Johann Gottlieb Fichte Kimdir? Alman Filozofun Hayatı ve Eserleri

0
Advertisement

Johann Gottlieb Fichte kimdir? Alman filozof Johann Gottlieb Fichte hayatı, biyografisi, felsefesi, eserleri hakkında bilgi.

Johann Gottlieb Fichte; Alman filozofudur (19 Mayıs 1762, Rammenau, Almanya – 27 Ocak 1814, Berlin, Almanya). Jena ve Leipzig üniversitelerinde ilahiyat öğrenimini tamamladı. Versuch einer Kritik aller Offenbarung (Her Türlü Esin Üzerine Bir Eleştiri Denemesi) 1792, adlı kitabını Kant’ın beğenmesi üzerine çalışmalarına bir atılım verdi. Berlin‘de “Alman romantikleri” ile tanışması, görüşlerinin gelişmesinde ayrı bir aşama oluşturdu. 1810’da kurulan Berlin Üniversitesi’nde felsefe profesörü ve ölümüne kadar ilk rektörü oldu. Fichte felsefesine ilk dayanak olarak bilinci alır. Çünkü insan için en önemli olan şey özgürlüktür.

Johann Gottlieb Fichte

Johann Gottlieb Fichte

Özgürlüğün tek temel dayanağı da bilinçtir. Fichte için ilk sorun, tümel karakterli deneyüstü (transandantal) ben ile bireye ilişkin tek ben arasındaki ilişkidir. Kant felsefesinden devraldığı bu sorunu bireylerdeki benlerin aşkın, mutlak, ilk ve tümel olan ben ya da bilincin bireylere dağılması görüşüyle çözmeye çalıştı. Özgürlük ben ya da bilincin etkinliğinde ortaya çıkar. Kant’tan gelen bir etkiyle özgürlüğü gerçekleştirilecek bir görev olarak benimser. Kişinin özgürlüğünü gerçekleştirmesi ya da özgür davranışları onun özünün gerçekleşmesidir. Fichte’ye göre insanlar ancak toplumda, devletin koruyuculuğunda başka insanlarla saygın bir bağlamda özgürce eyleyerek yaşarken insanlığa yaraşır bir yaşamı sürdürebilirler.

Burada bireyi yönlendiren, başkalarının hakkını çiğnemekten alıkoyarak kendi isteğiyle kendini sınırlamasına neden olan “hak” idesidir. Yaşamının bir yüce amacı, bir geleceğe dönük olması gerekir. Bu nedenle devlete insanların toplumlarıyla uyum içinde, ilerdeki büyük amaca dönük olarak yetiştirilmeleri görevi düşer. Ancak böylece bireyler ve toplumlar daha geniş bir bağlam olan insanlığa yetkince katılırlar. Bu aynı zamanda bireylerin ve toplumların tarihe katılmalarıdır. Tarih, Fichte’ye göre gelişme sürecinden başka bir şey değildir.

Johann Gottlieb Fichte’nin Başlıca Eserleri:

Über den Begriff der Wissenschaftslehre (Bilim Öğretisi Kavramı Üzerine) 1794, Die Grundlage der gesamten Wissenschaftslehre (Tüm Bilim Öğretilerinin Temeli) 1794, Grundlage des Naturrechts und Prinzipien der Wissenschaftslehre (Bilim Öğretisinin İlkeleri ve Doğal Hukukun Temelleri) 1796, System der Sittenlehre nach den Prinzipien der Wissenschaftslehre (Bilimsel Öğreti İlkelerine Göre Ahlak Öğretisinin Sistemi) 1798, Deden an die Deutsche Nation (Alman Ulusuna Söylevler) 1806, Die Bestimnung des Menschen (İnsanlığın Belirlenimi) 1810, Die Grundzüge des gegenwartigen Zeitalters (Bugünkü Çağın Ana Çizgileri) 1810.

Advertisement

Leave A Reply