Ünlü Kimyagerlerin İsimleri ve Hayatları, Ünlü Kimyacılar ve Buluşları

0
Advertisement

Ünlü kimyagerlerin isimleri, kısaca hayat hikayeleri, çalışmaları ve buluşları nelerdir? Ünlü kimyacılar isimleri, hakkında bilgi.

LUIGI GALVANI 1737-1798

Luigi Galvani

Kaynak: commons.wikimedia.org

İtalya’da Bologna’da doğmuş olan Luigi Galvani tıp mesleğine girmeden edebiyat ve felsefe okumuştu. 1762’de Bolonyalı bir profesörün kızı Lucia Galleazzi ile evlendikten sonra tıp okudu ve yetişkin hayatının sonuna kadar Bolonya Üniversitesi’nde anatomi profesörlüğü yaptı. 1780’den sonra statik elektrikle yaptığı deneylerde kurbağaların ve diğer hayvanların sinir sistemlerinin kasları kasmak için bir tür elektrik sinyali kullandıklarını belirledi. Onun çalışmaları Alessandro Volta gibi bilimadamlarını kimya, biyoloji ve elektrik alanındaki bağları incelemeye yöneltti. Galvani’nin yaşamının son yılları mutlu geçmedi. Karısı 1790’da öldü, çocukları yoktu, Bologna 1796’da Napolyon ordularınca işgal edildi. Galvani işgalcilere sadakat yemini etmeyince üniversiteden atıldı ve kısa bir süre sonra öldü. Elektrik akımlarını bulmak için kullanılan galvanometre adını ondan almıştır.

  • Önemli başarıları: Basit elektrik pili, 1780; elektrikle sinir sistemleri arasındaki bağlantıyı buldu, 1791

HENNIG BRAND 17. yüzyıl

Bu Alman simyacısı hakkında Hamburg’da yaşadığı ve bir elementi keşfeden ilk kişi olduğu dışında pek az şey bilinmektedir. Brand idrardan altın (İdeetmeye çalışırken Yunanca ‘ışık ittiren’anlamına gelen fosfor adını verdiği bir elementi tecrit edebildi, fosfor reaktiftir ve karanlıkta parlar. Sanayide ve suni gübre yapımında kullanılır.

  • önemli başarısı: Fosforu buldu, 1670

JOSEPH PRIESTLY 1733-1804

Birrahip olan İngiliz Joseph Priestley 1766’da Benjamin Franklin’le karşılaşana kadar fenne pek ilgi duymamıştı. Ondan esinlenerek ilk keşfini yaptı: grafit elektriği geçiriyordu. Daha sonra oksijen ve karbondioksidin de içinde olduğu bazı gazların özelliklerini keşfetti ve tanımladı. Oksijenin canlı yaşamı için önemini ve bitkilerin güneş altında oksijen verdiklerini gösterdi. Priestle Fransız Devrimini ve Amerikan bağımsızlığını destekledi. 1791’de kilisesi «evi yakıldı, 1794’te ABD’ye göç etti.

  • Önemli başarısı: Oksijeni buldu, 1774

ROBERT BOYLE 1627-1691

Robert Boyle

Kaynak: commons.wikimedia.org

Robert Boyle birinci Cork Kontunun en küçük oğlu olarak ayrıcalıklı bir eğitim görmüştü. 1649’da Dorset’teki evinde bir laboratuar kurdu ve kısa bir süre sonra hava pompasını geliştirdi. Deneyleri sayesinde havanın fiziki özelliklerini ve bunların yanma, soluma ve sesin iletilmesi için nasıl gerekli olduğunu keşfetti. Gaz basıncı hakkındaki Böyle Yasasını da bulmuştur.

CARL SCHEEIE 1742-1786

Yoksul bir İsviçreli ailenin çocuğu olan Scheele okula devam edemedi. Kimya bilgisi Koping kentindeki kendi eczanesindeki deneylerinden elde edilmiştir. 1774’te oksijeni keşfetmiş ama bulgularını yayınlamayınca bunun şerefi Joseph Priestley’e gitmiştir. Scheele plastik yapmak ve suyu dezenfekte etmek için kullanılan zehirli klor gazını da keşfetmiştir.

Advertisement

Antoine Laurent Lavoisier deneyi

ANTOINE LAVOISIER 1743-1794

Modern kimyanın kurucusu olarak kabul edilen Fransız Antoine Lavoisier kimyasallar için yeni bir adlandırma sistemi icat etmiş, daha fazla ayrışmayacak element sayısını sabitlemiş ve yanma için havadaki oksijenin gerektiğini bulmuştur. Lavoisier bir yönetici olarak vergi sisteminde reform yapmaya çalışmış ama Fransız Devrimine ters düşünce idam edilmiştir.

