekleştirilen suikast girişimi, İzmir Suikastinin iç yüzü, girişimin ana nedenleri ve nasıl gerçekleştirmeye çalışıldığı ve hangi örgütlerin bu işe karıştıkları.

21 Haziran 1926'da Vakit gazetesinde yayınlanan suikast noktasını gösteren kroki . Bugün bu nokta 853. Cadde ile Anafartalar Caddesi'nin kesiştiği nokta.

21 Haziran 1926’da Vakit gazetesinde yayınlanan suikast noktasını gösteren kroki . Bugün bu nokta 853. Cadde ile Anafartalar Caddesi’nin kesiştiği nokta. (Kaynak : wikipedia.org)

Kurtuluş Savaşı‘nın başından beri Atatürk’ü çekemeyenler, ona karşı muhalif bir cephe almış olanlar, zaman zaman yüzüne güldükleri, kendisiyle dost geçindikleri halde, bu büyük önderi ortadan kaldırmayı tasarlamışlardı. Devrimler henüz oturmamış, siyasi fikirler henüz istikrar bulmamıştı. Devrimler yüzünden menfaatlerini kaybedenler de pek çoktu. Halkın cehaletinden, inançlarından faydalanarak onları soyan, sömüren insanların bulunması kötü niyet sahipleri için bir fırsattı. Atatürk bir baştı. Bu baş ortadan kaldırılırsa her şey geriye dönecekti.

İşte memleket ve millet aleyhindeki bu caniyane tasavvurları güdenler, Atatürk’ün bir Batı Anadolu seyahatine çıkmasını fırsat bilerek kendisine suikast hazırladılar. Bu suikastın yeri İzmir’di. Halbuki Atatürk İzmir işgal edildiği günlerde içi kan ağlayarak Anadolu’ya ayak basmış, yarattığı bir ordu ile müşterek düşmanı İzmir’den denize dökmüştü. İzmir Atatürk’e en fazla minnettar olan bir şehirdi.

Atatürk İzmir yolundayken, 15 haziran 1926’da bu suikast bir ihbar neticesinde meydana çıktı. Atatürk bu haberi Balıkesir’de aldı. Beş, on vicdansızın, tasarladıkları böyle bir suikastle, memleketi bir felâkete doğru götürmek istediklerini görünce, derin bir teessür içinde bulunan vatandaşlarına şöyle dedi:

  •  «Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.»

Büyük Ata bu sözleriyle, Türk milletine beslediği sevgi ve güveni bir defa daha belirtmişti. Büyük Millet Meclisi Atatürk’ün ölümden kurtuluşunu 3 kasım 1926 tarihli toplantısında resmen kutladı.

İzmir Suikastı Girişiminin Sebepleri

Saltanatın kaldırılması ve cumhuriyetin ilanından sonra yapılan ilerici inkılaplara tepki gösterenler Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatılınca Mustafa Kemal’e bir suikast düzenlemeye karar verdiler. 7 Mayıs 1926’da Anadolu’da bir geziye çıkan Mustafa Kemal İzmir’e de gelecekti. Bunu öğrenen suikastçılar Mustafa Kemal’i öldürmeye karar verdiler. 16 Haziran 1926’da İzmir’e gelmesi beklenen trenin gelmemesi üzerine, suikastçıları deniz yoluyla kaçıracak olan Giritli Şevki durumu İzmir Valisi’ne ihbar etmiş ve suikastçılar silahları ile birlikte yakalanmışlardır.

Advertisement

Yapılan sorgulamalarda suikast olayının Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının bazı mensupları ile ilgili bulunduğu ortaya çıkmış ve eski İttihat ve Terakki mensuplarının da bu olayın tahrik ve düzenleyicileri oldukları anlaşılmıştır. Amaçları, Mustafa Kemal Paşa’yı iktidardan düşürmekti. Bunda başarılı olamayınca ittihat ve Terakkinin ileri gelenleri, Terakkiperver Fırkanın içindeki adamlarıyla suikast teşebbüsü hazırlıklarına girişmişlerdi. Olayla ilgisi olduğu anlaşılanlar İstiklal Mahkemesinde yargılanarak cezalandırıldılar.

Mustafa Kemal’i öldürme teşebbüsünün duyulması üzerine suikastçılara karşı duydukları tepkiyi, Mustafa Kemal’e olan sevgi ve bağlılığı belirtmek için bütün yurtta heyecanlı mitingler yapıldı. Atatürk yayımladığı bir beyannamede cumhuriyet rejimine olan bağlılığını ve inancını bir defa daha belirtti. Suikast girişimi Mustafa Kemal’in şahsında cumhuriyet rejimine karşı yapılmıştır.


Leave A Reply