Jeolojik İkinci Zaman Konu Anlatımı, Mesozoik Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Jeoloji’de ikinci zaman olarak adlandırılan mesozik dönem hakkında bilgi ve Triyas, Jura ve Tebeşir dönemleri hakkında bilgi ve özellikleri.

Birinci zamanda dağların oluşmasıyla genişlemiş olan karalar güney ve kuzey yarım kürelerine yayılmıştır. Aralarında doğu-batı doğrultusunda büyük bir deniz (jeosenklinal) vardır. Karalar şunlardır: Kuzey Atlantik karası, Çin-Sibirya karası, Brezilya-Afrika karası, Madagaskar-Hindistan-Avustralya karası. İkinci zamanda orojenik haketler olmamıştır. Karakteristik fosiller şunlardır: Kafadanbacaklılar, ammonin ve belemnistler. Bu hayvanlar o kadar çok ve çabuk gelişmiştir ki hemen her kat için karakteristik bir fosil vermişlerdir.

İkinci zamanın özgün hayvanları da uçan ve koşan, boyları 15 metreyi geçen sürüngenlerdir. 150 milyon yıl sürmüştür. Üç döneme ayrılır:
1) Triyas
2) Jura
3) Tebeşir.

Mesozoik döneminde deniz canlıları

Mesozoik döneminde deniz canlıları

Triyas: Pelozoik sonunda oluşan Hersiniyen Orojenezi nedeniyle, Triyas genellikle düzensizlikle başlamıştır. Triyas, yaklaşık 40 milyon yıl sürmüş ve Alp orjenezi bu dönemde başlamıştır. Jeosenklinallerde özellikle kalın çökeltiler oluşmuştur. Denizler, jeosenklinallerle sınırlandığından karalar geniş alanlar kaplar.

Biyolojik yönden Triyasla yeni bir zaman başlar. Hayvanlar dünyasında derin değişiklikler olacak şekilde bazı gruplar ortadan kalkarken, birçokları da ilk kez görülürler (memeliler). Türkiye’de Triyas’a en güzel örnek; Şile’den İzmit Körfezi’ne kadar uzanan 40 km enindeki tabakalardır. Bunlar Devon üzerine düzensiz bir biçimde yığılmışlardır. İklim Permiyen’e göre ılımandır. Buzul izlerine rastlanmıştır. Sürüngenlerin günden güne artması, iklimin soğuk olmadığının başka bir kanıtıdır.

Jura: Triyas’tan sonra yeryüzünün bir çok yeri kara haline gelmişken, Jura’da denizler yeniden genişler ve Avrupa’ da ki en geniş halini alır. İleride oluşacak olan Alp Orojenezi’nin hazırlık döneminin büyük bir bölümü Jura’ya düşer. Jeosenklinallerde çökelmeler gittikçe artar ve kısmen çökmeler olur. Kuzey Amerika’da, daha az olarak Güney Amerika’da Japonya ve Orta Avrupa’da yeni bir kıvrım fazı görülür.

Advertisement

Buna karşın Avrupa’da Jura magmatizmasının etkisi bilinir. 45 milyon yıl süren bu dönemin bitkileri genellikle çıplak tohumlular ve yüksek sporlu bitkilerdir. Çıplak tohumluların en önemlileri, şimdiki çamlar, fichten, coniferen ve cycdellerdir. Jura döneminde, omurgalı hayvanlarda büyük gelişmeler olmuştur. Reptiller, denizlerde ve karalarda, yine karalarda 30 metreye kadar ot yiyiciler, kanguru, benzeri yırtıcı hayvanlar ve birçok balık türleri bol miktarda bulunmuştur. İklim Triyas’ a göre daha ılımandır. Dönemin başlangıcında iklimin soğuduğu ancak sonradan ısındğı sanılır.

Tebeşir: 135 milyon yıl önce başlamış ve 65 milyon yıl sürmüştür. Bu dönemde büyük jeosenklinalde, özellikle Güney Avrupa, Güney Asya ve Amerika’da Mesozoik’ten beri biriken çökeltiler kıvrılmaya başlamıştır. Deniz, zaman zaman karaları öteki dönemlerde görülmeyecek kadar geniş biçimde kaplamıştır. Dönem her yönden de hareketli geçmiştir. Godwana Kıtası’nda Dekkan-Bombay bölgesinde yaklaşık 600 bin km’lik alanda 3 bin metre kalınlıkta bazaltlar oluşmuştur. Biyolojik olarak Tebeşir, Mesozoik’in sonudur. Bu yüzden çok sayıda organizma grupları ortadan kalkmış fakat ilk çiçekli bitkiler oluşmuştur. İklim, bitki ve hayvanların dağılışına bakılırsa, bugünden daha sıcaktır. Kutup yakınlarında subtropikal iklim hüküm sürdüğü anlaşılmaktadır. Dönemin sonuna doğru iklim biraz soğuklaşır. Avustralya, Teksas ve Spitzberg’de buzul izlerine rastlanmıştır.


Leave A Reply