JOHN DALTON 1766-1844

Kuzeydoğu İngiltere’de bir dokumacının oğlu olan Dalton 12 yaşında bir Quaker okulunun başına getirilmiş ve yaşamının büyük bir bölümünde öğretmenlik yapmıştır. Maddenin atom adı verilen küçük parçacıklardan yapıldığını belirten atom kuramını formüle etmiştir. Dalton bir kimyasal semboller sistemi kurmuş ve 1803’te bunları rölatif ağırlıklarına göre bir tabloda düzenlemiştir. Ayrıca tuttuğu ayrıntılı hava günlüğünde öldüğünde 200.000 kayıt vardı.

HUMPHRY DAVY 1778-1829

Humphry Davy

Humphry Davy

İngiltere’de Cornwall’da doğan Humphry Davy 16 yaşındayken babası ölünce bir cerrahın yanında çalışmaya başladı. Pek çok gazla çalıştıktan sonra nitrojenli oksit gazının (gülme gazı) anestetik olarak kullanılabileceğini buldu. Davy elmasların da karbon oluşumları olduğunu keşfetmiştir. Royal Institution’da çalışırken Alessandro Volta’da esinlenerek elektrik pillerini yaptı, elektrolizde öncülük ederek aralarında sodyum, baryum ve magnezyumun da bulunduğu yeni metaller buldu. 1813’te üç yıllık bir Avrupa gezisine çıktı ve dönüşünde madenciler için güvenli lambayı icat etti.

  • Önemli başarısı: Yeni bulmak ilk kez elektriği kullandı, 1807-1808

JULIUS VON MEYER 1830-1895

Alman bilimadamı Julius von Meyer 1854’te doktor oldu. Ancak kimya alanına geçerek 1864’te önemli bir ders kitabı yayınladı ve dört yıl sonra Karlsruhe’de kimya profesörü oldu. Meyer 1860’ların ortalarında çeşitli kimyasal elementlerin özelliklerinin atom ağırlıklarına bağlı olduğunu görmüştü. Elementlerin bir periyodik tablosunu geliştirdi ama 1870’ye kadar yayınlamaya cesaret edemedi ki, Mendeleyev ondan bir yıl önce kendi tablosunu yayınlamıştı. Meyer 1876’da Tubingen Üniversitesi’nde birinci kimya profesörü oldu.

  • Önemli başarısı: Elementlerin özelliklerinin bir modeli olduğunu keşfetti, 1868

periyodik tablo element

DMITRI MENDELEYEV 1834 – 1907

14 çocuktan biri olan Mendeleyev eğitimini büyük ölçüde annesine borçludur. Ana oğul Sibirya’da Tobulsk’tan 1600 km uzakta olan Moskova’ya oradan da St. Petersburg’a yürüyerek gittiler ve Mendeleyev orada 16 yaşında üniversiteye kabul edildi. 1869’da bilinen 62 elementi özelliklerine ve atom ağırlıklarına göre periyodik bir tabloya dizdi. Bazı elementlerin olması gerektiğine inandığı yerleri boş bıraktı. Tahmin ettiği elementlerde galyum, germanyum ve skandiyum keşfedilince artık ünü sağlamlaşmıştı.

Advertisement
  • Önemli başarısı: Elementlerin periyodik tablosunun mucidi, 1868-1871

JAMES DEWAR 1842-1923

İskoçya doğumlu James Dewar anababasını 15 yaşındayken kaybetti. Yaşamı boyunca maddelerin çok düşük ısılarda hareketlerini inceledi. Hidrojen gazını soğutarak sıvıya dönüştüren ilk kişiydi. 1891 ‘de büyük miktarlarda sıvı oksijen üretebilen bir makine yaptı. 1892’de sıvı oksijeni taşıyacak vakumlu kabı buldu. 1914’te bu Almanya’da Thermos adıyla üretilmeye başlandı. Dewar 1905’te soğuk kömürden vakum üretilebileceğini buldu ki, bu teknik atom fiziğinde deney için çok önemlidir.

  • Önemli başarıları: Vakumlu kap mucidi 1892; hidrojeni sıvıya dönüştüren ilk kişi, 1898

WILLIAM PERKIN 1838-1907

İngiliz William Perkin Kraliyet Kimya Kolejinden Paskalya tatiline çıktığı sırada tesadüfen şaşırtıcı bir keşifte bulundu. 18 yaşındaki genç o zaman sıtmanın tek ilacı olarak bilinen kinini yapmaya çalışıyordu. Ama yaptığı dünyanın ilk sentetik boyası oldu. Perkin 1857’de Londra yakınlarında kurduğu bir fabrikayla suni boya sanayiini başlattı. 1874’de fabrikayı sattı, varlıklı bir insan olarak yaşamının geri kalanında yapay parfümler ve tatlar üretmenin yeni yollarını araştırdı.

