Jean Orry Kimdir? Fransız İktisatçının Hayatı ve Çalışmaları Nelerdir?

0
Advertisement

Jean Orry kimdir ve ne yapmıştır? Fransız iktisatçı Jean Orry hayatı, biyografisi, iktisat alanındaki çalışmaları, hakkında bilgi.

Jean Orry

Jean Orry Kimdir?

Jean Orry; (d. 4 Eylül 1652, Paris – ö. 29 Eylül 1719, Paris, Fransa), gerçekleştirdiği reformlarla İspanya’da merkeziyetçi ve bir-örnek bir yönetimin kurulmasına katkıda bulunan Fransız iktisatçıdır.

Fransa kralı XIV. Louis, torunu V. Felipe’nin İspanya tahtına çıkmasından (Kasım 1700) hemen sonra Jean Orry’yi, krallığın parasal durumu hakkında bilgi edinmek üzere İspanya’ya gönderdi. Raporunda mali yönetimin merkezileştirilmesini, ayrıca soyluların egemen olduğu kraliyet konseyleri yerine Fransa’dakine benzer bakanlıkların kurulmasını öneren Jean Orry, önce ordunun mali işlerinin başına getirildi.

Vergileri yeniden düzenleyerek gelirleri yükseltmenin yanı sıra, İspanya Veraset Savaşı (1701-14) sırasındaki harcamaları karşılayacak çeşitli önlemler aldı. Yasalara aykırı olarak el konmuş krallık mülklerinin geri alınmasını sağladı. Savaş ve mali işler bakanlığının kurulmasına ön ayak oldu. 1706 yazında Fransa kralının çağrısı üzerine İspanya’dan ayrıldı.

Nisan 1713’te geri döndükten sonra kralın gözdesi Ursins prensesiyle birlikte fiilen ülke yönetimini eline aldı. Mali işleri merkezi yönetime bağlama çabalarını sürdürdü. Ayrıca kraliyet konseylerini, politikalarını destekleyecek yeni üyelerle genişletti ve doğrudan kendisine bağlı dört yeni devlet bakanlığı oluşturdu. Merkezden atanan valiler aracılığıyla denetim altında tutulan birörnek bir yerel yönetim sistemi getirdi. Ama reformları henüz yerleşmeden görevden alınarak İspanya’dan ayrılması istendi (7 Şubat 1715).

Advertisement

Kaynak 2 – Jean Orry Hayatı

Erken kariyer

Jean Orry, 4 Eylül 1652’de Paris’te bir tüccar olan Charles Orry ve Madelaine le Cosquyno’nun çocuğu olarak doğdu.

Orry hukuk okudu ve bir avukat olarak Kraliyet hizmetine girdi, 1690 ve 1698 yılları arasında İtalya ordusu için mühimmat oldu ve burada planlama ve organizasyondaki becerisini gösterebildi. 1701’de, İspanya Veraset Savaşı’nın başlangıcında, Orry onun asaletini satın aldı ve Fransa Kralı XIV. Louis’in danışmanı oldu.

İspanya’da Çalışmak

Orry, 1701’de Kral Louis tarafından İspanya’ya gönderildi. Orada Orry, İspanya’nın fiili hükümdarları olarak kendinden menkul Princesse des Ursins’e katıldı.Oradaki görev süresinin sonuna doğru, Orry tarafından 23 Aralık 1713’te yazılan bir kraliyet kararnamesi ile geleneksel yerel yönetimler (Cortes), yirmi bir eyaletin oluşturulmasıyla merkezileştirildi. Bu Consejos Bölgeleri, Orry’den doğrudan sorumlu bir yönetici tarafından değiştirildi. Kastilya Konseyi gibi bazı yerel konseyler daha az doğrudan kanallar aracılığıyla nüfuzunu korudu.

İspanya’dan ihraç

Orry, Parmesan birliğinin yeni kraliçe Elisabetta Farnese ve Giulio Alberoni’nin etrafında yaptığı baskılarla görevden alındı. Orry, 7 Şubat 1715’te İspanya’dan görevlendirildi. Kral, o yıl içinde Decreto de Nueva Planta’yı imzaladı ve İspanyol Taçına uyan farklı krallıkların tarihi hak ve ayrıcalıklarının çoğunu iptal etti ve onları Kastilya yasaları altında birleştirdi. Cortes gücünün bir kısmını geri kazandı.

Miras

Onun yerine iktidara gelen kardinal Giulio Alberoni, mali yeniden örgütlenmesinin ana hatlarını ve tamamen merkezi güce bağımlı bir bürokrasi lehine kraliyet konseylerinin gücünü bastırmasını sürdürdü. Orry’nin devlet sekreterleri ve yöneticiler yaratması, İspanyol hükümet yönetiminde önemli bir unsur olarak devam etti.

Advertisement


Leave A Reply