Yugoslavya’nın Efsanevi Kurucu Lideri Josip Broz Tito’nun Hayatı

0
Advertisement

Josip Broz Tito Kimdir? Yugoslavya’nın kurucusu efsanevi lider Josip Broz Tito hayatı, biyografisi, dönemi, Tito hakkında bilgi.

Josip Broz Tito

Josip Broz Tito;Yugoslavyalı devlet adamıdır (Hırvatistan/Kumroveç 1892 -Slovenya/Ljublijana 1980). Çok nüfuslu yoksul bir köylü ailesinin çocuğu olarak doğdu. Gençlik yıllarında metal işçiliği yaptı. Birinci Dünya Savaşı öncesinde Avusturya-Macaristan Ordusu’ na asker olarak alındı. 1915 Ocağı’nda Karpat ve Bukovina cephelerine gönderildi; ağır yaralanarak Ruslara tutsak düştü; Urallar’da çalışma kampına gönderildi.

1917 Ekim Devrimi’nde Kızıl Muhafızlar’a katıldı ve İç Savaş sırasında Beyaz Ruslara karşı savaştı. 1920’de Zagreb’e dönerek bir atölyede çalışmaya başladı; Komünist Partisi’ne katıldı. 1924’te yeniden KP ile ilişki kurarak Krizevci Bölge Koitesi’ne girdi; Kraljecica Tersanesi’nde grevlere önderlik etti. 1927’de, Hırvat Maden İşçileri Sedikası’nın bölge sekreterliğini üstlendi; Zagreb’te bir süre hapsedildi. 1928’de, KP’nin Zagreb komitesi sekreterliğine seçildi. Ancak 1928 Haziranınında parlamentoda Hırvat Köylü Partisi’nin önderlerine düzenlenen suikasttan sonra yeniden tutuklandı.

1934’te hapisten çıktıktan sonra Kral Aleksandr Karayorgiyeviç’in diktatörlük rejimine karşı Zagreb’e giderek gizli çalışmalar yapmaya başladı. Bundan sonra kullanacağı birçok takma addan biri olan “Tito”, zamanla gerçek adıyla özdeşleşti. YKP Merkez Komitesi ile görüşmelerde bulunmak üzere gittiği Viyana’da, Politbüro üyeliğine seçildi (Ağustos 1934). 1935’te III. Enternasyonal’in Balkan Seksiyonu’nda çalışmak üzere Moskova’ya gönderildi. Ertesi yıl Politbüro’nun örgütlenme sekreterliğine getirildi. 1937’de Komintern tarafından YKP Politbüro genel sekreterliğine atandı ve yürüttüğü başarılı örgütleme çalışmalarıyla partinin üye sayısının artmasını sağladı. 1940′ ta YKP Merkez Komitesi Genel Sekreterliği’ne getirildi. 1941’de Naziler’in SSCB’ye saldırmasından sonra, Belgrad’da kurulan Genel Komutanlığın başına getirildi. Ayaklanmanın hızla yayılması üzerine Sırbistan ve Karadağ işgalden kurtarıldı.

Josip Broz Tito

Josip Broz Tito

Tito Adını Alıyor

Sırplara karşı kıyım uygulayan Nazi işbirlikçisi Hırvat Ustaşalara karşı direniş hareketini yürüten Çetnik adlı çetelerin, kurtarılmış bölgelerin büyük çoğunluğunda egemen olmaları üzerine, Genel Komutanlık’ı Batı Sırbistan’daki Uzici Bölgesi’ne taşıyarak burada “Partizan” örgütünü kurdu. Kasım 1941’de Naziler’in ilk kuşatma girişimlerini kıran Partizanlar, kurtarılmış bölgelerin büyük bölümünde denetimi ele geçirdiler. Bu bölgelerin yönetimini üstlenecek merkezi bir yönetim organı oluşturmak üzere, Tito’nun girişimleriyle, Yugoslav Halkının Kurtuluşu İçin Anti-Faşist Konsey (AVNOJ) oluşturuldu (Kasım 1942). Müttefiklerin de desteğiyle, ülkenin büyük bölümü Nazi işgalinden kurtarıldı. 1943’te AVNOJ’un ikinci toplantısında, başkanlığında geçici bir hükümet kurulması kararlaştırıldı ve Halk Kurtuluş Ordusu’nun (HKO) komutanı sıfatıyla maraşellik rütbesi verildi.

Advertisement

Yugoslavya Kuruluyor

Ekim 1944’te, Belgrad’ın başına getirildi (Mart 1945), 29 Kasım 1945’te Slovenya, Karadağ, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Sırbistan ve Makedonya cumhuriyetlerinden oluşan Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla yeni hükümetin başbakan ve savunma bakanlığını üstlendi. Ocak 1946’da anayasanın yürürlüğe girmesinden sonra Yugoslavya’da merkeziyetçi bir yönetim yapısı oluşturuldu. Özellikle köylülere kolektif çiftliklerden ayrılma hakkının tanınması, SSCB’nin tepkisini çekti. 1950′ de özyönetime geçildi. 1953’te yeni anayasanın kabulüyle devlet başkanlığına seçildi. Kruşçev döneminde, iki ülke arasında belirgin bir yumuşama gözlendi. Bağımsızlıklarına yeni kavuşmuş ülkelerin sosyalist ve kapitalist bloklar dışında kalabileceklerini savunarak, çok sayıda ülkeye yaptığı geziler sonunda Nasır ve Nehru ile birlikte Eylül 1961’de Belgrad’ta 25 ülkenin katılımıyla bir Bağlantısız Ülkeler Zirve Konferansı’nı toplamayı başardı.

1965’te uygulamaya koyduğu ekonomik reformlarla pazar ekonomisine geçilmesini sağladı. 1967’de yabancı sermayeye, yerli işletmelerle büyük oranda ortak olabilme hakkı tanınmasının ardından Yugoslavya Avrupa Ekonomik Topluluğu ile ticaret anlaşması imzalayan ilk sosyalist ülke oldu. 1968’de Varşova Paktı’na bağlı ülkelerce Çekoslovakya’ya düzenlenen askeri müdahaleyi şiddetle eleştirdi. 1970’ten sonra yerini alacak bir kolektif önderlik sistemi oluşturdu. 1974’te yeni anayasanın kabul edilmesinden sonra Yugoslavya Komünist Partisi tarafından yaşam boyu örgüt başkanlığına ve Federal Meclis tarafından yaşam boyu devlet başkanlığına getirilen Tito, aynı zamanda halkının sevgisini ve bağlılığını yaşam boyu koruyabilen sayılı önderlerden biri oldu.


Leave A Reply