JOSIAH GIBBS 1839-1903

Josiah Gibbs’in Amerikalı bir profesör olan babası Amistad köle gemisinin isyancılarının hikayelerini anlatmalarına yardımcı olduğu içip ün kazanmıştı, Josiah Gibbs bilim yaşamında hiç reklama kaçmadi, evlenmedi ve çalışmalarını ancak tanınmamış dergilerde yayınladı. Bu nedenle kimya, fizik ve matematik alanındaki çalışmalarının takdir edilmesi epey zamanı aldı. Kimyasal reaksiyonların neden ve nasıl olduğunu açıkladı, termodinamiği araştırdı ve kristallerin araştırılması ve üretilmesi alanı olan kristalografide ilerlemeler,kaydetti. Yale Üniversitesinin ilk matematiksel fizik profesörü oldu ve bu mevkiinde dokuz.yıl hiç ücret almadan çalıştı.

ERNST CHAIN 1906-1979

Rus baba ile Alman annenin oğlu Olan Ernst Chain Almanya’da doğu. Konser piyanisti olmak istemesine rağmen kimya okuyup 1933’te İngiltere’ye yerleşti. İngiliz patolog Howard Florey’le (1898-1968) çalışarak penisilini tecrit edip saflaştırdı ve hastalık yaratan bakterileri öldürmek için antibiyotik olarak kullandı. Bu çalışmasıyla 1945 Nobel Tıp Ödülünü kazandı. 1948’de karısı kimyager Anne Beloff’la İtalya’ya yerleşti ve sadece antibiyotik araştırmaları yapılan merkezin başına geçti.

FRITZ HABER 1868-1934

Fritz Haber

Fritz Haber

Kimyada pek çok ilerlemeler yapmasına, asitliliği ölçmenin yeni yöntemlerini bulmasına ve yakıt pillerini geliştirmesine rağmen Alman Kimyacı Fritz Haber en çok amonyak üretmenin yönetimini bulmakla anılır.

Amonyak boya, gübre ve patlayıcı gibi pek çok maddenin ana ham maddesidir. Haber 1908’de amonyağı hidrojen ve nitrojenden doğrudan doğruya üretme sürecini bulmuştur. 1915’te I. Dünya Savaşı sırasında Fransa’da Ypres’de büyük çaplı zehirli klor gazı kullanılmasını sağlamış ve organize etmiştir. Gaz savaşın sonucunu etkilememiş ama Haber’i kullanımını onaylamayan pek çok bilimadamından uzaklaştırmıştı. Daha sonraki yıllarında deniz suyundan altın elde etmede başarılı olamamıştır.

  • Önemli başarısı: Kompleks moleküllerin yapısını keşfetti, 1942-1964

DOROTHY HODGKIN 1910-1994

Dorothy Hodgkin

İngiliz Dorothy Hodgkin 16 yaşındayken tüm yaşamını değiştirecek bir kitap aldı. Nobel Ödüllü William Bragg’ın (1862-1942) yazdığı ve kristallerin X ışınlarıyla analizi hakkındaydı kitap. Dorothy’ye 24 yaşında romatizmal artrit teşhisi konmasına rağmen ünlü bir kristallograf oldu. Aralarında vitamin B12, penisilin ve ensülinin de olduğu pek çok kompleks molekülün yapısını açıklamak için X ışını teknolojisini kullandı. Hodgkin 1964’te kimya Nobel ödülünü kazan üçüncü kadın oldu.

  • Önemli başarısı: Kompleks moleküllerin yapısını keşfetti, 1942-1964

LINUS PAULING 1901-1994

Amerikalı bilimadamı Linus Pauling bir önceki yıl öğrendiği dersleri öğreterek kolejde okumayı başarmıştır. 70 yıllık araştırma süresince kimyasal maddelerin yapısını ve birbirlerine nasıl bağlandıkları hakkında daha çok fikir sahibi olmak için X-ışını kristolagrafisini öğrenmiştir. Karmaşık proteinlerin yapısını incelemiş ve orak hücresi anemisinin genetik bir bozukluktan kaynaklandığını keşfetmiştir. Nükleer silahların ateşli bir karşıtı olup 1962’de Nobel Barış Ödülünü kazanmıştır.

  • Önemli başarıları: Kimyasal bağlanma kuramları, 1939; orak hücresi aneminin nedenini keşfetti, 1948


Leave A Reply